تا به حال به این فکر کردهاید که، اگر قرار باشد حسابداری یک مرغداری و یا گاوداری ویا پرورش ماهی را انجام دهید، این موجودات زنده در کدام حساب ها و به چه ارزشی ثبت میشوند؟ دارایی های زیستی نوعی از داراییها هستند که در صنایعی مانند دامپروری ها، تولید کنندگان لبنیات و محصولات کاغذی و کشاورزی و …وجود دارند.
دارایی های زیستی چیست ؟
دارایی های زیستی مولد یا غیرمولد که جزو داراییهای مرتبط با فعالیت های کشاورزی هستند در حقیقت مربوط به استاندارد بین المللی حسابداری شماره 41 با نام فعالیتهای کشاورزی می باشند. اگر بخواهیم وارد بحث فعالیت های کشاورزی شویم، انبوه جمعیت در روستاها و کمبود امکانات که باعث می شود اهالی روستاها از جاده پیشرفت عقب بمانند موجب پایین آمدن بهره وری شده و نیروی کار زیادی زمین های کشاورزی را ترک می کنند و کارگران بخش کشاورزی به حالت بیکاران پنهان در می آیند که هیچ گونه قدرت خرید ندارند. درنتیجه رفته رفته محصولات صنعتی وارداتی وارد بازار می شوند و صنعت محلی کمکم به فراموشی سپرده می شود.
سئوالاتی متداولی که در رابطه با دارایی های زیستی مطرح می شود و در ادامه مطالب جواب هایشان آمده است
1 – شرکت هایی که کارشان با حیوانات است و به خرید و فروش آنها می پردازند، ثبت هایشان به چه شکلی می باشد؟
2 – گاوداری ها و مرغ دارایی های که کارشان پروش مرغ و گاو است، ثبت های مربوط به کارشان را چگونه ثبت می نمایند؟
3 – کارخانه هایی که از حیوانات به عنوان نگهبان ،استفاده می کنند آن حیوانات تحت چه سر فصلی ثبت می شوند؟
موارد استفاده از موجود زنده
موجود زنده ای که به عنوان فعالیت اصلی در شرکت به کار گرفته می شود
درمورد ثبت حسابداری شرکت هایی که سر و کارشان با موجودات زنده است، به طور مثال گاوداری ها و پرورشگاه های مرغ و ماهی ثبت هایشان شبیه ثبت کارخانه های تولیدی است . به دلیل اینکه در حسابداری هیچ سر فصلی در رابطه با ثبت های موجودات زنده وجود ندارد.
به همین سبب حیوانات، به عنوان ماشین آلات در نظر گرفته می شوند و محصولاتی که از این حیوانات دریافت می شود، محصول نهایی نام می گیرد.
شرکت هایی هم که کارشان فقط خرید و فروش این حیوانات است، ثبت حسابداریشان شبیه به سایر شرکت های بازرگانی است.
موجودات زنده ای که به عنوان نگهبان در شرکت به کار گرفته می شود
شرکت هایی که از یک نوع حیوان به عنوان نگهبان استفاده میکنند. می توان گفت که آن حیوان به عنوان دارایی ثابت است.
البته لازم به تکرار است که هیچ سرفصلی در مورد موجودات زنده در حسابداری نیست، ما چارهای جز این نداریم و هزینههایی که برای موجود زنده ی نگهبان انجام میشود، همانند هزینه تعمیر و نگهداری یک دارایی ثابت ثبت می شود.
به خاطر اینکه از حیواناتی که به عنوان نگهبان استفاده می شود، خیلی به ندرت برای جفت گیری استفاده میکنند.اگر یک جایی کارش نگهداری و جفت گیری یک نوع موجود زنده باشد، آن موقع همه این موجودات زنده به عنوان دارایی زیستی و موجودات حاصل از جفت گیری به عنوان محصول نهایی شرکت شناخته می شود.
برای مثال یک گاوداری را در نظر بگیرید که فعالیت اصلی آن تولید شیر است، اما در کنار فعالیت اصلی خودش فعالیت های دیگری نیز انجام می دهد.
نکته
در ثبت اول دوره شرکت های گاوداری، دارایی های زیستی غیر مولد را جز دارایی های جاری و دارایی زیستی مولد نیز جز دارایی های غیر جاری محسوب می شود.
پیشنهاد میشود مقاله مالیات بر کشاورزی را مطالعه کنید
روش ثبت حسابداری دارایی های زیستی
به عنوان مثال یک مرغداری را فرض کنید که فعالیت اصلی آن تولید تخم مرغ می باشد، ثبت حسابداری آن به صورت ذیل خواهد بود:
۱. در زمان خرید خوراک طیور
مواد **
موجودی نقد /بانک **
2. در زمان ارسال خوراک طیور از انبار به محل نگهداری مرغ ها
کالای در جریان ساخت **
مواد **
۳. در زمان برگشت اضافی ارسال خوراک طیور
مواد **
کالای در جریان ساخت **
۴. در زمان جمع آوری تخم مرغ ها (محصول)
کالای ساخته شده **
کالای در جریان ساخت **
۵. در زمان فروش تخم مرغ ها
موجودی نقد/ بانک **
فروش **
بهای تمام شده کالای فروش رفته **
موجودی کالا **
۶. در زمان انجام هزینه های نگهداری (مانند هزینه دامپزشکی)
هزینه نگهداری/ دامپزشکی **
موجودی نقد/ بانک **
۷. در زمان تلف شدن مرغ ها
زیان ناشی از خسارت **
استهلاک انباشته **
دارای زیستی مولد **
۸. در زمان مستهلک کردن
هزینه استهلاک **
استهلاک انباشته **
۹. در زمان فروش کود
موجودی نقد/ بانک **
سایر درآمدها **