بانکداری الکترونیک جهت فراهم آوردن خدمات بهتر به مراجعه کنندگان بانکی و افزایش سرعت عملکرد کارکنان با استفاده از خدمات سخت افزاری و نرم افزاری و هم چنین ارائه خدمات به مشتریان در سراسر جهان به وجود آمده است. این نوع از خدمات به مشتریان این فرصت را می دهد که بدون مراجعه به بانک، کارهای کوچک بانکی خود را انجام دهند. با بهره گیری از فن آوری های پیش رفته سخت افزاری و نرم افزاری بر بستر اینترنت می توان شرایطی را فراهم کرد تا مراجعه کنندگان بانکی بدون حضور فیزیکی در شعب بانک و با استفاده از شبکه و مخابرات عملیات بانکی مورد نظر خود را انجام دهند.
استفاده از بانکداری الکترونیک در دنیا به سال ۱۹۱۸ میلادی بر می‌گردد، یعنی زمانی که بانک های آمریکا با استفاده از تلگراف به جا به جایی پول می پرداختند. نیاز به تبادل اطلاعات باعث شد، اینترنت در سال ۱۹۷۰ با کمک کارشناسان دانشگاهی گسترش پیدا کند و تا سال ۱۹۹۳ اینترنت بین مردم و تجار محبوبیت فراوانی پیدا کرد، مخصوصا میان تجاری که در فکر گسترش مشتریان خود بودند. یکی از دلایلی که بانک داری را به طرف بانکداری الکترونیک سوق داد انتقال مبالغ بزرگ بین بانکی بود. بانک ها در سال ۱۹۹۴ کند و کاو در اینترنت را آغاز کردند تا با بهره گیری از آن بستری را جهت نقل و انتقالات مالی فراهم آورند.
هزینه تراکنش های بانکداری الکترونیک نسبت به بانک های شعبه دار بسیار کمتر بود و هم چنین دستیابی به بازارهای جهانی را برای مشتریان بسیار آسان کرده است. استفاده از این دسته از فن آوری ها سبب گسترش تجارت، آسان کردن ارتباطات اقتصادی، امکان فعالیت موسسه های کوچک و متوسط، بالا بردن بهره وری، پایین آوردن هزینه ها، صرفه جویی در وقت و هم چنین سبب به وجود آمدن مشاغل جدید شده است.
بانکداری الکترونیکی در ایران
در آخرین ماه های سال ۱۳۶۰ بانک های ایرانی کم و بیش به سیستم اتوماسیون تراکنش های بانکی و رایانه ای روی آوردند. انقلاب نظام بانک داری الکترونیک در ایران از ۱۳۷۰ آغاز شد و پس از آن کارت های اعتباری، خودپرداز ها، سامانه های گویا و… وارد نظام بانک داری ایران شدند. سامانه شتاب یا شبکه ی رد و بدل کردن تراکنش های بین بانکی از ۱۳۸۱ شروع به کار کرد. سامانه شتاب میان سه بانک صادرات، توسعه صادرات و بانک کشاورزی از طریق خود پرداز راه اندازی شد.
تعریف بانک الکترونیک
بانکداری الکترونیک یکی از انواع بانکداری است که تمامی انتقالات پول و فرآیندهای بانکی را در بستر اینترنت و به صورت الکترونیکی بدون نیاز به حضور فیزیکی مشتریان در بانک مدیریت می‌کند. بانکداری الکترونیکی با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته سخت افزاری و نرم افزاری شبکه و مخابرات انجام می‌شود.
بانکداری الکترونیک
اشکال متنوع بانک داری الکترونیک
- بانک داری وابسته به تلفن همراه
- تلفن بانک
- اینترنت بانک
- بانک داری وابسته به خود پرداز ها
- بانک داری وابسته به پایانه های فروش
کارت های اعتباری:
کارت های اعتباری را اساسا می توان به دو دسته کارت های بانکی و غیربانکی تقسیم کرد. کارت های اعتباری بانکی مثل ویزا و مسترکارت از سیستم اعتباری بانک ها استفاده می کنند. در حالی که کارت های غیربانکی را شرکت ها و موسسات دولتی و خصوصی به مقاصد مختلفی عرضه می کنند.
کارت های هوشمند:
این دسته از کارت ها مجهز به حافظه و پردازنده داخلی هستند و هم چنین اطلاعات در داخل کارت ها پردازش و نگه داری می شود. کارت خوان ها به سامانه سرویس دهنده وصل شده و اطلاعات داخلی سرویس دهنده را به روز رسانی می کند. دسته دیگری از کارت ها به نام جاوا کارت قابلیت برنامه نویسی را دارند.
از مهم ترین کار برد های کارت های هوشمند می توان به موارد پایین اشاره نمود:
- کارت پارک
- پول الکترونیکی
- کارت های مدت دار، دارای تاریخ انقضا
- کارت تلفن مدت دار
- بایگانی کردن پرونده های پزشکی و …
کیف پول الکترونیکی:
کیف پول الکترونیکی یا کیف پول دیجیتال یک برنامه‌ی تراکنش مالی است که بر روی دستگاه‌های تلفن همراه نصب و اجرا می‌شود. کیف پول دیجیتال اطلاعات پرداخت و رمزهای عبور کاربر را به صورت ایمن ذخیره می‌کند. این برنامه درست مثل کارت بانکی به صاحبش امکان می‌دهد در هنگام خرید از موجودی آن استفاده کند. به این ترتیب خریدار حتی نیاز به استفاده از کارت بانکی نیز نخواهد داشت.
مزایا و معایب بانکداری اینترنتی
مهم ترین فایده بانکداری الکترونیک ارائه خدمات و سرویس دهی به مشتریان به صورت ۲۴ ساعته و بدون محدودیت زمانی و مکانی است. کاهش هزینه مشتریان و بانک ها و عدم نیاز به حضور فیزیکی بانک ها، یکپارچگی سیستم بانکی، مدیریت و کنترل یکپارچه عملیات های بانکی نیز از فواید دیگر بانکداری اینترنتی است.
بانکداری الکترونیک بوسیله موبایل
انواع بانک داری الکترونیک
بانکداری الکترونیک یکی از انواع بانکداری است که تمامی انتقالات پول و فرآیندهای بانکی را در بستر اینترنت و به صورت الکترونیکی بدون نیاز به حضور فیزیکی مشتریان در بانک مدیریت می‌کند. بانکداری الکترونیکی با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته سخت افزاری و نرم افزاری شبکه و مخابرات انجام می‌شود.
فواید بانکداری الکترونیک
- افتتاح حساب راحت: افتتاح حساب و مدیریت حساب بانکی در بانکداری الکترونیک بسیار راحت است.
- راحت و کاربردی: با بانکداری اینترنتی به راحتی می‌توانید قبض پرداخت کنید، انتقال وجه انجام دهید و … .
- گزارش تراکنش ها: امکان بررسی راحت گردش حساب و گزارش گیری آسان.
- صرفه جویی در زمان: بدون مراجعه حضوری و ایستادن در صف های طولانی به راحتی می‌توانید امور بانکی و مالی خود را انجام دهید.
- بدون محدودیت زمانی: ۷ روز هفته به صورت ۲۴ ساعته می‌توانید تمامی امور بانکی خود را انجام دهید.
- سریع و آسان: امکان مدیریت چند حساب بانکی به راحتی و بدون تاخیر در انجام عملیات ها.
- کنترل حساب: در هر زمان و در هر مکان به راحتی می‌توانید گردش حساب، موجودی و … حساب بانکی خود را کنترل کنید.
- خدمات بانکی گسترده: بانک ها به راحتی می‌توانند خدمات گسترده ای را به صورت اینترنتی و آنلاین به مشتریان خود ارائه دهند. این موضوع سبب افزایش رقابت بین بانک ها در بهبود کیفیت خدمات برای جذب مشتری می‌شود.
- امنیت: با تکنولوژی های پیشرفته امروزی امنیت بانکداری اینترنتی و مجازی تا حد خوبی تامین شده است.
- پشتیبانی: برای ارتباط با بانک ها می‌توانید از تلفن، ایمیل، چت آنلاین و سایر راه های ارتباطی ارائه شده استفاده کنید.
