در این مطلب قصد داریم خلاصه مهمترین قسمت های استاندارد شماره 15 حسابداری را که در مورد سرمایه گذاری ها تهیه و تدوین شده است را مرور کنیم. این استاندارد در مورد کلیه واحدهای تجاری سرمایه گذار، صرفنظر از ماهیت، درصد سرمایه گذاری و حجم فعالیت سرمایه گذاری آنها، از جمله شرکتهای تخصصی سرمایه گذاری کاربرد دارد، ضمن آنکه این استاندارد نحوه حسابداری سرمایه گذاری در واحدهایی که سرمایه گذار بر آن کنترل یا نفوذ مؤثر دارد را در بر نمی گیرد. در ادامه به استاندارد فوق می پردازیم.
سرمایه گذاری چیست؟
از نظر لغوی تعریف سرمایه گذاری چیزی است که با پول خریداری میشود و انتظار می‌رود که درآمد یا سودی در آینده نزدیک یا دور ایجاد کند. در عمل اما سرمایه‌گذاری به معنی اختصاص بخشی از سرمایه به فعالیت‌هایی است که از آن انتظار کسب سود در بازه زمانی‌های مختلف متناسب با ریسک آن را داریم.
ثبت سرمایه گذاری در حسابداری:
سلام دوستان عزیز. با آرزوی بهترین ها برای شما. سرمایه یکی از ارکان اصلی معادله حسابداریست. موردی که اگر نباشد پایه و اساس حسابداری برهم میریزد. مالک یک واحد تجاری در شرایطی که توان اداره امور خود را نداشته باشد و یا شرایطی از مبحث مالی و آینده نگری برایش پیش آید تصمیم میگیرد که در مبحث سرمایه گذاری اقدام نماید.
سرمایه گذاری در سهام شرکتهای دیگر به شکلی نوعی سرمایه گذاری در شرکت سهامی است. اقدامات سرمایه گذاری در سهام به طریقی انجام شود در حسابداری و اسناد و مدارک مالی اثر خود را نمایان خواهد کرد. ثبت سرمایه گذاری در حسابداری و کلا حسابداری سرمایه گذاری ها به میزان نفوذ سرمایه گذار بر امور مالی و عملیاتی شرکت منتشر کننده سهام بستگی دارد.
مثلا اگر مالکیت سرمایه گذار در سهام عادی سرمایه پذیر کمتر از 20 درصد باشد، روش حسابداری که در این خصوص استفاده می شود روش بهای تمام شده است. براساس این روش شرکت ها سرمایه گذاری خود را به بهای تمام شده ثبت میکنند. در این روش درآمد هنگامی شناسایی می گردد که سود نقدی سرمایه گذاری دریافت می شود.
پیشنهاد میشود مقاله حسابداری سرمایه گذاری در سهام را مطالعه کنید
و یا در شرایطی که مالکیت سرمایه گذار در سهام عادی سرمایه پذیر بین 20 درصد و 50 درصد باشد برای ثبت سرمایه گذاری در حسابداری آن از روش ارزش ویژه استفاده خواهد شد. در این شرایط سرمایه گذار به دلیل اینکه مالک بخش کمی از سهام سرمایه پذیر است نمیتواند کنترلی بر شرکت سرمایه پذیر داشته باشد. بر اساس روش ارزش ویژه، سرمایه گذار سهم خود را از سود خالص سرمایه گذار، هنگامی ثبت می کند که سود شرکت سرمایه پذیر تحقق پیدا کرده باشد.
بر اساس روش ارزش ویژه، شرکت سرمایه گذار ثبت اولیه سرمایه گذاری در سهام عادی را به بهای تمام شده ثبت می کند. بعد از آن تعدیلات سالانه حساب سرمایه گذاری به نحوی صورت می گیرد که این حساب تغییرات ارزش ویژه سرمایه پذیر را نشان می دهد.
هر سال سرمایه گذار بابت سهم خود از سود خالص سرمایه پذیر حساب سرمایه گذاری را با بدهکار کردن آن و حساب درآمد را با بستانکار کردن آن افزایش می دهد. همچنین بابت مبالغ سود سهام دریافتنی حساب سرمایه گذاری را کاهش می دهد. در واقع آن را بستانکار می کند.
نکته مهم: حساب سرمایه گذاری با دریافت سود نقدی کاهش پیدا میکند، زیرا پرداخت سود نقدی، خالص دارایی های سرمایه پذیر را کاهش می دهد.
استاندارد حسابداری شماره 15 در خصوص سرمایه گذاری ها و ثبت سرمایه گذاری در حسابداری نکات و مباحث مهمی را بیان کرده است. این موارد باید توسط حسابداران به درستی بررسی و مورد مطالعه قرار گیرد.
