مالیات بر ارزش افزوده در قراردادهای پیمانکاری با مثال

به موجب قراداد پیمانکاری مجموعه ای از فعالیت ها در امور مربوط به یک پروژه کسب و کار و فعالیت اقتصادی به پیمانکار واگذار می شود، پیمانکار می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد. قراداد پیمانکاری نوعی عهد و پیمان میان کارفرما و پیمانکار است که در آن از توافقات و قوانین حاکم بر روابط کارگر و کارفرما حکایت می کند. پروژه و کارهای عمرانی اقتصادی فرهنگی و غیره زیادی است که تحت عنوان قرارداد پیمانکاری و با اصول و قوانین حاکم بر ان و طبق توافقات میان کارفرما و پیمانکار مدیریت و کنترل می شود.

قرارداد پیمانکاری چیست؟

در واقع قرارداد پیمانکاری قراردادی مربوط به تنظیم روابط کارفرما و پیمانکار است که موضوع این قرارداد متنوع و متفاوت است. در بسیاری از موارد افراد مجموعه‌ای از فعالیت‌های لازم در امور مربوط به یک پروژه، کسب و کار را تحت یک قالب به شخص حقیقی یا حقوقی تحت عنوان پیمانکار واگذار می کنند. در حقیقت پروژه‌های بسیاری وجود دارند که تمام آنها به واسطه یک سری از قوانین و اصول مورد توافق میان طرفین در یک قرارداد، تحت عنوان قرارداد پیمانکاری مدیریت و کنترل می شوند.

مالیات تکلیفی پیمانکاری

طبق اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم از ابتدای سال 1395، ماده 104 قانون مالیات مستیم در خصوص مالیات تکلیفی حذف گردیده و دیگر شرکتهای پیمانکاری و پیمانکاران نباید 3 درصد تکلیفی را پرداخت کنند و از صورت وضعیت ارسالی آنها کسر نمی‌شود، ولی این جمله به این معنا نیست که پیمانکاران دیگر هیچگونه مالیاتی پرداخت نمی‌کنند و به نوعی معاف هستند.

همانطوری که اشاره شد پیمانکاران الزامی به پرداخت مالیات تکلیفی حق الزحمه ندارند که از هر صورت وضعیت کسر می‌شد ولی مالیات عملکرد و مالیات بر درآمد آنها که به قوت خود باقیست و تمام فعالان حوزه پیمانکاری می‌بایست در تیرماه اظهارنامه عملکرد خود را به حوزه مالیاتی ارسال کنند.

 مالیات بر ارزش افزوده شرکت‌های پیمانکاری

مهمترین موضوع و اصل در خصوص نحوه محاسبه مالیات ارزش افزوده شرکتهای پیمانکاری این است که یک پیمانکار حتما در سامانه مالیات بر ارزش افزوده پیش ثبت نام و ثبت نام خود را نهایی کند و بلافاصله اقدام به تکمیل اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده به صورت دوره ای نماید تا بتواند خیلی سریع گواهینامه خود را دریافت نماید.

این در حالی است که یک پیمانکار وقتی می‌تواند مبلغ مالیات و عوارض ارزش افزوده را در صورت وضعیت خود تثبیت کند که گواهینامه مالیات بر ارزش افزوده را به کارفرما ارائه نماید و این یک الزام است. متاسفانه بیشتر پیمانکاران بخصوص پیمانکاران انبوه سازی مانند مسکن مهر و تعاونی مسکن نهادها، اقدامات قابل قبولی در این زمینه انجام نداده‌اند و با پرداخت چند برابر مبلغ مالیات بر ارزش افزوده جدا از خسارت و جرائم دیگر، هزینه هنگفتی را بر فعالیت اجرایی خود وارد ساخته اند.

نحوه اعمال مالیات بر ارزش افزوده در قراردادهای پیمانکاری

مهمترین نکته ای که خیلی از پیمانکاران توجهی به آن ندارند، جمع آوری اسناد و مدارک استاندارد و صدور نوع صورت وضعیت هاست بر فرض پیمانکار بابت مواد و مصالح پای کار، مالیات و عوارض پرداخت کرده است و چون مدرک و یا فاکتوری ندارد نتوانسته است از اعتبار مالیاتی آن استفاده کند و بابت درصد دریافتی از کارفرما، فقط پرداخت کننده اظهارنامه مالیاتی بوده است.

مراتب محاسبه و پرداخت مالیات ارزش افزوده صورت وضعیت پیمانکاری

• دریافت فاکتورها و صورتحساب های استاندارد خرید مواد و مصالح به هنگام پرداخت
• ثبت نام در مالیات بر ارزش افزوده
• تنظیم صورت وضعیت ارائه شده در صورتحساب استاندارد اداره دارایی
• بایگانی و نگهداری صورتحساب‌های خرید و فروش
• اقدامات لازم برای دریافت گواهینامه مالیات بر ارزش افزوده
• ارائه اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده در مهلت مقرر
• پرداخت به موقع مبلغ مالیات بر ارزش افزوده  هر دوره

نداشتن گواهینامه مالیات ارزش افزوده پیمانکاری

این سوال بیشتر پیمانکاران است که متاسفانه راهنمایی صحیحی از جانب کارفرما و یا دیگر مشاورین صورت نمی‌گیرد و واقعاً نمی‌دانند که چه بکنند؟ مهمترین اقدامی که شما باید به عنوان پیمانکار در صورت وضعیت خود اعمال کنید این است وقتی گواهینامه ندارید نباید درصد صورت وضعیت ارائه شده به کارفرما را اعمال کنید و وقتی موفق به دریافت این گواهینامه از سازمان مالیات برارزش افزوده شدید، می توانید درخواست دریافت مبلغ مالیات و عوارض ارزش افزوده صورت وضعیت های قبلی را نیز نمایید.

تعلق مالیات بر ارزش افزوده قراردادهای پیمانکاری

به استناد بند ب ماده 11 قانون مالیات مستقیم تاريخ تعلق مالیات ارزش افزوده در شرکتهای پیمانکاری در مورد ارائه خدمات، تاريخ صورتحساب يا تاريخ ارائه خدمات هر كدام كه مقدم باشد، حسب مورد خواهد بود. از آنجايي كه فعاليت‌های پيمانكاری از مصاديق ارائه خدمات تلقی می‌شوند، لذا اينگونه موديان مكلفند به هنگام صدور صورت وضعيت نسبت به درج و وصول ماليات و عوارض ذيل صورت وضعيت‌های صادره اقدام نمايند. بديهی است در صورتی كه صورت وضعيت‌‌های صادره، توسط كارفرما تعديل، ماليات و عوارض متعلقه نيز متناسب با تعديل انجام شده، تعديل خواهد گرديد.

دستورالعمل پرداخت مالیات ارزش افزوده شرکتهای پیمانکاری

در معلامات پیمانکاری که کارفرما یکی از دستگاه های اجرایی مدیریت خدمات کشوری است، کارفرما موظف است هم زمان با هر پرداخت، مالیات ارزش افزوده متناسب با آن را به پیمانکار پرداخت کند و تا زمانی که کارفرما مالیات بر ارزش افزوده را به پیمانکار پرداخت نکرده باشد، سازمان امور مالیاتی کشور حق مطالبه آن را از پیمانکار یا اخذ جریمه دیر کرد از وی را نخواهد داشت.

بر این اساس رئیس سازمان امور مالیاتی در راستای اجرای حکم مزبور و وحدت رویه در اجرا موارد زیر را به ادارات کل امور مالیاتی استان ها ابلاغ نمود.

۱- ادارات کل امور مالیاتی مکلفند فرم تعیین میزان وجوه پرداخت نشده به پیمانکاران توسط دستگاههای اجرایی مدیریت خدمات کشوری، پیوست این دستورالعمل را جهت تکمیل به پیمانکاران ارائه نمایند.

۲-پیمانکاران موضوع این بند موظفند نسبت به تکمیل فرم موضوع بند یک این دستور العمل برای دوره های مالیاتی اقدام کرده و پس از مهر و امضا و تایید کارفرما های مربوط به اداره کل امور مالیاتی ذیربط تحویل نمایند.

۳- ادارات کل امور مالیاتی موظفند در پایان هر یک از دوره های مالیاتی وجوه پرداخت نشده به پیمانکاران که به تایید کارفرمای موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری رسیده است را حسب مورد نسبت به دریافت بدهی پیمانکار در راستای قسمت اخیر بند صدر الاشاره با توجه به ساز و کاری که خزانه داری کل کشور اعلام می نماید و ماده ۹ قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیاز های کشور و تقویت آنها در امر صادرات و اصلاح ماده ۱۰۴ قانون مالیات های مستقیم اقدام نمایند.

پیشنهاد می‌شود مقاله کاهش دردسرهای دارنده چک صیاد را مطالعه کنید

تذکر: با توجه به تکلیف قانون گذار برای کارفرما مبنی بر پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده متناسب با هر پرداخت، مالیات و عوارض پرداخت نشده متناسب با اصل وجوه پرداخت نشده قابل محاسبه و ملاک عمل بند (۳) این دستورالعمل خواهد بود.

۴- پیمانکاران موظفند در مواردی که مقرر است بابت مطالباتشان اسناد خزانه اسلامی پرداخت شود مراتب درخواست خود به کارفرما مبنی بر تحویل اوراق مزبور معادل بدهی مالیات بر ارزش افزوده و جرائم متعلقه خود را به اداره کل امور مالیاتی ذیربط اعلام نمایند.

تذکر ۱: اخذ و احتساب اسناد خزانه اسلامی از کارفرما برای صرفا مالیات و جرائم مالیات به تناسب مطالبات پیمانکار از کارفرما که مقرر است در سال جاری به پیمانکار پرداخت شود، بلامانع است.

تذکر ۲: با توجه به اینکه عوارض موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده متعلق به شهرداری ها و دهیاری ها است، اخذ و احتساب اسناد خزانه اسلامی برای بدهی عوارض و جرائم آن امکان پذیر نیست.

دستگاه های اجرایی کارفرما موظف به جبران حق مالیات بر ارزش افزوده پیمانکاران شدند

طبق بند ل تبصره 6 ماده واحده لایحه بودجه سال 1400 در معاملات پیمانکاری که کارفرما یکی از دستگاههای اجرائی موضوع ماده 29 قانون برنامه ششم توسعه است، کارفرما موظف است همزمان با هر پرداخت، مالیات ارزش افزوده متناسب با آن را به پیمانکار پرداخت کند.

• تا زمانی که کارفرما مالیات بر ارزش افزوده را به پیمانکار پرداخت نکرده باشد، سازمان امور مالیاتی کشور حق مطالبه آن از پیمانکار یا أخذ جریمه دیرکرد از وی را ندارد.
• در مواردی که بدهی کارفرما به پیمانکار به صورت اسناد خزانه اسلامی پرداخت می‌شود در صورت درخواست پیمانکار، کارفرما موظف است این اوراق را عینا به سازمان امور مالیاتی کشور تحویل دهد.
• سازمان امور مالیاتی کشور معادل مبلغ اسمی اوراق تحویلی را از بدهی مالیاتی پیمانکار کسر و اسناد مذکور را به خزانه داری کل کشور ارائه می‌کند.
• خزانه‌داری کل کشور موظف است معادل مبلغ اسمی اسناد خزانه تحویلی را به عنوان وصولی مالیات منظور کند.

ارزش افزوده با کارفرما است یا پیمانکار؟

در صورتحساب‌های صادره که پیمانکار به کارفرما ارائه می‌دهد باید مالیات و عوارض ارزش افزوده لحاظ گردد و کارفرما با توجه به بررسی گواهینامه ارزش افزوده پیمانکار می‌بایستی نسبت به پرداخت آن اقدام نماید. پیمانکار بعد از دریافت مالیات و عوارض بر ارزش افزوده درآمد حاصله پس از کسر ارزش افزوده صورتحساب‌های خرید نسبت به پرداخت ما به‌ التفاوت آن در وجه اداره ارزش افزوده مربوطه در مهلت مقرر اقدام نماید.

آیا مالیات ارزش افزوده به قرارداد پیمانکاری با شخص حقیقی تعلق می‌گیرد؟

به هر قرارداد خدماتی ارزش افزوده تعلق می‌گیرد که پرداخت آن به عهده کارفرما است.

نحوه محاسبه مالیات و ارزش افزوده قرارداد پیمانکاران در معاملات فصلی

جهت درج ارزش افزوده قرارداد پیمانکاری در معاملات فصلی مبلغ ناخالص قرارداد را بدون کسورات و اضافات و بدون درنظر گرفتن مبالغ صورت‌ وضعیت ها و اقساط وارد می‌کنند. به عبارتی برای ثبت مالیات و عوارض بر ارزش افزوده قرارداد پیمانکاری در صورت معاملات فصلی تمامی صورت وضعیت‌های مربوط به یک قرارداد، «مبلغ کل قرارداد» بدون در نظر گرفتن از تعداد و مبالغ صورت وضعیت‌ها بدون تغییر درج می‌‎گردد. جهت ثبت مبلغ خالص صورت وضعیت تایید شده مبلغ صورت وضعیت را بعد از کسر کسورات به صورت خالص درج کنید.

محاسبه مالیات بر ارزش افزوده قراردادهای پیمانکاری

طبق قانون ارزش افزوده از مبلغ کل صورت وضعیت پیمانکاران، که به عبارتی هر مبلغی قبل از کسر کسورات چه کسورات قانونی، چه کسورات توافقی که اصطلاحا ناخالص صورت وضعیت می‌باشد باید 6 ٪ مالیات ارزش افزوده و 3 ٪ عوارض ارزش افزوده را محاسبه نموده و از کارفرما مطالبه کنید.

مثال : اگر کل صورت وضعیت ارائه داده شده به کارفرما مبلغ 500،000،000 ریال باشد و مبلغ صورت وضعیت بعد از کسورات 20,000,000 ریال باشد ارزش افزوده از ماخذ 500،000،000 ریال محاسبه می‌شود.

6٪ مالیات ارزش افزوده                  30،000،000 = 6٪ * 500،000،000

3 ٪ عوارض ارزش افزوده                15،000،000 = 3٪ * 500،000،000