آشنایی با اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی و همچنین شناخت تفاوت شخص حقیقی و حقوقی به شما کمک خواهد کرد تا در کاربرد این اصطلاحات در حوزه مسائل حقوقی، مالیاتی، حسابداری و … دچار اشتباه نشوید. از آنجایی که این عبارات بسیار مصطلح هستند و کاربردهای زیادی در انواع مختلف حوزه ها دارند برخی از منابع تعریف صحیحی از آنها ارائه نکرده اند. در این متن قصد داریم با معرفی هر یک از این عبارات، به ذکر تفاوت بین آنها با دقت و صحت لازم بپردازیم تا در صورت استفاده از شخص حقوقی و شخص حقیقی در مسائل مختلف بتوانید آنها را به طور صحیح به کار گیرید.
انواع شخصیت ها:
نخستین تعریفی که با شنیدن واژه شخص به ذهن می رسد، افراد هستند. افرادی که روزانه در جامعه می بینیم و با آن ها سروکار داریم. اما علاوه بر این نوع افراد، اشخاص دیگری نیز هستند که در ادامه به بررسی تفاوت های بین این دو نوع شخصیت می پردازیم.
شخصیت حقیقی:
شخص حقیقی که از آن می‌توان با عنوان شخص طبیعی هم نام برد، یکی از افراد جامعه است که در نوع خود دارای شخصیت بوده و با اتکا به فردیت خود دارای حقوق و البته تکالیفی است. هر فرد انسان یک شخصیت حقیقی است. تفاوتی ندارد که این شخص کبیر باشد یا صغیر، در هر صورت این شخصیت می‌تواند حقوق و تکالیف خود را به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اجرا کند. بااین‌وجود هر انسانی که در یک جامعه زندگی می‌کند دارای شخصیت حقیقی است.
شخصیت حقوقی:
نوع دیگر شخصیت را شخصیت حقوقی می گویند که برخلاف شخصیت حقیقی، به افراد و انسان ها اطلاق نمی شود. بلکه از مجموعه ای از افراد تشکیل شده است که دور هم جمع شده و طبق قانون شخصیتی مستقل و جدید را ایجاد می کنند. مانند سازمان ها، نهاد ها، شرکت ها و سایر ارگان های مشابه
شخصیت حقوقی، یک شخصیت فرضی و اعتباری است که از مجموعه ای مستقل در نظر گرفته می شود. به بیان دیگر، دو یا چند شخص حقیقی دور هم جمع شده و مجموعه ای مستقل به وجود می آورند که شخصیتی جداگانه از افراد حقیقی دارد.
این شخصیت حقوقی ساخته شده، نام، نشان، مسئولیت، اموال و بدهی های مربوط به خود را دارد. اما نکته قابل توجه این است که اداره کردن یک شخصیت حقوقی توسط یک یا چند شخص حقیقی انجام می گیرد که این افراد به جای شخصیت حقوقی ساخته شده، امضا می کنند، معامله می کنند، به بانک می روند و سایر اقدامات لازم را بعهده می گیرند.
شخصیت حقوقی با ثبت یک قرارداد تشکیل شخصیت ایجاد گشته، به فعالیت خود ادامه داده و با انحلال و ورشکستگی از بین می رود. در واقع می توان گفت که انحلال و پایان شخصیت حقوقی، مانند مرگ شخصیت حقیقی به شمار می رود.
تفاوت اشخاص حقیقی و حقوقی:
فرق حقیقی و حقوقی در چیست؟ اشخاص حقیقی و حقوقی چند تفاوت مشخص دارند که با توجه به این تفاوت‌ها شما می‌توانید به راحتی بین هویت آنها تمایز قائل شوید. در قسمت زیر به چند مورد از تفاوت‌های این دو شخصیت از نظر قانونی اشاره کرده‌ایم:
- اشخاص حقیقی آدرس مشخصی برای زندگی دارند اما شرکت‌های حقوقی در مجموعه‌ای از قراردادهای مختلف و همچنین دفاتر و اسناد مربوط به شرکت حضور دارند.
- اشخاص حقیقی با مرگ از بین می‌روند و تمام حقوق خودشان را از دست می‌دهند. اما اشخاص حقوقی با مرگ هیچ فردی از بین نمی‌روند و همچنان به حیات خودشان ادامه می‌دهند.
- اشخاص حقیقی دارای جسم و ماهیت طبیعی هستند اما اشخاص حقوقی فرضی و اعتباری هستند و بر اساس قراردادها شرکت می‌گیرند و منحل می‌شوند.
- حقوق و تکالیف افراد حقیقی و حقوقی متفاوت است.
پیشنهاد می‌شود مقاله اقسام شرکتها را مطالعه کنید
انواع شخصیت های حقوقی:
در منابع حقوقی داخلی، شخصیت ها یا اشخاص حقوقی، به دو دسته تقسیم شده اند که عبارت اند از :
- شخصیت حقوقی حقوق عمومی
- شخصیت حقوقی حقوق خصوصی: شامل شرکت های تجاری، انجمن ها و موسسات غیر تجاری می باشند که در زیر معرفی می شوند.
شرکت های تجاری:
شرکت تجاری عبارت است از نوعی شرکت عقدی که به موجب قوانین تجاری و مالی برای انجام امور بازرگانی و بردن سود با سرمایه معین تشکیل می شود و باعث پیدایش شخصیت حقوقی در حقوق خصوصی می شود .
انواع شرکت های تجاری:
قانون تجارت ایران در ماده 20، شرکت های تجاری را به 7 قسم تقسیم نموده است:
- شرکت های سهامی عام و خاص
- شرکت های تضامنی
- شرکت های با مسئولیت محدود
- شرکت های مختلط غیر سهامی
- شرکت های مختلط سهامی
- شرکت های نسبی
- شرکت های تعاونی تولید و مصرف
موسسات غیر تجاری:
بر اساس ماده ۱ آیین‌نامه اصلاحی ثبت شرکتها، مؤسسات غیرتجاری برای مقاصد غیرتجاری مانند امور ادبی، خیریه و امثال آن تشکیل می‌شوند.
انواع موسسات غیر تجاری:
- موسساتی که هدفش جلب منافع و تقسیم آن بین شرکا نباشد، که اصطلاحاَ موسسات غیرانتفاعی نامیده می شوند.
- موسساتی که هدفش جلب منافع مادی و تقسیم منافع مزبور بین شرکای خود یا سایرین باشد.
