به بررسی گزارش سالانه که توسط حسابرس تهیه و تنظیم می شود تا به مدیران ارائه شود گزارش حسابرسی می گویند. شما بعنوان شخص حقیقی یا حقوقی برای گزارش حسابرسی خود یا گزارش حسابرسی شرکت باید به یک فرد متخصص اعتماد کنید تا صفر تا صد گزارش حسابرسی شما را بدون کوچکترین ایراد انجام دهد. حساب جم با داشتن بهترین متخصصان می تواند در زمینه تهیه و تنظیم گزارشات حسابرسی بسیار کمک کننده باشد.
از جمله موارد و بند شرط هایی که می توانند بر رسیدگی مالیاتی اثرگذار باشند میتوان به مواردی از قبیل هزینه های غیرقابل قبول، بدهی های راکد، هرگونه عدم رعایت استانداردهای حسابداری، عدم اثبات درآمدها، عدم شناسایی هزینه های جذب نشده، تحریف در محاسبه مبالغ قضاوتی مانند اخذ ذخایر اضافه و غیرقابل توجیه، عدم تطبیق مانده حسابهای بانکی با تاییدیه و یا صورتحساب، انحرافات تولید، ناکارآمدی و یا عدم وجود سیستم بهای تمام شده و … اشاره کرد. هرگونه گزارش ابهام و یا محدودیت در رسیدگی مشکوک به خطر تقلب (مانند کتمان درآمد) نیز می تواند آثار سوء بر رسیدگی شرکت داشته باشد. در زیر درخصوص موارد عمده بحث خواهیم کرد.
گزارش حسابرسی چیست؟
فرآیند بررسی دقیق تمامی حساب های سازمان را توسط افراد خبره حسابرسی گویند، گزارش حسابرسی به گزارشی گفته می شود،که در آن نظر کارشناسی یک حسابرس در رابطه با صورت های مالی یک شرکت، در آن بیان شده باشد. هدف از این بررسی جلوگیری از ایجاد اشتباه و تقلب در ارائه اطلاعات مالی شرکت ها می باشد که توسط افراد خبره صورت می گیرد. نتیجه این حسابرسی برای سهامداران و هیئت مدیره، بانک ها جهت ارائه وام و اعتبارات ا اهمیت ویژه ای برخوردار است. به عبارت دیگر هدف گزارش حسابرسی عبارت است از ارائـه اطلاعاتي تلخيص و طبقه‌بندي شده درباره وضعيت مالي، عملكرد مالي و انعطاف‌پذيري مالي واحد تجاري است كه براي طيفي گسترده از استفاده‌كنندگان صورتهاي مالي در اتخاذ تصميمات اقتصادي مفيد واقع گردد.گزارشات حسابرسی را باید در مهلت مقرر ارائه شود در غیر اینصورت مشمول جریمه 20 درصدی مالیات متعلق، (مالیات بر در امد مشمول مالیات از طریق رسیدگی) می شود.
طبق قانون 272 قانون مالیات های مستقیم شرکت هایی که دارای شرایط مندرج در این ماده و آئین نامه آن هستند ملزم به ارائه صورت های مالی حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران همراه با اظهارنامه مالیاتی و یا حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از مهلت انقضای ارائه اظهارنامه می باشند.
همانطور که به ان اشاره شد فرآیند حسابرسی توسط افراد خبره صورت می گیرد که موظف به ارائه گزارشات مالی به صورت ماهانه یا سالیانه به سازمان ها می باشند. سازمان ها به دو طریق با این افراد خبره در ارتباط هستند:
- حسابرسان مستقل یا خارجی: موسساتی هستند که در زمینه حسابرسی فعالیت دارند، که طی قراردادهای که با سازمان ها جهت امور حسابداری می بندند گزارشاتی را بصورت متداوم به صاحبان شرکت و هیئت مدیره تسلیم می کنند.
- حسابرسان داخلی: جز پرسنل مجموعه هستند که در داخل سازمان حضور دارند و به برسی و ارائه گزارشات مالی به سهامداران، مدیرعامل و دیگر ذیع نفعان می پردازند. حسابرس داخلی می بایست گردش مالی شرکت اعم از خرید و فروش، بدهکاران و بستانکاران را بررسی میکند. به موارد بیمه ای و مالیاتی نظارت دارد.
بدهی های راکد
حسابهای پرداختنی که راکد سنواتی باشند و مدیریت نتواند دلیل متقاعد کننده ای برای راکد بودن این بدهی ها ارائه نماید در گزارش حسابرس درج می شود. بدهی های راکد سنواتی ممکن است نشان درآمدهای تحقق یافته باشد که به عنوان درآمد در دفاتر شناسایی نشده اند و در رسیدگی مالیاتی موجب جلب نظر مامور مالیاتی و پرریسک شدن مودی گردد.
پیشنهاد می‌شود مقاله تفاوت حسابرس مستقل و بازرس قانونی را مطالعه کنید
عدم رعایت استانداردهای حسابداری
اگر بند عدم رعایت مربوط به افشاییات صورتهای مالی باشد احتمالا اثری بر اظهارنظر مامور مالیاتی نداشته باشد. ولی اگر بند عدم رعایت تاثیر سود و زیانی داشته باشد (مثلا اخذ رویه غیراستاندارد در ارزیابی موجودی های مواد و کالا) در رسیدگی مالیاتی موجب جلب نظر مامور مالیاتی میگردد.
عدم اثبات درآمدها
حسابرس آزمون هایی جهت اثبات درآمدهای واحد مورد رسیدگی انجام می دهد. اگر پس از اجرای این آزمون ها حسابرس نسبت به مبلغ و نحوه شناسایی درآمدهای شرکت متقاعد نشود بصورت بند شرط در گزارش حسابرس درج میگردد. عدم اثبات درآمدها ممکن است حاکی از بیش نمایی و یا کم نمایی درآمدها باشد که میتواند در رسیدگی مالیاتی موجب جلب نظر مامور مالیاتی شود.
گزارش حسابرسی شامل چند بند است ؟
گزارشات حسابرسی تحت استانداردهای خاصی از بند های مختلف تشکیل شده است.
- در ابتدای گزارش عنوان گزارش درج می شود.
- مقدمه که شامل اطلاعات مختصری گزارش می شود
- مسئولیت هیت مدیره در قبال صورت مالی
- مسئولیت حسابرس
- مبانی اظهار نظر که شامل اظهار نظر مشروط-مردود یا ...
- اظهار نظر مشروط – مردود یا ...
- سایر بندهای توضیحی
- گزارش در مورد سایر الزامات و مقررات قانونی
- گزارش در مورد سایر وظایف بازرس قانونی
- گزارش در مورد سایر مسئولیت های قانونی و مقررات حسابرسی
- تاریخ
- امضاء شرکا
تحریف در محاسبه مبالغ قضاوتی
در مواردی مدیریت ناچار است درخصوص برخی اقلام صورتهای مالی مانند ذخایر مقادیر برآوردی شناسایی نماید؛ مثلا هزینه گارانتی محصولات فروش رفته. این برآوردها می بایست به پشتوانه مبنای معقول، مستدل و منطقی صورت پذیرد. حسابرس در خصوص مبنای محاسبه برآوردها و همچنین محاسبه مجدد پرس و جو می نماید. اگر مدیریت قادر به متقاعد نمودن حسابرس نباشد این عدم توافق بصورت بند شرط درگزارش حسابرس درج می گردد. بدلیل تاثیر سود و زیانی که اینگونه بندها بر صورتهای مالی دارد میتواند بر اظهارنظر مامور مالیاتی نیز اثرگذار باشد.
نمونه های واقعی
به جهت آشنایی و درک بهتر مباحث یاد شده نمونه هایی از بندهای اظهارنظر حسابرس ذیلا آورده می شود:
1- سرفصل سایر بستانکاران شرکت (یادداشت ….. صورتهای مالی) به ترتیب شامل مبالغ …. و …. میلیارد ریال مانده بدهی راکد سنواتی به سهامداران بوده که از این بابت اطلاعات کافی و متقاعدکننده ای به این موسسه ارائه نگردید.
2- سيستم حسابداري صنعتي مناسبي جهت محاسبه بهاي تمام شده محصولات، استقرار نيافته و هزينه هاي ناشي از عدم استفاده مؤثر از عوامل توليد، توقفات توليد و ضايعات عادي و غيرعادي بطور کامل شناسايي و از بهاي تمام شده توليدات تفکيک نگرديده است. هر چند مقايسه توليد واقعي شرکت نسبت به ظرفيت عملي در توليد تيرچه و بلوک به ترتيب معادل 80 درصد و 11 درصد حاکي از عدم استفاده بهينه از امکانات توليدي بعلت عدم فروش محصولات که آنهم بدليل کاهش چشمگير ساخت وساز طي دوره مالي مياني شش ماهه مورد گزارش بوده است. با توجه به موارد فوق هزينه هاي جذب نشده در توليد وجود داشته که بدليل فقدان اطلاعات، اسناد و مدارک کافي، تعديلات ناشي از اين موضوع و اثرات آن بر صورتهاي مالي مورد گزارش، مشخص نمي باشد.
3- مبلغ …. میلیارد ریال از سرفصل هزینه های عملیاتی (یادداشت 20) شرکت فاقد اسناد و مدارک مثبته بوده و درخصوص نحوه هزینه کرد این مبالغ توضیحات متقاعد کننده ای به این موسسه ارائه نگردید. لازم به ذکر است با توجه به مفاد مواد 147 و 148 ق.م.م هزینه های مذکور غیرقابل قبول تلقی میگردند.
4- سرفصل سایر هزینه ها و درآمدهای غیرعملیاتی (یادداشت 25) شامل زیان تسعیر ارز به مبلغ … میلیون ریال می باشد. رویه شرکت برای شناسایی سود و زیان تسعیر ارز در دفاتر، تاریخ وقوع معامله بوده و در پایان سال مالی مجددا ارزیابی نمی شوند. طی بررسی های بعمل آمده درصورت رعایت مفاد استاندارد 16 حسابداری تسعیر ارز، زیان مزبور و زیان سال مالی به مبلغ … افزایش می یافت.
