در دنیای پیشرفته اقتصادی امروز حسابداری حرفه ای حیاتی است، زیرا سامانه اقتصادی جاری بدون آن نمیتواند، وجود داشتهباشد از این رو اطلاعات ارائه شده توسط حسابداران باید به طور قابل توجهی کارآمد، قابل اتکا، واقعی و بی غرضانه باشد. علاوه برداشتن صلاحیت حرفه ای، حسابداران باید از درجه بالایی از صداقت، درستکاری، رازداری، بیطرفی و امانتداری حرفه ای نیز برخوردارباشند. حرفه حسابداری به دلیل طبیعت شغلی ممکن است با تقلب و فساد مالی روبرو شود. گاهی اوقات به دلیل وجود عواملی مانند:منافع شخصی،تهدید،حمایت یا مخالفت، رابطه نزدیک، تجدیدنظر، سبب نقض و عدم رعایت اصول بنیادی توسط حسابدار می شود.لذا اخلاق حسابداری، به عنوان یک عامل اصلی در پیشگیری از تقلب و فساد مالی شناخته شده است.در حسابداری مهم ترین عامل، اعتماد و اطمینان شخص مقابل به حسابدار است و بی اعتمادی کارفرما آفت سیستم هایحسابداری است.
اهمیت اخلاق در حسابداری:
اخلاق حرفه ای در حسابداری ییکی از مهمترین و حیاتی‌ترین نکاتی که در مورد اموال افراد در یک حسابرسی وجود دارد؛ اعتماد سازی بیشتر برای افرادی که فرایند حسابداری را انجام می‌دهند.
صاحب کسب و کار باید اعتماد زیادی را از جانب حسابدار خود در سازمان و یا شرکت مربوطه داشته باشد. این میزان از اطمینان به فرد مقابل کمک می‌کند که روند کاری خود را به بهترین شکل انجام دهد.
حسابداری، یکی از شغل‌های حساس در زمینه مالی است و سیستم های حسابداری به شرکت ها کاری تخصصی است. افرادی که در این شغل وارد می‌شوند باید به این نکته واقف آیند که اصل کار حسابداری بر سه مبنا پایه ریزی شده، که از جمله؛ درستکاری، صداقت، تخصص در زمینه کاری می‌باشد.
پژوهشگران با توجه به تحقیقاتی که در مورد فساد‌های اخلاقی در حسابداری دست زده‌اند؛ به مبانی مهمی در این رابطه دست یافته‌اند. یکی از بارز‌ترین دستاورد‌هایی که محققان در این رابطه توانسته‌اند به آن دست یابند؛ در مورد قضاوت، شایستگی اخلاقی و اخلاق کاربردی است.
برای امور مالی، بسیاری از صاحبان کسب و کار برای فرایند‌های مالی خود، اقدام به استفاده از روش‌های درست برای سرمایه‌های خود دارند.
ابتدا برای از بین بردن فساد اخلاقی در حسابداری، باید شناسایی درست و کاربردی را در رابطه با اخلاق در نظر داشت.
هنگامی که حسابدار از موازین اخلاقی که در شرکت، باید به آن پایبند باشد؛ آگاهی لازم را کسب کند؛ بر مشکلاتی که از نظر فساد اخلاقی پیش می‌آید؛ دست به انتخاب‌های بهتری خواهد زد.
پیشنهاد می‌شود مقاله ضرورت اجرای ماده ١۶٩ مکرر قانون مالیات را مطالعه کنید
اهداف آموزش اخلاق حرفه ای در حسابداری :
- به رسمیت شناختن مسایلی که در حسابداری، دارای مفهوم اخلاقی هستند.
- توسعه توانایی های مورد احتیاج برای مقابله با درگیری های اخلاقی.
- مرتبط کردن آموزش حسابداری به مسائل اخلاقی.
- افزایش دادن حس مسئولیت پذیری و تعهد اخلاقی.
- آموزش مقابله با عدم قطعیت در حسابداری.
- تنظیم صحنه برای تغییر در رفتار اخلاقی.
- تقدیر و درک کردن، ترکیب تمامی جوانب اخلاق حسابداری و ربط آنها با حوزه عمومی اخلاق.
ضمانت بیشتر در امور مالی:
یکی از اصولی که برای مدیران سازمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ تعهد در برابر امور مالی و حسابداری یک شرکت است.
حفظ تعهد اخلاقی در حسابداری، در کیفیت کار و شرایط مالی تاثیر زیادی دارد.
دلایل مهم بودن ضمانت کاری در امور مالی و حسابداری برای چند فاکتور است که به شرح زیر می‌باشند:
- سهامداران
- کارگران
- کارمندان
- حرفه و مشاغل دیگر
- ایجاد اعتماد عمومی در جامعه
تاثیرات اخلاق حرفه ای در حسابداری :
در حسابداری، علاوه بر پایبندی به آیین اخلاق حرفه ای، پذیرش وظایف و مسئولیت ها در قبال جامعه و مهمترین آن رعایت منافع عمومی مردم در انجام کار، باعث جلب اعتماد عمومی به این رشته می شود. که از منظر حسابداران منافع عمومی شامل، سعادت و رفاه افراد و موسساتی که حسابداران برای آنها کار انجام می دهند و شامل سرمایه گذاران، اعتباردهندگان، صاحبکاران، دولت، کارفرما و نهاد های تجاری وسایر اشخاصی که به درستکاری و بی طرفی حسابدار در انجام وظیفه اتکا می کنند.
پس از بررسی های انجام شده، نتایج این بررسی ها حاکی از آن است که، بین اخلاق حرفه ای در حسابداری و فعالان اقتصادی و همچنین اطمینان از صورت های مالی رابطه مستقیمی با ضریب اهمیت بالا وجود دارد. بطوری که با یک نگاه آماری می توان گفت، در حدود بالای 40 درصد از صحت صورت حساب های مالی با اخلاق حرفه ای حسابداران ارتباط تنگاتنگی دارد. اخلاق حرفه ای فعلان اقتصادی را می توان به درستکاری، راز داری، مستقل بودن، و همچنین تعصب و تعهد به منافع صاحبان سرمایه نام برد.
پیشنهاد می‌شود مقاله جامعه حسابداران خبره را مطالعه کنید
اصول بنیادی اخلاق حرفه ای در حسابداری :
درستکاری:
حسابداران با رعایت اخلاق حرفه ای در کلیه امور باید صادق و با انصاف باشد
اداب حرفه‌ای :
حسابداران با رعایت اخلاق و شئونات همیشه باید با دیگران در کمال احترام و ادب رفتار کند و رعایت قوانین و مقررات را در اولویت انجام امور خود قرار دهند
رازداری:
یک حسابدار باید بسیار امین و رازدار باشد و از اطلاعاتی که سازمان در اختیار او قرار داده محافظت کند و از اطمینان کارفرمایان خود سوء استفاده نکند صلاحیت و مراقبت:
حسابداران باید مسئولیت‌پذیر باشند اما تا جایی که از عهده آن امور برآیند. در صورتی که حسابدار متوجه شد که از عهده آن کار خاص بر نمی آید بهتر است از کمک و مشاوره دیگران استفاده کند تا خللی در امور شرکت وارد نکند.
بی طرفی و واقع‌بینی:
یک حسابدار باید اول کلیه جوانب یک امررا بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد بعد با در نظر گرفتن واقعیت بر رعایت انصاف و بدور از پیش داوری به گونه‌ای که در نتیجه کار تاثیری نداشته باشد ،قضاوت و تصمیم‌گیری کند
دلایل به وجود آمدن فساد اخلاقی در سازمان:
برخی از عوامل در سازمان برای حسابدارن به وجود می‌آید که باعث رعایت نکردن اصول اخلاقی توسط حسابدار می‌شود.
برخی از عواملی که باعث رعایت نکردن موازین اخلاقی در سازمان می‌شوند شامل:
- منفعت طلبی شخصی
- تهدید کاری
- پشتیبانی از یک مسئله یا عدم پشتیبانی از آن
- ایجاد تعامل بیشتر بین کارفرما و حسابدار
- بررسی مجدد کار
در برخی از موارد، منفعت طلبی حسابدار برای خود یا افرادی که به او وصل می‌شوند و نزدیکی زیادی را با وی ایجاد کرده‌اند؛ باعث از بین رفتن صداقت و درستی برای حسابدار در امور مالی می‌شود.
تهدید شدن در کار، یکی از موارد بارزی، که در فعالیت یک حسابدار به شدت رخ می‌دهد.
البته امکان تهدید از جانب کارفرما نیز وجود دارد که باعث از بین رفتن موازین اخلاقی در امور مالی و حسابرسی می‌شود.
فاصله ارتباطی بین افراد در جامعه و همین طور سازمان‌ها برای رعایت اصول اخلاقی، بسیار مهم است.
ایجاد یک ارتباط نزدیک و تعامل شدید بین صاحب کسب و کار و حسابدار، منجر به به دست آوردن اطلاعات بیش از اندازه توسط حسابدار از صاحب کسب و کار می‌شود.
سخن پایانی:
می توان گفت رعایت اخلاق و موازین حرفه‌ای در هر شغلی بسیار حائز اهمیت است. رعایت این اصول در حسابداری جایگاه حساس تر و مهم تر دارد و به نوعی به عنوان وظیفه اجتماعی شمرده می‌شود چون این حرفه ای است که در آن نتیجه گیری و ارزیابی فعالیت های طولانی مدت گروه بسیاری از افراد مورد دسته‌بندی و گزارش قرار می گیرد.
پس داشتن رفتار حرفه‌ای، در ستکاری، انصاف، صداقت و غیره می‌تواند شئونات این حرفه را حفظ نماید و هر وقت حسابدار در رعایت این اصول اهتمام ورزد باعث حسن شهرت وی و کارآمد بودن واحد تجاری که در آن مشغول به کار است خواهد شد.
