مالیات در یک تقسیم بندی کلی، به دو گروه مالیات مستقیم و غیر مستقیم، تقسیم می گردد. منظور از مالیات مستقیم، مالیاتی است که مستقیما، تحت عنوان مالیات، از افراد اخذ می شود، مانند مالیات بر حقوق کارمندان دولت. اما مالیات غیر مستقیم، مالیاتی است که به طور غیر مستقیم و نا محسوس، با افزایش قیمت کالا یا خدمات، از مصرف کنندگان آن، دریافت می شود.
ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده هر فصل، مطابق قانون، باید در زمان مقرر انجام گیرد. از آنجا که عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده در زمان مقرر و عدم رعایت سایر مقررات مربوط به آن، جریمه های مالیاتی سنگینی را در پی دارد، لازم است، اطلاعات بیشتری در این مورد، کسب نمود.
گزارشات فصلی چیست؟
همان طور که در ماده 169 مکرر قانون مالیات های مستقیم کشور اشاره شده است، گزارش معاملات فصلی به معنای ارائه اسناد تمامی قراردادها، معاملات خرید و فروش، بیمه، اجاره، حمل و نقل، صادرات و واردات و… که در یک فصل صورت گرفته باشد. هر سازمان مکلف است فهرست معاملات خود را به صورت الکترونیکی از طریق سامانه ارسال صورت معاملات فصلی TTMS به سازمان امور مالیاتی کشور (https://tax.gov.ir/Pages/HomePage) ارسال نماید. اما زمان ارسال معاملات فصلی 1402 چه موقعی است؟ در ادامه به بررسی آخرین مهلت ارسال گزارشات فصلی 1402 می پردازیم.
مهلت تعیین شده ارسال معاملات فصلی
بر اساس ماده 169 ق.م.م، اشخاص حقیقی و حقوقی را مکلفند، گزارش کلیه معاملات کسب و کار خود را نهایتا تا 45 روز پس از پایان فصل موردنظر، در سامانه صورت معاملات فصلی ثبت و به سازمان مالیاتی ارسال نمایند.
مهلت ارسال صورت معاملات فصلی، 45 روز پس از پایان فصل
مهلت زمان ارسال معاملات فصلی برای هر فصل چیست؟
مهلت قانونی ارسال معاملات فصلی برای هر فصل، یک ماه و نیم پس از پایان آن فصل است. به عبارت دیگر، هر شخص (اعم از حقیقی و یا حقوقی) مکلف است نهایتا یک ماه و نیم (45 روز) پس از پایان هر فصل، گزارشات فصلی معاملات خود را به سازمان مالیاتی ارسال کند. در ادامه به بیان مهلت قانونی ارسال گزارشات فصلی فصول مختلف می‌پردازیم.
مهلت ارسال گزارشات فصلی بهار 1402
با توجه به مهلت تعیین شده از سوی سازمان امور مالیاتی، مهلت ارسال گزارشات معاملات فصلی بهار 1402، 15 مرداد ماه همان سال است. به این ترتیب مهلت ارسال معاملات فصلی برای مودیان مشمول، تا پایان روز شنبه، 15 مرداد ماه 1401 خواهد بود.
مهلت ارسال معاملات فصلی تابستان 1402
بر اساس اعلام سازمان مالیاتی، مهلت قانونی ارسال صورت معاملات سه ماهه تابستان در هر سال، 15 آبان ماه تعیین شده است.
به این ترتیب، آخرین مهلت ارسال معاملات فصلی تابستان 1402 ، روز یکشنبه 15 آبان سال 1401 خواهد بود.
مهلت ارسال معاملات فصلی پاییز 1402
مهلت ارسال معاملات فصلی برای فصل پاییز ، پایان روز 15 بهمن ماه همان سال است. به این ترتیب، آخرین مهلت ارسال معاملات فصلی پاییز 1402، به دلیل تعطیلی رسمی روز شنبه 15 بهمن، به روز یکشنبه 16 بهمن سال 1402 موکول خواهد شد.
مهلت ارسال معاملات فصلی زمستان 1402
همچنین مودیان برای ارسال لیست گزارشات خرید و فروش خود برای زمستان هر سال، تا پایان 15 اردیبهشت سال بعد فرصت دارند. در حال حاضر آخرین مهلت ارسال معاملات فصلی زمستان 1402، به دلیل تعطیل رسمی روز جمعه 15 اردیبهشت، به روز شنبه 16 اردیبهشت 1402 موکول خواهد شد.
نکته
لازم به ذکر است در صورتی که آخرین مهلت ارسال معاملات فصلی (45 روز پس از پایان فصل)، مصادف با روز جمعه یا تعطیل رسمی باشد، آخرین مهلت ارسال لیست گزارشات به روز بعد از تعطیل رسمی موکول می‌شود.
آیا عدم ارسال گزارشات فصلی جریمه دارد؟
پاسخ این سوال مثبت است، در جایگاه و نقش اساسی مالیات در اقتصادهای پیشرفته تردیدی وجود ندارد. پرداخت مالیات به نوعی مشارکت اجتماعی شهروندان و تأمین‌کننده اهداف خرد و کلان اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور می‌باشد. از این رو برای دستیابی به اهداف مذکور هر کشوری باید ساختارها، نهادها، قوانین و ارتباطات لازم را داشته باشد.
ارائه اطلاعات لازم از جانب مودیان اولین بخش و عنصر اصلی نظام مالیاتی است؛ به همین جهت گزارشات فصلی یکی از با اهمیت ترین ابزارهای اطلاعاتی است که می‌تواند سبب شفافیت مبادلات اقتصادی و به طبع آن جلوگیری از فرار مالیاتی و برنامه‌ریزی دقیق در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی شود، از این رو با توجه به میزان اهمیت صورت معاملات فصلی برای سازمان مالیات هرگونه تخلف و یا سهل انگاری برای ارسال گزارش فصلی در زمان مناسب جرائم ذیل را به همراه دارد.
- عدم صدور صورت حساب
- عدم درج شماره اقتصادی
- عدم درج کد اقتصادی طرف معامله
- استفاده از کد اقتصادی دیگران برای خود
- استفاده از کد اقتصادی خود برای دیگران
همه مورادی که در بالا عنوان شده است، مشمول 2 درصد جریمه خواهد بود. همچنین عدم ارائه فهرست معاملات به سازمان امور مالیاتی کشور مشمول جریمه ۱ درصدی خواهد شد و عدم ارائه فهرست معاملات انجام شده به سازمان مشمول ۱٪ جریمه خواهد شد.
آیا مهلت زمان ارسال صورت معاملات قابل تمدید است؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله. گاهی شرایط خاصی در جامعه و یا برای برخی اصناف خاص موجب تمدید مهلت ارسال صورت معاملات فصلی می‌شود؛ به عنوان مثال مهلت ارسال گزارشات فصلی برای زمستان 1398 به دلیل شیوع ویروس کرونا و با هدف همکاری با فعالان اقتصادی و صاحبان مشاغلی که در این دوره متضرر شدند، تا 15 تیر 1402 تمدید شد.
نکته
در صورتی که مهلت ارسال صورت معاملات و یا هر یک از سررسیدهای مالیاتی تمدید شود، اطلاعیه تمدید مهلت در سایت سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد.
چه کسانی مشمول ارسال صورت معاملات فصلی هستند؟
سازمان مالیاتی در ماده 9 آیین نامه اجرایی تبصره 3 ماده 169 ق.م.م، اشخاصی که موظف به ارسال صورت معاملات فصلی هستند به شرح زیر معرفی نموده است:
♦️ تمامی اشخاص حقوقی
♦️ اشخاص حقیقی صاحبان مشاغل که بر اساس نوع و حجم فعالیت خود جزو گروه اول موضوع ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم هستند
نکته
بر اساس دادنامه شماره 2461 تا 2463 دیوان عدالت ادرای و همچنین بخشنامه 210/49357 مورخ 98/10/1، اشخاص بند ج ماده 9 آیین نامه اجرایی تبصره 3 ماده 169 ق.م.م (صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده) مشمول ارسال صورت معاملات فصلی نیستند.
آیا همه افراد دارای کسب و کار مشمول ارسال گزارشات فصلی هستند؟
در صورتی که طرف معاملات اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این ماده، اشخاص حقیقی مصرف‌کننده نهائی کالا یا خدمات و نیز اشخاص حقیقی مشمول موضوع ماده81 این قانون باشند، درج شماره اقتصادی اشخاص مذکور الزامی نیست. مصرف‌کننده نهائی موضوع این تبصره شخص حقیقی است که کالاها و خدمات را متناسب با نیاز خود برای مصارف شخصی خریداری کند و از آن برای عرضه کالاها و ارائه خدمات به دیگران استفاده ننماید.
چگونه مشکلات صورت معاملات فصلی خود را رفع کنیم؟
پرداخت مالیات را می‌توان یک مشارکت همگانی جهت تامین اهداف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور قلمداد نمود. این مشارکت همگانی با ارائه اطلاعات صحیح و کامل از سوی مودیان اجرایی می‌شود؛ در واقع ابراز واقعی کلیه درآمدها و هزینه‌های هر مجموعه، اساسی ترین رکن نظام مالیاتی جهت برنامه‌ریزی صحیح است. یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارائه اطلاعات صحیح، ارسال گزارشات فصلی است که می‌تواند باعث شفافیت در مبادلات اقتصادی و جلوگیری از فرار مالیاتی شود.
اهمیت ثبت دقیق و ارسال اطلاعات صورت معاملات فصلی از یک سو و امکان پذیرفته نشدن گزارشات معاملات مودی توسط سازمان مالیاتی از سوی دیگر، تنش‌هایی برای حسابداران ایجاد می‌کند؛ این تنش‌ها گاهی منجر به بروز اشتباه در ثبت فهرست معاملات می‌شود. اما جای نگرانی نیست؛ سازمان مالیاتی امکان اصلاح معاملات فصلی پس از ثبت نهایی فراهم نموده است. مودیان محترم تنها یک بار پس از ثبت نهایی فهرست معاملات خود قادر به ویرایش اطلاعات ارسالی خواهند بود.
نکته
در صورتی که ارسال صورت معاملات فصلی اصلاحی پس پایان مهلت ارسال صورت معاملات انجام شود؛ مودی مشمول پرداخت جریمه تاخیر در ارسال صورت معاملات به میزان 1% مبلغ معاملات ارسال نشده خواهد بود.
کلام آخر
توجه به سررسیدهای ارائه تکالیف مالیاتی به ویژه مهلت ارسال معاملات فصلی و ارزش افزوده که به صورت فصلی انجام می‌شوند، به میزان انجام تکلیف اهمیت دارد؛ زیرا حتی در صورت اجرای صحیح و بدون اشکال تکالیف مالیاتی، در صورتی که این تکالیف در زمان مقرر ارائه نشوند مشکلات بزرگی برای مجموعه ایجاد می‌کنند؛ که یکی از کوچک‌ترین آنها پرداخت جرائم سنگین مالیاتی است.
