هزینه های قابل قبول مالیاتی چیست؟ مواد مربوط به آن

هزینه های قابل قبول مالیاتی، هزینه هایی است که اشخاص حقیقی یا حقوقی برای حصول درآمد در کسب و کار  خود پرداخت کرده و از نظر قانون مالیات مستقیم و رسیدگی های ممیزان ادارات مالیاتی در سراسر کشور، در صورتی که با ادله و مبتنی بر مستندات واقعی و غیر صوری باشد، معاف از مالیات خواهد بود. این هزینه ها طیف گسترده ای از موضوعات کارگری و خدماتی و فرهنگی و هنری و موضوعات مالی را شامل می شود که در این گفتار، در اختیار خوانندگان گرامی قرار می گیرد. آگاهی به هزینه های قابل قبول مالیاتی، اقدامی جهت افزایش شانس عدم مردود شدن دفاتر قانونی و کاهش مالیات تکلیفی در برگه های تشخیص است.

هزینه های قابل قبول :

در همه کسب کارها این موضوع قابل توجیه است که برای کسب درآمد، به تحمل مخارجی در ارتباط با فعالیت شرکت نیاز است. ولی این نکته را باید توجه داشت که هزینه‌های انجام شده و ارائه شده به اداره دارایی در خصوص مالیات‌ها، هنگامی پذیرفته می‌شود که کاملا مرتبط با فعالیت همان واحد تجاری باشد.

بسیاری از کار فرمایان برای اینکه سود واحد تجاری خود را کاهش دهند به ارائه هزینه‌های مختلف صرف نظر از ارتباط آن‌ها با فعالیت‌های شرکت مبادرت می‌ورزند و به دنبال این غفلت دفاتر آن‌ها رد میشود و مشمول جریمه نیز خواهند شد.

ماده 147:

هزینه های قابل قبول برای تشخیص درآمد مشمول مالیات به شرحی که ضمن مقررات این قانون مقرر می گردد عبارت است از هزینه هایی که در حدود متعارف متکی به مدارک بوده ومنحصرا مربوط به تحصیل درآمد مؤسسه در دوره ی مالی مربوط با رعایت حد نصاب های مقرر باشد .
در مواردی که هزینه ای در این قانون پیش بینی نشده یا بیش از نصاب های مقرر در این قانون بوده ولی پرداخت آن به موجب قانون ویا مصوبه ی هیات وزیران صورت گرفته باشد قابل قبول خواهد بود .
تبصره – از لحاظ مقررات این فصل مؤسسه عبارت است از کلیه ی اشخاص حقوقی و همچنین صاحبان مشاغل موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده 95 این قانون .

ماده 148

هزینه هایی که حائز شرایط مذکور در ماده فوق می باشد به شرح زیر در حساب مالیاتی قابل قبول است .
1. قیمت خرید کالای فروخته شده ویا قیمت خرید مواد مصرفی در کالا و خدمات فروخته شده .
2. هزینه های استخدامی مناسب با خدمت کارکنان بر اساس مقررات استخدامی مؤسسه به شرح زیر :
الف ) حقوق یا مزد اصلی و مزایای مستمر اعم از نقدی و غیر نقدی ( مزایای غیر نقدی به قیمت تمام شده برای کار فرما ) .
ب ) مزایای غیر مستمر اعم از نقدی و غیر نقدی از قبیل خواربار ، بهره وری ، پاداش ، عیدی ، اضافه کار ، هزینه ی سفر و فوق العاده ی مسافرت . نصاب هزینه ی سفر و فوق العاده ی مسافرت مدیران و بازرسان و کارکنان به خارج از ایران به منظور رفع حوائج مؤسسه ی ذیربط ، طبق آیین نامه ای خواهد بود که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی ، و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد تعیین خواهد شد .
ج ) هزینه های بهداشتی و درمانی و وجوه پرداختی بابت بیمه های بهداشتی و عمر و حوادث ناشی از کار کارکنان .
د ) حقوق بازنشستگی ، وظیفه ، پایان خدمت ، طبق مقررات استخدامی مؤسسه وخسارت اخراج و بازخرید طبق قوانین موضوعه مازاد بر مانده حساب های ذخیره ی مربوط .
ه ) وجوه پرداختی به سازمان تامین اجتماعی طبق مقررات مربوط و همچنین تا میزان سه درصد ( 3٪ ) حقوق پرداختی سالانه بابت پس انداز کارکنان بر اساس آیین نامه ای که به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشوربه تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی برسد .
و ) معادل یک ماه آخرین حقوق و دستمزد و همچنین مابه التفاوت تعدیل حقوق سنوات قبل که به منظور تامین حقوق باز نشستگی و وظیفه و مزایای پایان خدمت ، خسارت اخراج و بازخرید کارکنان مؤسسه ذخیره می شود.
این حکم نسبت به ذخایری که تاکنون در حساب بانک ها نگهداری شده است نیز جاری خواهد بود .
3. کرایه محل مؤسسه در صورتی که استیجاری باشد ، مال الاجاره پرداختی طبق سند رسمی و در غیر این صورت در حدود متعارف .
4. اجاره بهای ماشین آلات و ادوات مربوط به مؤسسه در صورتی که استیجاری باشد .
5. مخارج سوخت ، برق ، روشنایی ، آب ، مخابرات و ارتباطات .
6. وجوه پرداختی بابت انواع بیمه مربوط به عملیات و دارایی مؤسسه .
7. حق الامتیاز پرداختی و همچنین حقوق و عوارض و مالیات هایی که به سبب فعالیت مؤسسه به شهرداری ها ، وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی و وابسته به آنها پرداخت می شود (به استثنای مالیات بر درآمد و ملحقات آن و سایر مالیات هایی که موسسه به موجب مقررات این قانون ملزم به کسر از دیگران و پرداخت آن می باشد و همچنین جرایمی که به دولت و شهرداری ها پرداخت می گردد) .
8. هزینه های تحقیقاتی ، آزمایشی وآموزشی ، خرید کتاب ، نشریات و لوح های فشرده ، هزینه های بازاریابی ، تبلیغات و نمایشگاهی مربوط به فعالیت مؤسسه ، بر اساس آیین نامه ای که به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشوربه تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی برسد .
9. هزینه های مربوط به جبران خسارت وارده مربوط به فعالیت و دارایی مؤسسه مشروط بر این که :
اولا- وجود خسارت محقق باشد .
ثانیا- موضوع ومیزان آن مشخص باشد .
ثالثا- طبق مقررات قانون یا قرارداد های موجود جبران آن بر عهده دیگری نبوده یا در هر صورت از طریق دیگر جبران نشده باشد . آیین نامه احراز شروط سه گانه مذکور این بند به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشوربه تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد .
10. هزینه های فرهنگی ، ورزشی و رفاهی کارگران ، پرداختی به وزارت کار وامور اجتماعی حداکثر معادل ده هزار ریال به ازای هر کارگر .
11. ذخیره مطالباتی که وصول آن مشکوک باشدمشروط بر این که :
اولا- مربوط به فعالیت مؤسسه باشد .
ثانیا- احتمال غالب برای لاوصول ماندن آن موجود باشد .
ثالثا- در دفاتر مؤسسه به حساب مخصوص منظور شده باشد تا زمانی که طلب وصول گردد یا لا وصول بودن آن محقق باشد.
آیین نامه مربوط به این بند به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشوربه تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد .
12. زیان اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آن ها و با توجه به مقررات احراز گردد ، از درآمد سال یا سال های بعد استهلاک پذیر است .
13. هزینه های جزئی مربوط به محل مؤسسه که عرفا به عهده مستاجر است در صورتی که استیجاری باشد .
14. هزینه های مربوط به حفظ و نگهداری محل مؤسسه در صورتی که ملکی باشد .
15. مخارج حمل و نقل .
16. هزینه های ایاب و ذهاب ، پذیرایی و انبار داری .
17. حق الزحمه های متناسب با کار انجام شده از قبیل حق العمل دلالی – حق الوکاله – حق المشاوره – حق حظور – هزینه حسابرسی و خدمات مالی و اداری و بازرسی ، هزینه نرم افزاری ، طراحی و استقرار سیستم های مورد نیاز موسسه ، سایر هزینه های کارشناسی در ارتباط با فغالیت مؤسسه وحق الزحمه بازرس قانونی.

پیشنهاد میشود مقاله تفاوت حسابرس مستقل و بازرس قانونی را مطالعه کنید

18. سود وکارمزدی که برای انجام دادن عملیات مؤسسه به بانک ها ، صندوق تعاون و همچنین مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز پرداخت شده یا تخصیص یافته باشد .
19. بهای ملزومات اداری و لوازمی که معمولا ظرف یک سال از بین می روند .
20. مخارج تعمیر ونگهداری ماشین آلات و لوازم کار و تعویض قطعات یدکی که به عنوان تعمیر اساسی تلقی نگردد .
21. هزینه های اکتشاف معادن که منجر به بهره برداری نشده باشد .
22. هزینه های مربوط به حق عضویت حق اشتراک پرداختی مربوط به فعالیت مؤسسه .
23. مطالبات لا وصول به شرط اثبات آن از طرف مؤدی ، مازاد بر مانده حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول .
24. زیان حاصل از تسعیر ارز بر اساس اصول متداول حسابداری مشروط بر اتخاذ یک روش یکنواخت طی سال های مختلف از طرف مؤدی .
25. ضایعات متعارف تولید .
26. ذخیره مربوط به هزینه های پرداختنی قابل قبول که به سال مورد رسیدگی ارتباط دارد .
27. هزینه های قابل قبول مربوط به سال های قبلی که پرداخت یا تخصیص آن در سال مالیاتی مورد رسیدگی تحقق می یابد.
28. هزینه خرید کتاب و سایر کالاهای فرهنگی ، هنری برای کارکنان و افراد تحت تکفل آن ها تا میزان حداکثر ( 5٪ ) معافیت مالیاتی موضوع ماده 84 این قانون به ازای هر نفر .

تبصره 1– هزینه های دیگری که مربوط به تحصیل درآمد مؤسسه تشخیص داده می شود و در این ماده پیش بینی نشده است به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی جزء هزینه های قابل قبول پذیرفته خواهد شد .

تبصره 2-مدیران و صاحبان سرمایه اشخاص حقوقی در صورتی که دارای شغل موظف در مؤسسات مذکور باشند جزء کارکنان مؤسسه محسوب خواهند شد ولی در مؤسساتی که غیر اشخاص حقوقی باشند حقوق و مزایای صاحب مؤسسه و اولاد تحت تکفل و همسر نام برده به استثنای هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل که مشمول مقررات جزء ( ب ) بند 2 این ماده خواهد بود ، جزء هزینه های قابل قبول منظور نخواهد شد .

تبصره 3– در محاسبه مالیات شرکت ها و اتحادیه های تعاونی مصوب 16/3/1350 و اصلاحیه های بعدی آن در مورد شرکت ها و اتحادیه هایی که وضعیت خود را با قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 13/6/1370 تطبیق داده اند یا بدهند ، ذخیره موضوع بند (1 ) و حق تعاون وآموزش موضوع بند ( 3 ) ماده 25 قانون اخیرالذکر جزء هزینه محسوب می شود .

آیین نامه اجرایی بندهای ( ب ) و ( ج ) ماده 102 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

حکم استهلاک در ماده 149 ق.م.م ا:

آن قسمت از دارایی‌های استهلاک پذیر که بر اثر بکارگیری یا گذشت زمان یا سایر عوامل و بدون توجه به تغییر قیمت‎‌ها ار زش آن تقلیل می‌یابد و همچنین هزینه‌های تأسیس، قابل استهلاک بوده و هزینه استهلاک آن‌ها جزء هزینه‌های قابل قبول مالیاتی تلقی می‌شود. مقررات مربوط به استهلاک‌های دارایی‌های استهلاک پذیر شامل جداول استهلاک‌ها و چگونگی اجرای آن با رعایت استانداردهای حسابداری توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می‌شود و ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب قانون مالیات‌های مستقیم به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌رسد.

ماده 8

شرکت های دولتی موظفند به منظور ارتقای سطح کیفی تولیدات و افزایش توان رقابتی خود در داخل و خارج از کشور نسبت به ظرفیت سازی پژوهشی اقدام کنند و هیات مدیره آنها موظفن هر سال اعتبار مورد نیاز برای این منظور را پیش بینی و به تصویب مجمع عمومی برسانند .
تبصره 1- اعتبارات پژوهشی شرکت های دولتی باید هر سال حداقل برابر با نرخ رشد فروش سال قبل آنها رشد نماید .
تبصره 2- هزینه های تحقیقاتی شرکت های دولتی شامل هزینه اجرای طرح های پژوهشی ( غیر ساختمانی ) به عنوان هزینه های قابل قبول منظور می گردد .