بر اساس ماده 104 قانون مالیات های مستقیم، کارفرمایان برای عملیات پیمانکاری، خدمات و حق الزحمه موظف می باشند که در زمان پرداخت صورت حساب، 5% آن را به عنوان مالیات کسر کنند و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کند.
مالیات مکسوره چیست؟
مالیات مکسوره مالیاتی است که بر اساس قوانین مالیاتی، وظیفه پرداخت و کسر آن بر عهده افراد پرداخت کننده وجوه است. در حقیقت این مالیات معادل مبلغی است که کارفرما (پرداخت کننده) در زمان تخصیص یا پرداخت مبلغ صورتحساب، از اصل مبلغ کالا یا خدمت کسر و به نام صاحب صورتحساب به حساب سازمان مالیاتی واریز می‌نماید. این مالیات با عنوان مالیات تکلیفی نیز شناخته می‌شود.
نکته
پرداخت کننده مالیات موظف است رسید پرداخت را به صاحب صورتحساب ارائه نموده، مشخصات هویتی و اقامتی کامل صاحبان صورتحساب را به اداره مالیاتی مربوطه ارسال نماید.
تذکر مهم
انواع مالیاتهای قابل کسر از صورتحسابها موسوم به مالیاتهای مکسوره موضوع ماده 104 قانون مالیاتهای مستقیم بود؛ که تقریبا به کلیه امور پیمانکاری، خدمات و حق الزحمه خدمات تعلق می‌گرفت. اما از آنجا که این ماده قانونی در اصلاحیه قانون مالیاتها در سال 1394 حذف شد، تنها مواردی که بر اساس قانون، پرداخت کننده وجوه موظف به کسر مالیات از سوی دریافت کننده وجوه است، تحت عنوان مالیاتهای مکسوره شناخته می‌شوند.
انواع مالیات مکسوره
مالیاتهای مکسوره در واقع پیش پرداخت‌هایی برای مالیات عملکرد مودیان است؛ از مهم‌ترین موارد پرداخت مالیاتهای مکسوره می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- مالیات حقوق (مواد قانونی 85 و 86 اصلاحی)
- قرارداد مضاربه (102 ق.م.م)
- قرارداد حق الوکاله (103 ق.م.م)
- قرارداد با موسسات بیمه (109 ق.م.م)
- منافع بلاعوض اموال (123 ق.م.م)
- نقل و انتقال سهام (143 ق.م.م)
- تکلیف مدیران تصفیه اشخاص حقوقی (116 ق.م.م)
- مسئولیت آخرین مدیران شخص حقوقی و مدیران تصفیه و ضامنها (118 ق.م.م)
- مالیات تکلیفی اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج (107 ق.م.م)
- حق الزحمه پزشکان برای کار در مراکز درمانی
- مالیات اجاره موجران در اجاره ملک به اشخاص حقوقی (تبصره 9 ماده 53 ق.م.م)
مالیاتی است که وظیفه پرداخت و کسر آن بر عهده افراد پرداخت کننده وجوه است.
نحوه محاسبه مالیات مکسوره اجاره
بر اساس تبصره 9 ماده 53 قانون مالیاتهای مستقیم، در صورتى که مستاجر اشخاص حقوقى (اعم از دولتى یا خصوصى و یا نهادهاى عمومى غیردولتی) باشند، هنگام پرداخت اجاره بها مکلفند مالیات متعلقه را بر اساس قانون محاسبه، کسر و ظرف مدت ده روز پس از کسر، به حساب اداره مالیاتی محل وقوع ملک پرداخت و رسید آن را به موجر تسلیم نماید.
نکته
در صورتی که قرارداد اجاره، به صورت رهن کامل باشد، مستاجر تکلیفی به کسر مالیات ندارد؛ اما اگر قرارداد اجاره به صورت رهن و اجاره باشد، مستاجر باید بر اساس میزان اجاره پرداختی، مالیات را محاسبه، از مبلغ اجاره بها کسر و به حساب سازمان واریز نماید.
پیشنهاد می‌شود مقاله مالیات بر درآمد املاک را مطالعه کنید
نحوه محاسبه مالیات مکسوره مشاغل پزشکی
به استناد بند “ح” تبصره 6 قانون بودجه سال 1400 و همچنین طی دستور العمل ابلاغی توسط سازمان امور مالیاتی کشور به تاریخ 1399/2/15، کلیه مراکز درمانی مشمول این قانون موظف هستند 10% از حق الزحمه یا حق العمل پزشکی، پزشکان را که به موجب دریافت وجه صورت حساب های ارسالی به بیمه‌ها و یا نقدا که از طرف بیمار پرداخت می‌شود، به عنوان علی الحساب مالیات کسر و به نام پزشک مربوط تا پایان ماه بعد از وصول مبلغ به صورتحساب به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
مراکز درمانی مشمول این قانون عبارتند از:
- دولتی
- خصوصی
- وابسته به نهادهای عمومی، نیروهای مسلح خیریه‌ها و یا شرکت‌های دولتی
نکات
1- مالیات علی‌الحساب این بند، شامل کلیه پرداخت‌های که مشمول مالیات بر درآمد حقوق هستند نظیر حقوق و کارانه دریافتی، نخواهد بود.
2- در صورتی که پزشکان در استخدام مراکز درمانی مرکز فعالیت خود باشند، مشمول کسر مالیات تکلیفی برای حق الزحمه یا حق العمل خود نخواهند بود. در واقع کلیه وجوه دریافتی آنها، مشمول مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق است.
میزان مالیات مقطوع پزشکان در سال 1400
سازمان مالیاتی طبق بند 14 بخشنامه 200/1400/511 مورخ 1400/03/17، میزان مالیات مقطوع پزشکانی که در عملکرد سال ۱۳۹۹ مشمول حکم بند (ح) تبصره (۶) قانون بودجه سال ۱۳۹۹ بوده اند، معادل مالیات تعیین شده به شرح نرخ پلکانی مذکور در این بخشنامه و یا مالیاتهای مکسوره آنها، هر کدام که بیشتر باشد تعیین می‌شود.
بنابر‌این پزشکان ابتدا میزان مالیاتهای مکسوره از مراکز درمانی خود را اخذ و سپس نسبت به تکمیل فرم تعیین مالیات مقطوع اقدام نمایند.
مالیات مکسوره در صورت معاملات فصلی
سازمان مالیاتی بنابر اطلاعیه‌ای در تاریخ 1398/08/13، از امکان ثبت مالیات مکسوره در گزارش معاملات فصلی خبر داد. بر این اساس، فیلد کسور مالیاتی بابت اصل مالیات حسب مورد در سرفصل‌های خرید، فروش، واردات، صادرات و اجاره در سامانه فهرست معاملات ایجاد شده است؛ این مالیات قابل کسر از اصل مبلغ کالا یا خدمت در صورتحساب ثبت شده در اطلاعات معاملات است.
جرائم عدم پرداخت مالیات تکلیفی مکسوره
بر اساس ماده 199 ق.م.م، هر شخص حقيقی يا حقوقی که به موجب مقررات اين قانون مکلف به کسر و ايصال ماليات موديان ديگر باشد، در صورت تخلف از انجام وظايف مقرره، علاوه بر مسئوليت تضامنی که با مودی در پرداخت ماليات خواهد داشت، مشمول پرداخت جرائم زیر خواهد بود:
- جریمه‌ای معادل ده درصد (10%) مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر
- جریمه‌ای دو و نیم درصد (2.5%) مالیات به ازای هر ماه نسبت به مدت تاخیر از سررسید پرداخت
کلام آخر
مالیات مکسوره یا مالیات تکلیفی یکی از روش‌های مالیات ستانی سازمان مالیاتی از مودیان است؛ که به تازگی امکان ثبت آن در سامانه معاملات فصلی نیز ایجاد شده است. لازم به توضیح است مالیات مکسوره برای مستاجران حقوقی به اجاره پرداختی بستگی دارد و نرخ مالیات مکسوره پزشکان نیز 10 درصد است. آموزش مالیات و آشنایی با به روزترین بخشنامه‌ها و قوانین مالیاتی، موجب بهبود سطح عملکرد شغلی و دستیابی به موقعیت‌های شغلی بهتر و درآمد بالاتر خواهد بود.
