بیمه قراردادهای عمرانی و غیر عمرانی بر اساس نوع فعالیت و ضریب حق بیمه به صورت مختلفی تقسیم بندی می‌شوند؛ مانند قراردادهای مکانیکی، دستی، اجرایی-خدماتی و غیره. اما شاید رایج‌ترین شکل تقسیم بندی، به سه دسته‌ی عمده‌ی قراردادهای پیمان کاری اشاره دارد.
بر اساس گزارش‌های ارائه شده از اداره‌ی تأمین اجتماعی، قراردادهای پیمان کاری که به صورت قراردادهای کار فردی انجام می‌شوند و در دسته قوانین کار قرار ندارند، بر اساس ماده 38 قوانین تأمین اجتماعی شامل مقررات تأمین اجتماعی خواهند بود.
زمانی که انجام فعالیت به صورت مقطعی به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار می‌شود، کارفرما مکلف است در قراردادی که منعقد می‌کند، پیمانکار یا به عبارت دیگر، مقاطعه کار را به بیمه کردن کارکنان خود و کارکنان دیگر مقاطعه کاران فرعی متعهد سازد. این موضوع با مراجعه به اداره تأمین اجتماعی انجام می‌شود و پیمانکار موظف است تمامی حق بیمه را به شیوه‌ای که در ماده 28 قوانین تأمین اجتماعی ذکر شده است، پرداخت کند.
لازم به ذکر است که تصمیمات گرفته شده توسط اداره تأمین اجتماعی قابل اعتراض است.
با توجه به ماده 38 قوانین تامین اجتماعی، پرداخت 5 درصد از کل هزینه کار فرد مقاطعه کار به عهده کارفرماست و این پرداخت وابسته به ارائه مفاصاحساب از سمت سازمان است. در صورتی که کارفرما آخرین قسط حقوق فرد مقاطعه کار را بدون درخواست مفاصاحساب پرداخت کند، مسئولیت پرداخت خسارات و حقوق بیمه مربوط به فرد مقاطعه کار بر عهده خودش خواهد بود و می‌تواند وجه پرداختی خود به عنوان جبران هزینه‌های مربوطه از فرد مقاطعه کار دریافت کند.
در مواردی که نوع فعالیت ایجاب کند، بر اساس ماده 41 قوانین تامین اجتماعی، اداره امور اجتماعی مجاز به تعیین نسبت مزد به تعداد فعالیت‌های انجام شده و درخواست حقوق بیمه به همان میزان است. بنابراین، حقوق بیمه عهدنامه‌های پیمانکاری براساس ضریبی محاسبه می‌شود که به نوع فعالیت و شرایط مربوطه بستگی دارد.
انواع قرارداد های پیمانکاری:
- قراردادهای عمرانی
- قراردادهای غیرعمرانی
- قراردادهای عمرانی خاص
قراردادهای های عمرانی:
در قراردادهای عمرانی، عهد کننده اصلی همواره دستگاه‌های دولتی یا خود دولت است. حق بیمه در این نوع قراردادها معمولاً کمتر از سایر قراردادها است، به همین دلیل، کارفرما و پیمانکار به دنبال این هستند که قراردادهای خود را به شکل عمرانی منعقد کنند.
دو شرط لازم برای قراردادهای که شامل ضوابط پروژه های عمرانی می شوند:
برای اینکه یک قرارداد را قرارداد عمرانی بنامیم، باید دو شرط اصلی وجود داشته باشد:
- قرارداد بر اساس لیست قیمت سازمان‌های مدیریت و برنامه‌ریزی کشور منعقد شده باشد؛
- باید تمام بودجه یا بخشی از آن، از اعتبارات عمرانی دولت تامین شده باشد.
عهدنامه های عمرانی
مقدار حق بیمه برای قراردادهای عمرانی:
حق بیمه در قراردادهای مشاوره‌ای و عمرانی به صورت متفاوتی تعریف شده است. در قراردادهای مشاوره‌ای - عمرانی، حق بیمه شامل 14 درصد ناخالص کارکرد به همراه 6.1 درصد حق بیمه بیکاری و 6.15 درصد ناخالص کل کارکرد است. به این ترتیب، سهم پیمانکار 6.3 درصد و سهم کارفرما 12 درصد از این مبلغ است.
از سوی دیگر، در قراردادهای اجرایی، حق بیمه 6 درصد از ناخالص کارکرد، به همراه 6 درصد حق بیمه بیکاری و 6.6 درصد ناخالص کل کارکرد تعریف شده است. در این نوع قرارداد، سهم حق بیمه پیمانکار 6.1 درصد و سهم کارفرما 5 درصد است.
قراردادهای غیرعمرانی:
هر قراردادی که عمرانی نباشد جزو این قرارداد خواهد بود و برای محاسبه حق بیمه آن‌ها، باید از جدول حق بیمه قراردادهای پیمانکاری و لیست بیمه پیمانکاران استفاده کنند. این حق بیمه بر اساس مصوبات و مقررات شواری عالی تأمین اجتماعی تعیین شده و محاسبه و وصول آن‌ها برعهده شورای عالی تأمین اجتماعی خواهد بود. این قراردادها شامل ۴ مورد اصلی یعنی خدمات مکانیکی، دستمزدی و خدماتی، قراردادهای هزینه مشترک پیمانکار و کارفرما و در نهایت خدمات مکانیکی و دستی می‌شود.
بپردازیم به حق بیمه در این قرارداد ها:
- حق بیمه قرارداد هایی که در انجام آن ها مصالح مورد استفاده و به صورت کلی هزینه آن بر عهده پیمانکار است و موضوع عهدنامه ارائه خدمات باشد و نوع فعالیت ایجاب کند که به شیوه مکانیکی صورت گیرد، به مقدار 7 درصد ناخالص کارکرد و بیمه بیکاری است.
- حق بیمه برای تمامی پیمان نامه های دستمزدی و خدماتی که غیر مکانیکی هستند به مقدار 15 درصد ناخالص کارکرد و بیمه بیکاری است.
- زمانی که مسٔولیت تهیه جزئی از مصالح به عهده فرد پیمانکار و جزئی از آن به عهده فرد واگذار کننده ی کار باشد، بهای مصالحی که به پیمانکار واگذار شده است به ناخالص کار اضافه می شود و مقدار حق بیمه 7 درصد ناخالص کل کارکرد و بیمه بیکاری خواهد بود.
- زمانی که موضوع قرارداد ارائه خدمات باشد و نوع فعالیت ایجاب کرده باشد تا قسمتی از فعالیت ها به شیوه مکانیکی (با ماشین آلات و ابزار مکانیکی که پیمانکار صاحب آن است) و جزئی از آن به شیوه دستی انجام شود، برای قسمت مکانیکی حق بیمه 7 درصد و برای بخش دستی حق بیمه 15 درصد خواهد بود.
جهت پرداخت حق بیمه، اشخاص پیمانکار به دو گروه قسمت می شوند، پیمانکاران پروژه های عمرانی و سایر پیمانکارانی که شامل پروژه های عمرانی نمی شوند.
در قراردادهای عمرانی که هزینه ها از اعتبارات مربوط به قوه مجریه و تحت نظارت دستگاه های دولتی تهیه می شود، حق بیمه مربوط به پروژه های ملی و منطقه ای مربوط به دولت، 6.6 درصد تعیین شده است. از این مقدار، 1.6 درصد به دلیل کم بودن صورت وضعیت فرد پیمانکار کسر می شود و باقی مانده، یعنی 5 درصد دیگر، از بودجه پروژه تنظیم شده و به واسطه ذیحساب به اداره تامین اجتماعی در منطقه ای که طرح در حال اجرا است، پرداخت می شود.
واگذارنده مسئول پرداخت حق بیمه در این عهدنامه ها است و فرد پیمانکار در حین اجرای طرح، نام و مشخصات کارگران را به صورت کامل به اداره تامین اجتماعی ارائه می دهد.
پیشنهاد می کنیم، مقاله نحوه محاسبه پاداش کارگران در پایان سال را مطالعه کنید
نحوه محاسبه حق بیمه پیمانکاری
ادره تامین اجتماعی در حق بیمه پیمانکاری:
حق بیمه در این قرارداد پیمانکاری از سوی ذیحساب طرح یا کارفرما کسر شده و به سازمان تأمین اجتماعی واریز می‌شود. در این‌صورت دو حالت برای محاسبه حق بیمه وجود دارد: در قراردادهای عملیاتی مثل پل‌سازی، جاده‌سازی، سد و موارد مشابه آن، حق بیمه ۶.۶ درصد است که ۱.۶ درصد آن برعهده پیمانکار و ۵ درصد برعهده کارفرما خواهد بود.
پیشنهاد می کنیم، مقاله سامانه دریافت سوابق بیمه را مطالعه کنید
