سقف معافیت مالیاتی و افراد معاف از مالیات

معافیت مالیاتی شامل حال افرادی می شود که حقوقشان کمتر از مقدار درآمد تعیین شده توسط دولت برای پرداخت مالیات است. در واقع آن دسته از افرادی که از توانایی مالی کمتری برخوردار هستند و یا در مناطق دور افتاده و مناطقی که از نظر اقتصادی رشد نیافته، زندگی می کنند، معاف از پرداخت مالیات هستند. مالیات یکی از درآمدهای اصلی دولت است و نقش مهمی در اداره جامعه دارد؛ همچنین در بیشتر کشورها منابع درآمدی و سرمایه‌ ای مردم شامل پرداخت مالیات به دولت می‏ باشد.دولت‌ ها برای تشویق کارآفرینان و فعالان اقتصادی برای خلق ثروت بیشتر و کمک به توسعه اقتصادی بعضی از فعالیت‌ ها، معافیت مالیاتی وضع کرده‌ اند؛ در واقع معافیت مالیاتی خروج قانونی و موقت از این پرداخت می ‏باشد.

معافیت مالیاتی، از جمله مواردی است که قانون مالیات های مستقیم، توجه ویژه ای به آن داشته و هدف از آن، حمایت دولت، از برخی مشاغل و افراد می باشد تا ثروت، عادلانه، توزیع گردد. موارد معافیت مالیاتی سال 1401، مشخص و حصری بوده و صرفا، در صورت وجود برخی از شرایط مورد نظر قانون گذار، قابل اعمال می باشد.

معافیت مالیاتی چیست؟

درهرکشوری منابع درآمدی و سرمایه‌ای مردم شامل پرداخت مالیات به حکومت آن کشور می‌شود؛ معافیت مالیاتی را می‌توان خروج قانونی و به صورت موقت از این پرداخت تعریف کرد، که در راستای سیاست‌های حمایتی حاکمان از مردم صورت می‌گیرد.

مالیات، به طور مستقیم، در قانون مالیات های مستقیم، مورد تعریف، قرار نگرفته است، اما، با توجه به متن مواد این قانون، می توان گفت، مالیات، بخشی از درآمد دولت ها بوده که از افراد مشمول مورد نظر قانون گذار، دریافت می گردد و بدین ترتیب، بر توزیع عادلانه ثروت و رونق اقتصادی جامعه، تاثیر می گذارد.

بر اساس قانون مالیات های مستقیم، مالیات ها، به طور کلی، به دو دسته مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم، تقسیم می شوند. مالیات مستقیم، مانند مالیات بر درآمد اجاره ملک، همانطور که از اسم آن پیدا می باشد، مالیاتی بوده که مستقیما، از درآمد و دارایی افراد حقیقی و حقوقی مشمول مالیات، اخذ می گردد و مالیات غیر مستقیم، مالیاتی است که به طور غیر مستقیم، بر مصرف کالا و خدمات، وضع شده و از مصرف کنندگان کالا و خدمات، اخذ می گردد.همانطور که قانون مالیات های مستقیم، موارد پرداخت مالیات و مشمولین آن را پیش بینی کرده، با هدف حمایت از برخی اقشار کم در آمد، معافیت مالیاتی سال 1401 و مشوق های مالیاتی را نیز پیش بینی نموده است.

هدف از معافیت مالیاتی چیست؟

معافیت مالیاتي به معنی خروج قانونی برخی از منابع درآمدی و سرمایه ای از شمول پرداخت مالیات، که روشی در جهت اعمال سیاست های حمایتی دولت برای انجام برخی اهداف و سیاست های دولت است.

معافیت مالیاتی شامل چه کسانی می شود؟

همه اشخاص (حقیقی- شرکتها و موسسات) مشمول مالیات می شوند. مگر اشخاصی که مشمول مالیات نیستند، همانند کشاورزان، وزارت خانه ها و موسسات دولتی.

جالب است بدانید که تمام مردم کشور بدون این که بدانند مالیات پرداخت می‌کنند. مبلغی که بر روی قیمت کالاها اضافه می‌شود یکی از انواع مالیات است که به آن مالیات غیر مستقیم گفته می‌شود.

هدف های دولت در وضع قوانین معافیت مالیاتی 

1. دولت ها با استفاده از معافیت مالیاتی سعی می کنند نقدینگی جامعه را به سمت طرح های عام المنفعه و کم بازده جهت دهند.
2. هدف دولت از برخی معافیت های مالیاتی، اهداف استراتژیک و ایدئولوژیک است.
3. معافیت مالیاتی در کشور های مختلف یک روش ارفاقی -تشویقی برای سوق دادن به سرمایه گذاری ها مورد استفاده قرار می گیرند.

پیشنهاد می شود مقاله اعمال مالیات بهینه را هم بخوانید

انواع موارد معافیت مالیاتی چیست؟

برای بررسی انواع معافیت مالیاتی باید لیست مشاغل معاف از مالیات را بررسی کنیم، این مشاغل عبارتند از:

1. معافیت مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان
2. معافیت هزینه های درمان
3. معافیت مالیات جوایز علمی و پژوهشی
4. معافیت اختراع و اکتشاف
5. معافیت سپرده های بانکی
6. معافیت جهیزیه و مهریه
7. معافیت فعالیت های کشاورزی
8. معافیت حقوق افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته
9. معافیت فعالیت های آموزشی
10. معافیت فعالیت بخش های تعاونی
11. معافیت بخش صادرات
12. معافیت صنایع دستی
13. معافیت فعالیت های تولیدی، معدنی و گردشگری
14. معافیت سود حاصل از تامین مالی پروژه ها
15. معافیت عبور ترانزیت کالاها
16. معافیت فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد تجاری- صنعتی
17. معافیت‌ مالیات فعالیت‌های فرهنگی و هنری

جدول معافیت مالیاتی ۱۴۰1

در قسمت قبل، توضیح دادیم که انواع موارد معافیت مالیاتی سال 1401 چیست و گفتیم که برخی از این معافیت ها، دائم و برخی موقتی می باشند. همچنین، اشاره کردیم که مالیات های متعلقه، از طریق سامانه پرداخت قبض مالیاتی، قابل پرداخت هستند. پس از توضیح انواع موارد معافیت مالیاتی که بر درآمد ناشی از حقوق، اجاره ملک، دارایی و مواردی از این دست، تعلق می گرفت، در این قسمت، قصد داریم، جدول معافیت مالیاتی سال 1401، را ارائه دهیم و سپس، سقف معافیت های ۱۴۰۲ را بگوییم.

یکی از موارد معافیت مالیاتی سال 1401، بر اساس قانون مالیات های مستقیم، معافیت مالیاتی درآمد ناشی از حقوق، می باشد که سقف معافیت های مالیاتی 1401، برای درآمد ناشی از حقوق طبق سال گذشته، بر اساس جدول زیر، می باشد

یکی دیگر از موارد معافیت مالیاتی سال 1401، بر اساس قانون مالیات های مستقیم، معافیت مالیاتی ناشی از عملکرد، می باشد که سقف معافیت مالیاتی ۱۴۰1، برای عملکرد، طبق سال گذشته، بر اساس جدول زیر، می باشد:

یکی دیگر از موارد معافیت مالیاتی سال 1401، بر اساس قانون مالیات های مستقیم، معافیت مالیاتی خودرو های لوکس، می باشد که سقف معافیت های مالیاتی ۱۴۰1، برای خودرو های لوکس، طبق سال گذشته، بر اساس جدول زیر، می باشد:

یکی از موارد معافیت مالیاتی سال 1401، بر اساس قانون مالیات های مستقیم، معافیت مالیاتی درآمد ناشی از اجاره، می باشد که سقف معافیت مالیاتی1401، برای درآمد ناشی از اجاره، طبق سال گذشته، بر اساس جدول زیر، می باشد:

معافیت مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی

یکی دیگر از انواع معافیت مالیاتی مربوط به اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی می باشد، به همین جهت در ادامه به شرح هر یک از این معافیت ها می پردایم.

معافیت های مالیاتی اشخاص حقوقی
الف – مطابق تبصره ۶ ماده ۱۰۶ ق.م.م درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکتها و اتحادیه های تعاونی متعارف و شرکتهای تعاونی سهامی عام مشمول بیست و پنج درصد (۲۵%)تخفیف از نرخ موضوع ماده ۱۰۵ق.م.م می باشد.
مطابق ماد ۱۴۵ق.م.م سود دریافتی در موارد زیر از پرداخت ‌مالیات معاف است‌:

1.  سود متعلق به سپرده‌های مربوط به کسور بازنشستگی و پس‌انداز کارمندان و کارگران نزد بانک ها
2. سود یا جوایز متعلق به حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌های‌ مختلف نزد بانک ها یا مؤسسات اعتباری غیربانکی مجاز.
3. جوایز متعلق به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه‌.
4. سود پرداختی بانک‌های ایرانی به بانک‌های خارج از ایران ‌بابت اضافه برداشت (اور درافت‌) و سپرده ثابت به شرط معامله ‌متقابل‌.
5. سود و جوایز متعلق به اوراق مشارکت‌.

معافیت مالیاتی اشخاص حقیقی

1. صددرصد درآمد شرکت‌های تعاونی‌ روستایی، عشایر، کشاورزی، صیادان، کارگری، کارمندی، دانشجویان و دانش‌آموزان و اتحادیه‌های آنها
2. درآمد مخترعین بابت اختراعشان به مدت ده سال از زمان تصویب این قانون

پیشنهاد می شود مقاله مهم ترین اصطلاحات مالیاتی در قانون مالیات های مستقیم را هم بخوانید

معافیت مالیات شرکت‌های تعاونی

معافیت شرکتهای تعاونی از دیگر انواع معافیت مالیاتی 1401 می باشد که شرح آن در این مقاله نمی گنجد، به همین دلیل فایل مربوط به معافیت مالیات شرکت‌های تعاونی را در انتهای مقاله پیوست کرده ایم، شما می توانید فایل آن را از انتهای مقاله دانلود کنید.

معافیت فعالیت های کشاورزی

فعالیت های کشاورزی نیز در انواع معافیت مالیاتی 1401 قرار می گیرند، بدین شرح که تمامی شرکت های فعال در حوزه کشاورزی مطابق با ماده ۸۱ قانون مالیات های مستقیم که درآمد حاصل از فعالیت آنها از طرق کشاورزی مانند خود کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش ماهی، زنبور عسل و طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان داری، احیا مراتع و جنگل ها، باغات و باغستان ها و … از پرداخت مالیات معاف می باشند.

معافیت سود حاصل از تامین مالی پروژه ها

اشخاصی که آورده نقدی برای تأمین مالی پروژه طرح و سرمایه در گردش بنگاه های تولیدی را در قالب عقود مشارکتی فراهم نمایند، معادل حداقل سود مورد انتظار عقود مشارکتی مصوب شورای پول و اعتبار از پرداخت مالیات بر درآمد معاف می شوند و برای پرداخت کننده سود، معادل سود پرداختی مذکور به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی می شود. استفاده کننده از معافیت این موضوع تا دو سال نمی تواند آورده نقدی را از بنگاه تولیدی خارج کند. در صورت کاهش آورده نقدی، به میزان ارزش روز معافیت استفاده شده، مالیات سال خروج آورده نقدی، اضافه می شود.

معافیت فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد تجاری-صنعتی

طبق قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران اشخاص حقیقی و حقوقی که در منطقه به انواع فعالیت های اقتصادی اشتغال دارند، نسبت به هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد از تاریخ بهره برداری مندرج در مجوز به مدت پانزده سال از پرداخت مالیات بردرآمد و دارایی موضوع قانون مالیات های مستقیم معاف خواهند بود و پس از انقضای پانزده سال تابع مقررات مالیاتی خواهند بود که با پیشنهاد هیات وزیران به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.

معافیت فعالیت های آموزشی، خدماتی و ورزشی

معافیت فعالیت های آموزشی، خدماتی و ورزشی درآمد حاصل از تعلیم و تربیت مدارس غیرانتفاعی اعم از ابتدایی، راهنمایی، متوسطه، فنی و حرفه ای، آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد دارای مجوز از سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی و مهدهای کودک در مناطق کمتر توسعه یافته و روستاها و درآمد مؤسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی بابت نگهداری اشخاص مذکور که حسب مورد دارای پروانه فعالیت از مراجع ذیربط هستند، همچنین درآمد باشگاه ها و مؤسسات ورزشی دارای مجوز از سازمان تربیت بدنی حاصل از فعالیت‌های منحصراً ورزشی از پرداخت مالیات معاف می باشند.

معافیت‌ مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی و هنری

معافیت فعالیتهای فرهنگی فعالیتهای انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی (دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه های ذی ربط)، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام میشوند، از پرداخت مالیات معاف می باشند.

معافیت فعالیت‌های تولیدی، معدنی و گردشگری

معافیت فعالیت های تولیدی، معدنی و گردشگری درآمد ابرازی ناشی از فعالیت های تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیردولتی در واحدهای تولیدی یا معدنی که از تاریخ اجرای این ماده از طرف وزارتخانه های ذیربط برای آنها پروانه بهره برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می شود و همچنین درآمدهای خدماتی بیمارستان ها، هتل ها و مراکز اقامتی گردشگری اشخاص یاد شده که از تاریخ مذکور از طرف مراجع قانونی ذیربط برای آنها پروانه بهره برداری یا مجوز صادر می شود، از تاریخ شروع بهره برداری یا استخراج یا فعالیت به مدت پنج سال و در مناطق کمترتوسعه یافته به مدت ده سال با نرخ صفر مشمول مالیات می باشد.

معافیت مربوطه به صادرات

معافیت صادرات یکی از انواع معافیت مالیاتی می باشد و شامل صددرصد درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی و بیست درصد درآمد حاصل از صادرات مواد خام مشمول مالیات با نرخ صفر می گردد. فهرست مواد خام و کالاهای نفتی به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت و نفت و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی به تصویب هیأت وزیران می رسد. درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت ترانزیت به ایران وارد شده یا می شوند و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری بر روی آن صادر می شوند از شمول مالیات معاف است.

ماده 141- صددرصد درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی و بیست‌درصد درآمد حاصل از صادرات مواد خام مشمول مالیات با نرخ صفر می‌گردد.

معافیت صنایع دستی و محصولات آن

معافیت محصولات صنایع دستی درآمد کارگاه های فرش دستباف و صنایع دستی و شرکت های تعاونی و اتحادیه های تولیدی مربوطه از پرداخت مالیات معاف است.

معافیت مالیاتی مؤسسات فرهنگی

فایل مربوط به معافیت مالیات مؤسسات فرهنگی را در انتهای مقاله پیوست کرده ایم، شما می توانید فایل آن را از انتهای مقاله دانلود کنید.

پیشنهاد میشود مقاله انواع مالیات در ایران به چند دسته تقسیم می شود؟ را هم بخوانید

معافیت عبور ترانزیت کالاها

ماده1- حمل و نقل ترانزیت خارجی طبق ماده 1 قانون حمل و نقل و عبور کالاهای خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ایران و درچارچوب قانون مذکور با در نظر گرفتن شرایط ذیل معاف از مالیات و عوارض می گردد.

الف- درآمدهای ارزی تحصیلی دارای منشا خارجی که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی و از طریق سیستم بانکی از خارج از کشور به حساب شرکت حمل و نقل صاحب درآمد واریز گردد و برای آن قرارداد یا صورتحساب صادر شده باشد.

ب – پروانه ترانزیت خارجی در چارچوب قانون حمل و نقل و عبور کالاهای خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ایران برای آن صادر و عملیات ترانزیت انجام و تسویه صورت پذیرفته باشد.

ماده 2- درآمد ارزی حاصل از حمل کالاهای صادراتی در صورتی که مسئولیت حمل کالاها از مبدا جمهوری اسلامی ایران تا مقصد خارجی از کشور به عهده شرکت حمل و نقل بین المللی ایرانی واگذار شده باشد از مالیات و عوارض معاف می باشد.

ماده 3- درآمد حاصل از حمل و نقل داخلی و حمل و نقل کالاهای وارداتی مشمول معافیت مالیات و عوارض فوق نمی گردد.

معافیت مالیاتی حقوق و دستمزد

موارد معاف از مالیات حقوق را در ادامه می توانید مشاهده کنید.

• بازخرید ایام مرخصی
• هزینه عائله مندی
• هزینه‌های سفر و فوق العاده ماموریت
• عیدی و پاداش آخر سال
• مابه التفاوت کمک هزینه مسکن خوار و بار در ایام بیماری
• حق شیر
• پاداش نهضت سوادآموزی
• حق تضمین کسر صندوق
• خسارت اخراج و مزایا پایان کار (سنوات)
• پاداش افزایش تولید
• سنوات، خسارت اخراج، حقوق ایام مرخصی استفاده نشده، حقوق بازنشستگی یا مستمری پرداختی به وراث که به هنگام بازنشستگی یا از کارافتادگی به حقوق بگیر پرداخت می‌شود.
• هزینه‌های درمان
• معافیت پرداخت حق بیمه بیکاری بازنشستگان و ازکارافتادگان، اتباع خارجی، بیمه‌های اختیاری و مشاغل آزاد

معافیت حقوق افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته

معافیت مالیاتي حقوق بدین عنوان است که کارکنانی که در مناطق کمتر توسعه یافته مشغول به کار می باشند، که پنجاه درصد مالیات بر حقوق ایشان بخشیده می شود. 

معافیت‌ مالیات حقوقی

معافیت مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان

اگر درآمد سالیانه یک فرد از مبلغ 672,000,000 ریال بیشتر باشد، باید برای مازاد بر آن طبق مبالغی که برای مالیات بر درآمد حقوق اعلام می شود، مبلغ مالیات از حقوق کارگر یا کارمند کسر شده و به عنوان مالیات پرداخت شود
چون حقوق کارگران و کارمندان ماهیانه پرداخت می شود، بنابراین معافیت مالیاتي ماهیانه حقوق نیز از تقسیم مبلغ فوق بر ۱۲ محاسبه و معیار پرداخت مالیات درآمد حقوق کارگران و کارمندان در نظر گرفته می شود.

سایر معافیت های مالیاتی مشاغل

معافیت هزینه های درمان

ماده 137 قانون مالیات های مستقیم:

هزینه های درمانی پرداختی هر مودی بابت معالجه خود و یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خواهر تحت تکفل در یک سال مالیاتی به شرط این که اگر دریافت کننده موسسه درمانی یا پزشک مقیم ایران باشد دریافت وجه را گواهی نماید و چنانچه به تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به علت فقدان امکانات لازم، معالجه در خارج از ایران صورت گرفته است پرداخت هزینه مزبور به گواهی مقامات رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در کشور محل معالجه یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده باشد، همچنین حق بیمه پرداختی هر شخص حقیقی به موسسات بیمه ایرانی بابت انواع بیمه های عمر و زندگی و بیمه های درمانی از درآمد مشمول مالیات مودی کسر می گردد.

در مورد معلولان و بیماران خاص و صعب العلاج علاوه بر هزینه های مذکور هزینه مراقبت و توان بخشی آنان نیز قابل کسر از درآمد مشمول مالیات معلول یا بیمار یا شخصی که تکفل او را عهده دار است می باشد.

معافیت مالیاتی جوایز علمی و پژوهشی

ماده 144 قانون مالیات های مستقیم:

جهیزیه منقول و مهریه اعم از منقول و غیر منقول و جوایز علمی و بورس های تحصیلی و همچنین درآمدی که بابت حق اختراع یا حق اکتشاف عاید مخترعین و مکتشفین می گردد به طور کلی و نیز درآمد ناشی از فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی مراکزی که دارای پروانه تحقیق از وزارتخانه های ذی صلاح می باشند، به مدت ده سال از تاریخ اجرای این اصلاحیه طبق ضوابط مقرر در آیین نامه ای که به پیشنهاد وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیات وزیران خواهد رسید، از پرداخت مالایت معاف می باشد.

معافیت سپرده های بانکی

سود علی الحساب پرداختی بانک ها و موسسات اعتباری مجاز به سپرده گذاران تا سقف نرخ سود علی الحساب مصوب شورای پول و اعتبار در اجرای مقررات مواد ۱۴۷ و ۱۴۸ قانون مالیات‌های مستقیم به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی بوده و پرداختی سود علی الحساب مازاد بر نرخ های مصوب جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی نمی‌باشد.

.

بخشنامه های معافیت مالیاتی

بخشنامه معافیت مالیات حقوق مناطق آزاد

معافیت مالیات در منطقه ویژه اقتصادی به شرح زیر است:

مطابق ماده ٤٨ بخشنامه تصويب شده در سال ١٣٧٤ مناطق آزاد تجاري بمدت ٢٠ سال از پرداخت ماليات بر درآمد حقوق معاف هستند. قابل ذكر است اين بخشنامه براي ٢٥ سال تمديد گرديده است و ٨ منطقه شامل مناطق آزاد تجاري مي باشند : منطقه آزاد ماكو، منطقه آزاد قشم، منطقه آزاد اروند، منطقه آزاد بندر انزلي، منطقه آزاد ارس، منطقه آزاد چابهار، منطقه آزاد كيش، منطقه آزاد سلفچگان

بخشنامه معافیت مالیاتی اسپانسرهای ورزشی

چنانچه شرکتی اسپانسر تیم ورزشی باشد هزینه ورزشی:

 ۱. به استناد بند (چ ) از ماده ۷ قانون برنامه ششم طرح توسعه :

 وجوه هزینه‌هایی که توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور احداث، تکمیل و تجهیز فضاها، اماکن و توسعه ورزش همگانی و یا به‌عنوان کمک به وزارت ورزش و جوانان پرداخت می‌شود با تأیید وزارت مذکور به عنوان هزینه‌های قابل قبول مالیاتی تلقی می‌گردد.

 ۲. برابر تبصره ۱ ماده ۳ آئین نامه اصلاحی ماده ۱۳۴ ق.م.م :

 درآمد باشگاه‌ها و مؤسسات ورزشی دارای مجوز از مراجع ذی‌ربط از محل تبلیغات، نقل و انتقال یا معاوضه ورزشکار، فروش لوازم متضمن نشان و یا مشخصات باشگاه و مؤسسه ورزشی و همچنین کمک‌های دریافتی آنها از دولت و یا مؤسسات دولتی برای انجام خدمات ورزشی، درآمد ناشی از فعالیت ورزشی تلقی می‌گردد. سایر فعالیت‌های اقتصادی باشگاه‌ها و مؤسسات مذکور و نیز فعالیت‌های ورزشی فاقد مجوز مشمول مالیات می‌باشند.

شرط برخورداری از معافیت مالیاتی چیست؟

در اجرای حکم تبصره (2) ماده (119) قانون برنامه پنج‌ساله پنجم طرح توسعه جمهوری اسلامی ایران، ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر قانونی شرط برخورداری از هرگونه معافیت مالیات است.

پیشنهاد میشود مقاله معافیت مالیاتی، راهی برای گسترش فعالیت‌ کسب‌وکارها را مطالعه کنید

ماده ۸۴ قانون مالیات های مستقیم

تا میزان شصت برابر حداقل حقوق مبنای جدول حقوق موضوع ماده (۱) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت -مصوب ۱۳۷۰-‌ درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق کلیه حقوق‌ بگیران از جمله کارگران مشمول قانون کار از یک یا چند منبع، از پرداخت مالیات معاف می‌شود.

‌تبصره ۱

• مالیات اضافه‌ کاری برای کارمندان مشمول قانون نظام هماهنگ و کارگران مشمول قانون کار یکسان محاسبه و دریافت می‌گردد.
• میزان اضافه کار قابل محاسبه برای کارگران مشمول قانون کار بیش از پنجاه درصد
  (۵۰%) ساعات کار روزانه نخواهد بود.

‌تبصره ۲

• بیست و پنج درصد (۲۵%) مالیات حقوق، تا مبلغ دوازده برابر حداکثر حقوق موضوع ماده (۸) لایحه قانونی مربوط به حداکثر و حداقل‌حقوق مستخدمین شاغل و بازنشسته و آماده به خدمت -‌مصوب ۱۳۵۸.۲.۴ شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران- در سال علاوه بر اعمال معافیت‌ موضوع این ماده بخشوده می‌شود و نسبت به مازاد آن، مالیات بر اساس نرخ های مقرر در ماده (۱۳۱) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم-مصوب۱۳۷۱- محاسبه می‌شود. این بخشودگی مانع استفاده از بخشودگی مقرر در ماده (۹۲) قانون یاد شده نیست. (این قانون از تاریخ ۱۳۷۶.۱.۱ لازم‌ الاجراست، تاریخ تصویب ۱۳۷۵.۱۲.۱۹، ‌تاریخ تایید شورای نگهبان ۱۳۷۵.۱۲.۲۶)

معافیت مالیاتی صاحبان املاک اجاری

مالیات بر درآمد اجاره املاک دو نوع می باشد، اجاره دست اول (مالیاتی است که به درآمد املاک و مستغلاتی که از طرف مالک به اجاره واگذار می شود تعلق می گیرد.) و اجاره دست دوم (زمانی است که مستاجر محل مورد اجاره را به غیر به اجاره واگذار نماید.)

بر اساس این قانون برای محاسبه مالیات بر اجاره از کل مبلغ مال الاجاره چه نقدی چه غیر نقدی باید ۲۵ درصد کسر شود. کسر این مبلغ برای هزینه ها و استهلاک و همچنین تعهداتی است که مالک نسبت به ملک مورد اجاره داده است. در اصل این مبلغ همان مقدار معافیت مالیاتی اجاره املاک می باشد.

مالکین باید تا پایان ۳۱ تیر ماه هرسال اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امورمالیاتی ارائه دهند.

معافیت های مالیات بر درآمد اجاره املاک

قرار دادن معافیت های مالیاتی به جهت تشویق صاحبان ملک برای اجاره دادن ملک هایشان می باشد. همچنین این معافیت ها راهکاری برای کاهش هزینه های رهن و اجاره و بهبود بازار مسکن در نظر گرفته شده است که شامل ۷ مورد است.

1. معافیت زیر بنا: این معافیت برای ملک هاییست که کمتر از ۱۵۰ متر در تهران و کمتر از ۲۰۰ متر در شهرستان ها میباشد.
2. معافیت خانوادگی: برای زمانی است که یک واحد از ملک تان را به یکی از نزدیکان درجه یک مانند پدر، مادر، خواهر، برادر، همسر، فرزند، اجداد و افراد تحت تکفل خود بدهید، آن ملک معاف از پرداخت مالیات می باشد. البته این نکته هم  لازم است بدانید که طبق این قانون تنها می توانید یک واحد را به هر یک از نزدیکان بدهید و اگر به فرزندتان دو واحد بدهید، یکی از ملک ها  حتما شامل پرداخت مالیات می شود ولی دیگری معاف از مالیات است.
3. میراث فرهنگی: اگر ملکی که در آثار ملی ایران ثبت شده باشد در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار دهید به طور کلی از مالیات نقل و انتقال معاف می باشد. ولی اگر مالکیت این ملک به صورت شخصی باشد، موظف به پرداخت مالیاتی به میزان حداقل ۵۰ درصد خواهید بود.
4. معافیت در زمان تخلیه: هنگام  فروش ملکی اگر زمان تخلیه آن در سند ذکر شده باشد آن ملک تا ۶ ماه از پرداخت مالیات بر درآمد اجاره معاف است تا زمان کافی برای تخلیه ملک توسط صاحب قبلی وجود داشته باشد.
5. معافیت اشتراکی دریافت و پرداخت اجاره: به طور مثال اگر شخصی خودش صاحب ملکی باشد که آن را اجاره داده  است و خودش در منزل دیگری به صورت اجاره در حال زندگی باشد، زمان پرداخت مالیات نیازی به پرداخت اجاره کل واحد نیست و تنها باید مالیات تفاوت مبلغ اجاره دو ملک را پرداخت کند.
6. نوسازی ساختمان شامل پرداخت مالیات نمی شود اگر برای بازسازی، نوسازی و یا خسارت و غرامت ساخت ملکی مبالغی از سازمان ها و نهادهای دولتی و نیمه دولتی برای پرداخت هزینه ها دریافت شود، شامل پرداخت مالیات نمی شود.
7. فقط اجاره راه درآمد باشد، افرادی که تنها راه درآمدشان دریافت اجاره است از پرداخت مالیات معاف هستند. البته که برای این معافیت مالیاتی سقف مشخصی وجود دارد و اگر مبلغ اجاره بیشتر از سقف معافیت باشد صاحب ملک باید مالیات اجاره مازاد بر سقف تعیین شده را پرداخت کند. از طرفی اگر ثابت شود که دریافت اجاره تنها منبع درآمدی شخص نبوده، برایش جریمه در نظر گرفته می شود.

معافیت صاحبان مشاغل (ماده ۱۰۱ قانون مالیات های مستقیم)

مطابق این ماده هر ساله مبلغی به عنوان سقف معافیت مالیاتی مشاغل در بودجه سالانه کل کشور تعیین می‌شود. این مبلغ برای سال ۱۴۰۰، ۳۶ میلیون تومان است.

در تعیین مالیات بر درآمد مشاغل، اول این معافیت سالانه از درآمد کل سال شخص کسر می‌شود؛ سپس باقی مانده طبق نرخ ماده ۱۳۱ شامل مالیات می‌شود.

ماده ۱۰۱

درآمد سالانه مشمول مالیات مودیان موضوع این فصل که اظهارنامه مالیاتی خود را طبق مقررات این فصل در موعد مقرر تسلیم کرده‌اند تا ‌میزان معافیت موضوع ماده (۸۴) این قانون از پرداخت مالیات معاف و مازاد آن به نرخ­ های مذکور در ماده (۱۳۱) این قانون مشمول مالیات خواهد بود. ‌شرط تسلیم اظهارنامه برای استفاده از معافیت فوق نسبت به عملکرد سال ۱۳۸۲ به بعد جاری است.

شروط دریافت معافیت سالانه مالیات مشاغل

1. دریافت معافیت مالیات مشاغل ارسال اظهارنامه مالیات مشاغل برای آن سال است. این شرط از سال ۱۳۸۲ وضع شده است و درصورتی که بدون ارسال اظهارنامه مالیاتی یک واحد شغلی رسیدگی مالیاتی شود در محاسبه مالیات، بدون کسر معافیت تمام درآمد تشخیص داده شده مشمول مالیات خواهد شد.
2. دریافت معافیت مالیات مشاغل راه اندازی و استفاده از صندوق فروشگاهی توسط مشاغلی است که طی فراخوان‌های سازمان امور مالیاتی موظف به انجام این امر شده اند.

توجه داشته باشید حتی در مشاغل مشارکتی در صورتی که یکی از شرکا اظهارنامه ارسال نکرده باشد به آن شریک معافیت سالانه مشاغل تعلق نمی‌گیرد.

حداکثر تعداد معافیت سالانه مالیاتی مشاغل

هر شخص با یک کد ملی یک معافیت سالانه مالیات اشخاص حقیقی دریافت خواهد کرد، حتی اگر چند مغازه و واحد شغلی داشته باشد حداکثر به مبلغ یک معافیت استفاده خواهد کرد. به عنوان مثال اگر شخصی ۴ مغازه داشته باشد میتواند در سال ۱۴۰۰ مبلغ ۳۶ میلیون تومان معافیت سالانه را برای هر کدام از واحدها به دلخواه استفاده کند یا به ترتیب دلخواه ۳۶ میلیون تومان را بین مغازه های خود تقسیم کند.

از طرفی در یک واحد شغلی مشارکتی که چند شریک دارد مطابق قانون حداکثر از ۲ معافیت سالانه می‌توان استفاده کرد. به عنوان مثال در یک مغازه با ۵ شریک در سال ۱۴۰۰ حداکثر از ۲ معافیت مالیاتی سالانه مشاغل یعنی ۷۲ میلیون تومان می توان استفاده کرد.

مشاغل معاف از مالیات

• فعالیت‌های تولیدی و معدنی
• بخش کشاورزی، روستایی و عشایری
• بخش آموزشی و تربیتی و ورزشی
• بیمه عمر
• هزینه‌های درمانی
• سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی
• بخش صادارتی
• فرش و صنایع دستی
• بورس
• متفرقه

بر اساس ماده ۵۷ قانون مالیات های مستقیم، شخصی که هیچ منبع درآمدی به غیر از اجاره ملک ندارد. به میزان ماده ۸۴ این قانون از پرداخت مالیات مشمول شده، معاف می باشد و مازاد آن بر اساس قانون تعیین می شود؛ البته باید این موضوع را به اداره امور مالیاتی ثابت کند.

همچنی میزان این معافیت، هر ساله بر اساس قانون بودجه سنواتی مشخص می شود؛ ولی مشمولین این ماده، باید اظهارنامه مالیاتی خود را تهیه کنند و به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند و اعلام کنند که هیچ درآمد دیگری ندارند. دقت داشته باشید که حقوق بازنشستگی، وظیفه دریافتی، جوایز و سود سپرده بانکی جز درآمد محسوب نمی شود.

چه مشاغل و اشخاصی از پرداخت مالیات معاف هستند؟

طبق قانون مالیات های مستقیم،موارد زیر از دادن مالیات معاف هستند:

ماده132.

درآمد شامل مالیات ابرازی که از کالاهای تولیدی و معدنی در بخش های تولیدی و معدنی حاصل شده است، در قسمت های تعاونی و اختصاصی که از سال 81 از وزارت خانه های مربوطه مجوز استخراج دریافت کرده اند، از زمان شروع کار تا 4 سال 80% و آن مکان هایی که پیشرفت کمتری دارند، تا 10 سال به صورت 100% معاف از مالیات هستند.

ماده 133.

تمامی شرکت های تعاونی روستایی، عشایری، کشاورزی، صیادی، کارگری، کارمندی،دانشجویان،دانش آموزان و انجمن هایشان از پرداخت مالیات به صورت 100% معاف هستند.

بخشی از سود ابرازی اداره مرکزی تعاون روستایی با تایید انجمن عمومی به منظور سرمایه گذاری در ادارات تعاونی روستایی واگذار شده است و از آن جایی که قسمت به خصوصی در قانون بودجه کشور به این مورد مربوط می شود، دولت موظف است مقدار مالیات بردرآمدی که به این سود تعلق می گیرد را پس از دریافت، به سازمان نام برده برگرداند.

ماده 134.

میزان درآمدی که از آموزش و تربیت در مراکز آموزشی خصوصی و غیر دولتی به دست می آید که شامل تمام مقاطع تحصیلی، فنی و حرفه ای، دانشگاه ها و کانون آموزش عالی غیر دولتی می باشد، هم چنین درآمد مراکز رسیدگی و پرستاری از ناتوان های ذهنی و حرکتی، در ازای مراقبت از افراد نام برده که از مراکز مربوطه مجوز دارند، درآمد مرکز های ورزشی که مجوز مرکز تربیت بدنی را دارند، دارای معافیت مالیاتی می باشد.

ماده 136.

پولی که از طرف سازمان های بیمه، طبق قرارداد به عنوان بیمه عمر به شخص پرداخت می شود معاف از مالیات است.

ماده 137.

مخارجی که یک شخص برای درمان و معالجه خود یا همسرش،فرزندان، پدر و مادر، خواهر و برادر تحت حمایت خود می پردازد، به شرط آن که پزشک و یا سازمان درمانی در ایران باشد و گرفتن پول را تایید کند و درصورتی که به سبب کمبود امکانات، درمان بیرون از ایران انجام شده باشد و مخارج درمان به وسیله ی تایید درجات و مقامات به تایید وزارت و سازمان مربوطه رسیده باشد، و همین طور مبلغی که شخص به موسسات بیمه برای بیمه عمر و بیمه های درمانی پرداخت می کند، مشمول معافیت مالیاتی می باشد.

ماده 138.

50% معافیت مالیاتی تعلق می گیرد به بخشی از سود ابرازی سازمان های تعاونی و شخصی که در جهت وسعت بخشیدن و تعمیر و مرمت و همین طور کامل کردن بخش های صنعتی معدنی شان و نیز ساخت واحد های تازه صنعتی یا معدنی استفاده شده باشد.البته به این شرط که مجوز به منظور سرمایه گذاری مشخص داشته باشند.حال اگر مخارج انجام طرح ونقشه هرسال بیشتراز سود ابرازی در آن سال باشد و یاکمتر از مخارج پیشنهادات سرمایه گذاری باشد، سازمان می تواند از معافیت مالیاتی گفته شده تا 3 سال بیشتر از مبلغ گفته شده و بقیه مخارج به اجرا در آوردن طرح برخوردار شود.

ماده 139.

تمامی هدایا وقف شده ها و نذورات و… که به آستان حرم های مقدس، سازمان های بیمه، صندوق های بازنشستگی، سازمان هلال احمر، حوزه های علوم انسانی، تشکیلات انقلاب اسلامی، صندوق عمران و آبادی وقفی های کشور، درآمد افراد از مکان های دریافت خمس و زکات، آن بخش از درآمد موقوفات عام که برای آگهی های دینی، پژوهش های دینی و فرهنگی و… استفاده مي شود، مرمت آثار باستانی، ضرر دیدگان از حوادث و بلایای طبیعی و کمک های دریافت شده نقدی و غیر نقدی از سازمان های خیریه معاف از مالیات هستند.

ماده 141.

الف) درآمد ناشی از صدور فرآورده های نهایی محصولات صنعتی و تمامی فرآورده های کشاورزی و متعلقات آن 100% و در آمد به دست آمده از صدور همه ی اجناسی که برای رسیدن به هدف های صادر کردن محصولات غیر نفتی صادر می شوند مشمول 50% معافیت مالیاتی هستند.

ب) تمامی درآمد به دست آمده از صادر کردن محصولات متفاوت که به ایران انتقال داده می شوند و بدون هیچ تغییری در آن ها صادر می شوند،100% معاف از مالیات هستند.

ماده 142.

درآمد حاصل از بافت فرش های دستباف و محصولات و کالاهای دست ساز، سازمان های تعاونی و انجمن های تولیدی که به این موارد مربوط می شوند معاف از پرداخت مالیات هستند.

ماده 143.

10% از مالیات بردرآمد به دست آمده از فروختن محصولاتی که در مرکز معاملات اوراق بهادار و سهام مورد قبول واقع شده اند و 10% از مالیات بردرآمد سازمان هایی که سهامشان در خرید و فروش بورس های داخل کشور و بیرون از کشور قابل قبول است و 5% از مالیات بردرآمد اداراتی که سهامشان برای داد و ستد در بیرون از بورس کشور و موارد خارجی قبول می شود،از سالی که پذیرفته می شوند تا موقعی که از لیست سازمان های قبول شده خارج نشده باشند با موافقت سازمان معاف از مالیات می شوند. شرکت هایی که در انتهای دوره با موافقت و پذیرش سازمان 20% سهام شناور مستقل داشته باشند از 2 برابر معافیت های ذکر شده بهره می برند.

ماده 144.

جهیزیه قابل حمل و جابه جایی و هم چنین مهریه قابل حمل و برعکس و پاداش های علمی و کمک های تحصیلی و کل درآمد حاصله از فعالیت و کارهای مطالعه و بررسی که دارای مجوز از وزارت خانه مرتبط می باشند، براساس قوانین وضع شده که گروه و مجمع وزیران تصویب می کنند، معاف از مالیات هستند.

ماده 145.

سود حاصل از موارد زیر به هر نحوی مشمول معافیت مالیاتی است:

1. سودی که به امانات مرتبط با کسری های بازنشستگی و اندوخته ی کارمندان و کارگران متعلق است و در بانک قرار دارد.
2. سود و یا جایزه ها و پاداش هایی که به حساب های مختلف در بانک های داخل کشور و هم چنین بنیادهای اعتباری قانونی غیر بانکی تعلق می گیرد.
3. برگه های مبالغ وام با سود معین و سندهای حساب های دولت
4. مقدار سودی که بانک های داخلی برای برداشت مضاف و اندوخته های پایدار به بانک های خارجی می پردازند البته با این شرط که معامله ی دو سویه داشته باشند.
5. سود و جایزه های مربوط به اوراق مشارکت.

ماده 146.

همه ی معافیت های مالیاتی که زمان و مدت مشخصی دارند و با مقرراتی که قبلا وضع شده تعیین شده اند تا مدت اتمام قرارداد با پرجا هستند.

پیشنهاد میشود مقاله آشنایی با تفاوت مالیات تکلیفی و مالیات عملکرد را هم بخوانید

معافیت مالیاتی در اقتصاد ایران

معاون امور اقتصادی وزیر اقتصاد و دارایی می گوید ۴۰ درصد اقتصاد ایران از مالیات معاف هستند و فرار مالیاتی نیز از دغدغه‌های کشور است. بر اساس اذعان مراجع بین‌المللی، ایران بیشترین تنوع و عمق معافیت‌های مالیاتی درآمد را دارد که از آنها سواستفاده می‌شود؛ از جمله معافیت‌های گسترده مالیاتی، سود سپرده‎های بانکی است. معافیت مالیاتی در هنرمندان از دیگر موارد است. چرا کسی که کنسرت برگزار می‌کند یا فردی که برای بازی در یک نقش، درآمد میلیاردی دارد، از مالیات معاف است؟ بحث دیگر انتشارات است. برخی از آنها مانند انتشارات فرهنگی و درسی، باید حمایت شوند، ولی برخی انتشاراتی که مثلاً در حوزه کنکور، فعالیت تجاری می‌کنند، چرا باید معاف باشند؟ درباره مناطق آزاد نیز گزارش‌های متعددی نشان می‌دهند معافیت‌های مالیاتی، اثربخشی نداشته و محل فرار مالیاتی و فساد شده‌ است.

بحث معافیت‌ها خیلی جدی است؛ به‌عنوان مثال معافیت مالیات مناطق آزاد اقتصادی، منطقی ندارد و این مناطق را به محلی برای فرار مالیاتی تبدیل کرده است. مثلاً ما مالیات بر حقوق بازنشستگی نداریم. افرادی را داریم که با درآمدهای دیگر، درآمد دوران بازنشستگی خود را تکمیل می‌کند چرا نباید مالیات پرداخت کنند؟ نظام بازنشستگی‌ ما برخی افراد ۵۰ ساله را که در اوج کار خود هستند بازنشسته می‌کند، معافیت مالیاتي این افراد، منطقی ندارد و البته، ساماندهی این معافیت‌ها در تضاد با حمایت از افراد با درآمد پایین نیست. برای هدف‌گیری موارد حمایتی لازم است سامانه رفاه، به سامانه مالیاتی متصل شود.

معافیت مالیات در کشورهای خارجی

معافیت مالیاتی در آلمان

 شهروندان در آلمان از اولین لحظه ای که مشغول به کار و درآمدزایی می شوند مشمول این مالیات می شوند. مالیات بر درآمد مهم ترین نوع مالیات برای صاحبان مشاغل و کارمندان در آلمان است. تمامی افراد شاغل در آلمان حتی آن دسته از افرادی که ساکن این کشور می باشند اما درآمدشان از کشور دیگری تامین می شود موظف هستند بر اساس درآمد سالانه مالیات پرداخت کنند. شرایط معافیت از مالیات در کشور آلمان بر اساس قانون در سال ۲۰۲۰ میزان مبلغ درآمد جهت معافیت از مالیات در صورتی که شما مجرد هستید و در رابطه ای رسمی نیستید، ۹۴۰۸ یورو است. برای کسانی که ازدواج کرده اند و یا در رابطه ی رسمی شده هستند، این مبلغ ۱۸۸۱۶ یورو است. چنانچه دستمزد شما بیشتر از این مقدار باشد باید مالیات بر درآمد را پرداخت کنید. همچنین کودکان از پرداخت مالیات معاف می باشند. بدین منظور، دولت آلمان به والدین بخشودگی مالیاتی تا سقف ۷۶۲۰ یورو در سال اعطا می نماید.

معافیت مالیاتی در کانادا

افرادی که درآمد سالیانه ی آن ها کمتر از مقدار مشخصی باشد از پرداخت مالیات بر درآمد سالانه معاف هستند. برای مثال، اگر کمتر از 65 سال داشته، مجرد باشید و درآمد سالیانه ی شما کمتر از 12 هزار دلار باشد ممکن است نیازی به پرداخت مالیات نداشته باشید.

در بخش مالیات بر درآمد برخی از درآمد ها مشمول معافیت از مالیات می شوند. از جمله:

• اکثر مبالغی که از طریق بردن لاتاری به دست می آید
• اکثر هدایا و ارثیه ها
• پرداخت هایی که به خانواده های دارای فرزند می شود
• مبالغی که از طریق بیمه ی عمر پرداخت می شود
• پرداخت اتحادیه های برای اعتصاب ها
• بورسیه های تحصیلی

همچنین شرکت ها و موسسات خیریه و غیر انتفاعی نیز مشمول برخی معافیت های مالیاتی خواهند شد. عموما شرکت هایی که برای سود مالی فعالیت نمی کنند و خدمات ارزشمندی به جامعه ارائه می دهند، می توانند تقاضای معافیت مالیاتي نمایند. در کانادا  IRSباید با معافیت مالیات سازمان ها یا شرکت ها موافقت نماید. تحت این قوانین، موسسات رفاه اجتماعی، مدرسه ها، کالج ها، سازمان های کارگری، برخی کلوپ های اجتماعی، سازمان های نظامیان بازنشسته و سازمان‌هایی که تحقیقات ارزشمندی را انجام می دهند، میتوانند با موافقت IRS از پرداخت مالیات معاف شوند.