حسابرسی هزینه ها و رسیدگی بیشتر به درآمد ها و هزینه ها

درمورد ارزشیابی دارایی ها در صورتی که چند ارزشی باشند ، حسابدار باید مبلغ کمتر را انتخاب نماید ولی در مورد حسابرسی هزینه ها مبلغ بیشتر باید انتخاب گردد. پس وقتی مفهوم احتیاط در مورد سود و زیان بکارگرفته شود ، نتیجه آن رقم درآمد کمتر یا محتاطانه خواهد بود .

صورت های مالی که وضعیت مالی را کمتر از واقع نشان می دهند ، هرگز سبب اقامه دعوی علیه حسابرسان نمی شود . صورت های مالی باید وضعیت مالی را به صورت مطلوب نشان دهند ، تا با ارزش باشند نه اینکه آن ها را کمتر از واقع منعکس کند . رسیدگی حسابرسان به معاملات درآمد و هزینه باید خیلی بیشتر از رسیدگی به دارایی ها و بدهی ها باشد .

اولین بخش از هزینه ها ، هزینه های استخدامی هستند.

هزینه های استخدامی:

حقوق و دستمزد ، اضافه کاری ،حق بیمه های اجتماعی ، در خصوص هزینه های قابل قبول مالیاتی اقدامات زیر به صورت نمونه گیری انجام می شود :
1- کنترل محاسبات ریاضی لیست های حقوق و مزایا و مالکیت مکسوره .
2- کنترل محاسبات حق بیمه های اجتماعی سهم کارفرما با توجه به نوع بیمه (کارمندی و کارگری)
3- توجه به امضا دریافت کننده حقوق و دستمزد و احراز پرداخت و همچنین پیگیری اقلام پرداخت نشده در لیست از طریق رسیدگی به حساب بستانکاران (حقوق پرداختنی)
4- مطابقت اسامی حقوق بگیران و مبلغ حقوق و مزایا با پرونده استخدامی ، کارتهای حضور و غیاب و سایر مدارک موجود .
5- رسیدگی به 100 % اقلام پرداخت شده خارج از لیست و تطبیق مبالغ پرداختی با مدارک ضمیمه سند پرداخت . کنترل مالیات کسر شده و سایر کسورات قانونی.
6- اثبات اشتغال و رابطه استخدامی تعدادی از حقوق بگیران با موسسه مورد رسیدگی از طریق مراعه به پرونده های استخدامی ، ملاقات با حقوق بگیران و سایر شواهد و قرائن.
7- تهیه صورت خلاصه و صورت تفکیکی مبالغ پرداختی طبق لیست و خارج از لیست اقلام فاقد مدرک ، اقلام غیر قابل قبول در مورد هر یک از سرفصل های هزینه پرسنلی طبق دفاتر.
8- بررسی قبوض واریز مالیات ، حق بیمه های اجتماعی (کسورات قانونی) و استخراج مبالغ جریمه و خسارات تاخیر پرداختی .
9- چنانچه برای هزینه های پرداخت نشده ذخیره در نظر گرفته شده است محاسبات موسسه را در این خصوص کنترل نموده و پرداخت از این محل را در سال بعد بررسی نمایید.
10- هر گونه پرداخت حقوق و دستمزد و سایر مزایا بایستی به کارمندان و کارگران موظف موسسه و کنترل اینکه هیچگونه پرداختی به افراد غیر مشمول نشده باشد .
11- در حقیقت هدف از رسدگی به هزینه های حقوق و دستمزد پی بردن به موارد زیر است :

• کلیه افرادی که نام آنها در لیست حقوق بوده واقعا وجود داشته .
• افراد فوق در استخدام موسسه بوده و در سال مورد رسیدگی برای موسسه کار کرده اند.
• حقوق های پرداختی واقعی بوده و افراد همان حقوقی را دریافت می کنند که در لیست ها می باشد و عین مبلغ پرداختی به دست ذی نفع رسیده است.
•  میزان حقوق های پرداختی مندرج در لیست حقوق با مصوبات مربوطه مطابقت دارد و با توجه به میزان و مدت کارکرد بوده است .
•   مبالغ مندرج در لیست حقوق از لحاظ تفکیک هزینه به درستی طبقه بندی و به حسابهای صحیح منظور شده است .
•  مبالغ پرداختی بابت مزایا ( پاداش ، اضافه کار ، عیدی ، ایاب و ذهاب ، ماموریت و سایر ) به طور مضاعف ، هم در لیست حقوق و جداگانه به حسابها منظور نشده باشد .

پیشنهاد می‌شود مقاله نرخ حق‌ الزحمه خدمات حسابرسی در سال 1401 را مطالعه کنید

به بحث در مورد حسابرسی هزینه پاداش و عیدی در موسسات و شرکت ها می پردازیم.

رسیدگی به هزینه پاداش:

در هنگام رسیدگی به هزینه پاداش رعایت نکات زیر لازم می باشد:

1- مصوبات و دستورات صادره در خصوص پرداخت پاداش های انفرادی را با اسناد پرداختنی و مبالغ ثبت شده در دفاتر شرکت کنترل شود.

2- لیست های پرداخت پاداشهای دسته جمعی از نظر محاسبات کنترل شود.(جمع های افقی و عمودی ،ضرب،تفریق)

3- درمورد اینکه گیرندگان پاداش از کارکنان هستند یا خیر ، موضوع را احراز و سمت و مدت خدمت آنان را در مورد رسیدگی تعیین شود.

4- چنانچه پاداش به حساب کارکنان تخصیص داده شود و در سال مورد رسیدگی پرداخت نشده است پرداخت آن در سال بعد کنترل شود.

5- مبالغ پرداختی طی لیست به دفترکل و معین ربط داده شود.

6- محاسبات کسورات قانونی به دقت کنترل شود .

7- مبالغ غیر قابل قبول با توجه به حدنصاب قانونی (مازاد یک ماه حقوق) محاسبه شود.

8- صورتی از پاداش های پرداختی با مشخصات زیرتهیه شود : شماره و تاریخ سند ، نام و سمت دریافت کننده ، میزان حقوق ماهیانه ، مبلغ پاداش ، مالیات کسر شده ، مالیات قانونی ، مالیات واریز شده ، شماره برگ درخواست مالیاتی ،شماره و تاریخ فیش بانکی ، اقلام فاقد مدرک ، اقلام غیرقابل قبول. (چنانچه پرداخت پاداش به موجب لیست انجام شده باشد ،پس از کنترل لیست خلاصه آن در صورت تنظیمی درج شود.)

9- صورت موضوع بند 8 با جمع مبلغ هزینه مندرج در دفاتر و صورت حسابها و اظهارنامه مودی کنترل شود. 10- درمورد پاداش های پرداختی که در سایر فصلهای هزینه منظور شده است ، عینا بررسی های وضوع بند 1 تا 9 انجام شود.

11- پاداش اعضاء هیئت مدیره موظف و ممیز موظف با توجه به مقررات ماده 134 قانون تجارت مورد بررسی قرار گیرد.

رسیدگی به هزینه عیدی:

روش رسیدگی به این حساب به شرح زیر می باشد:

1- چنانچه پرداخت عیدی در شرکت به موجب آیین نامه یا دستورالعمل خاصی انجام شود ،مورد مطالعه قرار می گیرد.مورد مطالعه قرار گیرد و خلاصه آن یادداشت شود و چنانچه ضابطه مدونی در شرکت وجود ندارد ، روش شرکت بررسی و یادداشت گردد.

2- لیست های پرداخت عیدی از نظر محاسبات ریاضی کنترل شود.

3- مبالغ پرداختی خارج از لیست با اسناد و مدارک ضمیمه کنترل و رسیدگی شود .

4- درمورد اینکه آیا تمام دریافت کنندگان عیدی ، کارمندان شرکت می باشندموضوع بررسی شود و به خصوص توجه شود که در سال مورد رسیدگی چه مدت استخدام شرکت بوده اند.

5- مواردی که بیش از نصاب قانونی عیدی پرداخت شده است استخراج و نسبت به عیدی های مازاد مالیات متعلقه محاسبه گردد.

6- چنانچه عیدی پرداختی در سایر سرفصل های هزینه منظور شده است بندهای 1-3-5 بالا نسبت به این پرداخت ها اعمال شود.

7- صورتی از عیدی پرداختی به شرح زیر تهیه گردد:

شماره و تاریخ سند ، نام و سمت دریافت کننده ، میزان حقوق اصلی ماهیانه ، مالیات کسرشده ، مالیات قانونی ، مالیات واریز شده ، شماره برگ درخواست مالیاتی ، شماره فیش بانکی ، اقلام فاقد مدرک ، اقلام غیرقابل قبول .(در مواردی که عیدی به موجب لیست پرداخت شده است ، کافیست خلاصه لیست در صورت مذکور منظور گردد.)

8- صورت تهیه شده به شرح بند 7 بالا با اقلام مندرج در دفاتر کل ، معین و یا اظهارنامه مودی تطبیق شود.

9- چنانچه برای این هزینه ها ذخیره در نظر گرفته شده است (هزینه های پرداختی) محاسبات شرکت کنترل و پرداخت از محل ذخیره در سال بعد پیگیری گردد.

به نحوه حسابرسی هزینه های بازخرید خدمت کارکنان و ذخیره بازخرید مرخصی استفاده نشده و حق سنوات و هزینه ضایعات کالا و مواد اولیه خواهیم پرداخت .

1- چنانچه در آیین نامه استخدامی شرکت یا سایر ضوابط مدرن ، بازخرید خدمت کارکنان پیش بینی شده است مطالعه و خلاصه موارد یادداشت شود و اگر شرکت خارج از ضوابط مدرن روشی را اعمال می نماید ، ضمن بررسی روش مورد عمل ، خلاصه آن یادداشت شود.

2- صورتی از کارکنان اخراج شده که به آنان مزایای اخراج پرداخت شده است به شرح زیر تنظیم شود:

شماره و تاریخ سند ،نام و سمت قبلی دریافت کننده ، تاریخ استخدام کارمند اخراجی ، آخرین حقوق ماهیانه کارمند اخراجی ف مبلغ بازخرید خدمت ، مبلغ خسارت اخراج ، مبلغ بازخرید مرخصی ، مالیات قانونی بازخرید مرخصی ، مالیات بانکی مکسوره شرکت، اقلام فاقد مدرک ، اقلام غیر قابل قبول (اگر مزایای فوق الذکر هر ساله طی لیست های تنظیمی به کارکنان شرکت پرداخت می گردد احتیاج به تنظیم صورت ریز لیست نیست.)

3- پرونده پرسنلی کارکنان اخراجی مطالعه شود و از نظر تاریخ استخدام و مدت خدمت آنان اطمینان حاصل گردد .

4- محاسبات شرکت در خصوص بازخرید خدمت ، خسارت اخراج و بازخرید مرخصی کارکنان اخراجی با توجه به آرای صادره از طرف ادارات کار یا توافق به عمل آمده با در نظر گرفتن مقررات قانونی کنترل شود.

5- طرف حساب پرداخت های موضوع بند 4 ملاحظه شود و پرداخت آن به ذی نفع احراز شود.

6- هزینه بازخرید مرخصی کارکنان شاغل بر اساس مطالعه پرونده پرسنلی آنان و مقررات شرکت و کنترل محاسبات مربوطه بررسی شود.

7- چنانچه مزایای بازخرید خدمت و خسارت اخراج هر ساله به کارکنان پرداخت و با آنان تسویه می شود، لیست های مربوط به این مزایا از نظر محاسبات ، مطابقت با پرونده پرسنلی کارکنان ، احراز پرداخت ، محاسبات مالیات و غیره کنترل و بررسی شود.

8- در مواقعی که این مزایا در سال پیش بینی و برای آنان ذخیره منظور می گردد ، پرداخت مبالغ پیش بینی شده در سال بعد پیگیری و احراز شود و نیز در مورد مبالغ پیش بینی شده بررسی لازم انجام شود.

9- در مورد حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده به بند 5 ماده 91 قانون مالیات ها توجه شود.(درخصوص استفاده از معافیت)

10- ذخیره مربوط به هزینه مرخصی استفاده نشده کارکنان به علت عدم پیش بینی در بند 2 ماده 148 از جمله هزینه های قابل قبول نمی باشد اما با توجه به تخصیص آن مشمول کسر مالیات تکلیفی است.

هزینه های ضایعات کالا و مواد اولیه :

الف) قبول دفاتر:

اداره امور مالیاتی بایستی با توجه به نگهداری مواد اولیه ، نرخ مواد اولیه ، نوع مواد اولیه ، کشور فروشنده ، نوع ماشین الات فروشنده ، تخصص کارگران ، کارگران ، فرسودگی ماشین آلات و مقایسه آن با ضایعات سالهای قبل موسسه و سایر مورد رسیدگی موسسات مشابه میزان ضایعات متعارف را با توجه به عوامل فوق الذکر تعیین کند.ضمنا بایستی توجه شود بعضی از موسسات که ناچارند کالای خریداری و یا ساخته شده خود را با نرخ مصوبه دولت به فروش رسانند کالای سالم خود را با وسایل مختلف تبدیل به ضایعات نموده و آن را به عنوان ضایعات با نرخ بازار بدون محدودیت به فروش می رسانند .بنابراین ممیزین مالیاتی بایستی توجه داشته باشند که میزان ضایعات و علل ضایع شدن و قیمت فروش به دقت مورد بررسی قرار دهند.

ب ) علی الراس:

1- در صورتیکه قیمت تمام شده کالا یا مواد ضایع شده قبلا جزء قیمت تمام شده کالای خریداری یا ساخته شده منظور گردیده ،فروش ضایعات کلا سود بوده و اعمال ضریب بر روی فروش در این حالت صحیح نمی باشند.

2- در صورتیکه قیمت تمام شده کالا یا مواد ضایع شده قبلا جزء قیمت تمام شده کالای ساخته شده منظور نشود و برای آن حساب جداگانه در نظر گرفته شده است ، درآمد مشمول مالیات فروش ضایعات با اعمال ضریب مناسب بر روی فروش ضایعات تعیین خواهد شد .