ﮐﻔﺎﯾﺖ، ﻣﻌﯿﺎر ﺳﻨﺠﺶ ﮐﻤﯿﺖ ﺷﻮاﻫﺪ عملیات ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ می باشد. اصولا قاعده و اصل ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن، ﻣﻌﯿﺎر ﺳﻨﺠﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺷﻮاﻫﺪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ می باشد ؛ بدین ترتیب که ، ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻮدن و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻋﺘﻤﺎد ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﺮای ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﮔﺮوﻫﻬﺎی ﻣﻌﺎﻣﻼت، ﻣﺎﻧﺪه ﺣﺴﺎﺑﻬﺎ، ﻣﻮارد اﻓﺸﺎ و ادﻋﺎﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ، ﯾﺎ ﮐﺸﻒ ﺗﺤﺮﯾﻒ در آﻧﻬﺎ. ﻣﻘﺪار ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺗﺤﺮﯾﻒ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ آن ﮐﺴﺐ ﺷﻮاﻫﺪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ، اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺿﺮورت پیدا می کند ( و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺷﻮاﻫﺪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ) ﮐﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ درجه و میزان ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﻘﺪار ﺷﻮاﻫﺪ ﮐﻤﺘﺮی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز می باشد ، ارتباط و ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد.
سوابق حسابداری:
سوابق حسابدرای شامل موارد ذیل می باشد:
- سوابق ثبت اولیه و سوابق پشتیبان آن مانند: رسیدهای دریافت و پرداخت و سوابق انتقال الکترونیکی وجوه
- قراردادها و فاکتورهای خرید و فروش
- دفاتر کل و معین، ثبت های دفتر روزنامه و اصلاحات طبقه بندی شده که در دفاتر قانونی ثبت نمی شود
- سوابقی مانند کاربرگ های الکتونیکی مورد استفاده برای اختصاص هزینه ها، انجام محاسبات، تهیه صورت مغایرت ها و موارد افشاء
مسئولیت تهیه صورت های مالی بر پایه سوابق حسابداری بر عهده مدیریت می باشد و حسابرس این شواهد را به وسیله تجزیه و تحلیل بررسی، اجرای دوباره روشهای مورد عمل در فرایند گزارش گیری مالی و تطابق انواع اطلاعات مرتبط با موضوع به دست می آورد.
صورت جلسات هیات مدیره، تاییدیه های برون سازمانی، گزارشهای تحلیل گران، اطلاعات مقایسه ای مربوط به رقبا، دستورالعمل های کنترل های داخلی، اطلاعات حاصل از اجرای روشهای حسابرسی مانند پرس و جو، مشاهده و وارسی و دیگر اطلاعات جزء اطلاعاتی می باشد که یک حسابرس می تواند به عنوان شاهد حسابرسی به دست آورد.
شواهد کافی و قابل اطمینان:
شواهد کافی و قابل اطمینان یکی دیگر از استانداردهای شواهد حسابرسی می باشد و از راه بازرسی، مشاهده، پرس و جو و دریافت تاییدیه به دست می آید و مبنایی مورد قبول برای اظهار نظر برای صورت های مالی مورد رسیدگی می باشد. عوامل ذکر شده در ذیل بر کیفیت شواهد تاثیر گذار می باشند:
- دریافت شواهد از منابع مستقل خارج از شرکت
- سیستم کنترل داخلی قوی
- به دست آوردن بدون واسطه شواهد
- کسب اطلاعات اضافی برای تایید شواهد اولیه
روش های به دست آورن شواهد حسابرسی:
روش های متعددی برای به دست آوردن شواهد حسابرسی وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم.
کنترل های داخلی:
به دلیل حجم زیاد عملیات و زمان بر بودن رسیدگی ها، حسابرسان نمی توانند کلیه فاکتورهای خرید، اسناد پرداختنی و دیگر مدارک کتبی را مورد بررسی قرار دهند. برای حل این مشکل، حسابرسان به وسیله شیوه ها و روش های درست ساختار کنترل داخلی را مورد مطالعه و ارزیابی قرار می دهند و از کنترل داخلی اطمینان پیدا می کنند.
پیشنهاد می‌شود مقاله قانون مطالبات تجاری را مطالعه کنید
مشاهده:
مشاهده یکی از قوی ترین و با کیفیت ترین شواهد حسابرسی می باشد و به وسیله آن برخی از دارایی ها، موجودی های مواد و کالا و دارایی های ثابت، اثبات می کنند.
مدارک کتبی:
مهمترین نوع شاهد مدارک کتبی می باشد و ارزش هر مدرک به عنوان شاهد حسابرسی به محل ایجاد آن بستگی دارد. اولویت مدارک هم به شرح ذیل می باشد:
- مدارک تهیه شده خارج از سازمان صاحب کار و مستقیما برای حسابرس ارسال شده است.
- مدارک تهیه شده خارج از سازمان صاحب کار و نگه داری آن به وسیله حسابدار می باشد.
- مدارکی که دورن سازمان صاحب کار تهیه و نگه داری می شود.
سندرسی:
سندرسی تعیین وقت و درستی ثبت های درج شده در دفتر کل و یا دیگر مدارک از راه رسیدگی به شواهد و مدارک ثبت شده مانند فاکتورها، رسیدهای پرداخت وجوه نقد و دیگر مدارک اولیه می باشد.
روش های تحلیلی:
این روش بهترین روش برای جمع آری شواهد حسابرسی می باشد و از تجزیه و تحلیل نسبت ها و روندهای عمده به دست می آید.
محاسبات:
این روش کنترل درستی محاسبات مدارک اولیه و مدارک حسابداری و یا انجام محاسبات مستقل به وسیله حسابدار می باشد.
نظرات کارشناسان:
این روش مربوط به نظریه کارشناسان مانند کارشناسان بیمه، ارزیابان، وکلای حقوقی، مهندسان و زمین شناسان می باشد و حسابرسان در برنامه ریزی برای نتایج کار از این نظرات استفاده می کنند.
پرس و جو:
پرس و جو در واقع جویا شدن اطلاعات از اشخاص آگاه دورن و یا بیرون از واحد رسیدگی می باشد.
تاییدیه مدیران:
حسابرس بر اساس استانداردهای حسابرسی، در هر کار حسابرسی باید تاییدیه از مدیران را داشته باشد. این رویدادها به دو گرده رویدادهای تعدیلی و رویدادهای غیر تعدیلی تقسیم می شوند.
