بازار معاملات فارکس بازاری است که در آن به خرید و فروش ارز پرداخته می‌شود و اصلی‌ترین و مهم‌ترین فعالیت در این بازار تبدیل ارزها به یکدیگر است. این تبادل برای خرید و فروش کالا، خدمات شرکت‌ها و دولت‌ها، هزینه‌های سفر مسافران یا سرمایه‌گذاری اشخاص و بنگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در فارکس موسسات مالی بزرگ، بانک‌ها، شرکت‌های چند ملیتی، تجار، شرکت‌های بیمه‌ای، شرکت‌های صادرات و واردات، سفته‌بازها و اشخاص حقیقی، ارزهای مختلفی چون دلار آمریکا، یورو، پوند، ین و… را مورد معامله قرار می‌دهند. این معامله با خرید یک ارز و فروش هم‌زمان ارزی دیگر اتفاق می‌افتد.

معاملات در فارکس همیشه به‌صورت جفت ارز است. یعنی وقتی شما در بازار فارکس ارزی را خریداری می‌کنید، در همان لحظه ارز دیگری را فروخته‌اید. پس به نوعی می‌توان درنظر گرفت که شما به اصطلاح همواره در حال آربیتراژ هستید و سرمایه شما در حال گردش است.

بازار معاملات فارکس:

معامله در بازار معاملات فارکس عمدتا در پلتفرم‌های معاملاتی اینترنتی به نام متاتریدر یا MT4 و MT5 انجام می‌گیرد. تمامی خریداران می‌توانند بدون محدودیت، آنلاین و زنده معاملات خود را پیش ببرند.

نحوه کار و سود معامله گران در بازار فارکس بر اساس بالا و پایین شدن قیمت‌ ارزهای خارجی است. به زبان ساده‌تر کسانی که ارزهای خارجی، نفت، طلا و همچنین فلزات سنگین در بازار فارکس خریداری می‌کنند با افزایش قیمت سود و با کاهش قیمت، ضرر می‌کنند. به همین دلیل است که تحلیل و بررسی وضعیت هر ارز خارجی بسیار مهم است و تعیین‌کننده سود و ضرر احتمالی است.

برای مثال اگر اوضاع سیاسی و اجتماعی سبب کاهش قدرت و ارزش یک ارز خارجی شود، خرید و معامله با آن منطقی نیست و نه تنها سودی متوجه خریدار نمی‌شود بلکه ضرر هم می‌کند.

قیمت ارزها در بازار معاملات فارکس توسط عرضه و تقاضا در بین خریداران و سرمایه‌گذاران تعیین  می‌شود. تقاضا و عرضه برای ارزهای خارجی مدام در حال تغییر است و هرکدام که توانایی رشد و پایداری بیشتری داشته باشند امکان سود بالاتری نیز دارند. بازار فارکس به صورت روزانه رشد و ریزش هر ارز و شاخص را اعلام می‌کند.

اصطلاح جفت ارز:

معاملاتی که در بازار معاملات فارکس انجام می شوند، شامل خرید و فروش دو ارز با یکدیگر می باشد که اصطلاحا به آن “جفت ارز” گفته می شود و یکی از ارز ها، از پایه است.

چند مثال از جفت ارز هایی که با نماد اختصاری (ISO) دو ارز مشخص می شوند:

• EUR/USD ( میزان برابری یورو در مقابل دلار)
• GBP/USD ( میزان برابری پوند در مقابل دلار)
• USD/CHF ( میزان برابری دلار در مقابل فرانک سوئیس)
• USD/JPY ( میزان برابری دلار در مقابل ین ژاپن)

معاملات و اصطلاحات مهم:

اصطلاح “پوزیشن”، برای توصیف معامله مورد استفاده قرار می گیرد.

پوزیشن لانگ: یعنی معامله گر یک ارز را می خرد و منتظر افزایش ارزش آن می شود.

پوزیشن خرید:

در بازارهای مالی، زمانی که یک تریدر یک دارایی را با یک سفارش خرید (long) خریداری کرده یا زمانی که فروش استقراضی (short) انجام می‌دهد، در واقع یک پوزیشن معاملاتی «باز» کرده است. زمانی که تریدر دارایی خریداری شده را بفروشد یا به فروش استقراضی پایان دهد، این پوزیشن «بسته» می‌شود. این مفهوم گرفتن یک پوزیشن است که نام آن را به معاملات پوزیشن داده‌اند. 

پوزیشن فروش:

این پوزیشن برای معامله گری می باشد که یک ارز را فروخته و منتظر کاهش قیمت آن می ماند و پس از کاهش قیمت، آن را مجددا خریداری می نماید.

زمانی که ارز مذکور مجددا در قیمت پایین تر خریداری می گردد، پوزیشن فروش بسته می شود.

ویژگی های فارکس

ویژگی های بازار معاملات فارکس :

•  استفاده از ضریب اهرمی (Leverage) به منظور افزایش قدرت معاملات
• کمیسیون معاملاتی صفر یا بسیار کم
•  امکان استفاده رایگان از حساب تمرینی (آزمایشی)
• نقد شوندگی بسیار بالا(هر لحظه که تصمیم بگیرید می‌توانید اقدام به خرید یا فروش نمایید)
•  حداکثر شفافیت ارائه نرخها، بخصوص در ارائه نرخ ارزهای اصلی
•  دسترسی آسان و سریع
•  فرصتهای بی شمار معاملاتی

واحد سنجش تغییرات جفت ارز:

در جفت ارزهایی که نرخ برابری آنها تا چهار رقم اعشار محاسبه می شود، به رقم چهارم بعد از اعشار پیپ (Pips) یا (Point) می گویند. مثلا اگر قیمت یورو به دلار از ۱٫۳۳۸۲ به ۱٫۳۳۸۴ برسد، می گوییم ۲ پیپ افزایش یافته است. به عنوان یک مثال دیگر اگر قیمت پوند به دلار از ۱٫۸۸۵۵ به ۱٫۸۷۵۷ برسد می گوییم نرخ برابری پوند به دلار ، ۹۸ پیپ کاهش یافته است.

آشنایی با مفهوم اسپرد و قیمت خرید و فروش:

در این بازار معاملات فارکس در هر لحظه و برای هر کدام از جفت ارز ها، قیمت های متفاوتی وجود دارد.

• یکی از آن قیمت ها، قیمتی است که معامله گر می تواند در آن قیمت اقدام به خرید نماید. به این نرخ Ask می گویند.
• یکی دیگر از قیمت ها، قیمتی است که معامله گر می تواند در آن قیمت، اقدام به فروش نماید که به این نرخ، Bid می گویند.

پس از این دو تعریف می توان اسپرد را معرفی نمود.

اسپرد:

تفاوت قیمت بین خرید و فروش (Ask ، Bid) را اسپرد می گویند که در بروکر های متفاوت، دارای نرخ متفاوتی می باشد.

نکته: اسپرد هزینه ای می باشد که معامله گر برای انجام معامله خود پرداخت می کند.

پیشنهاد می کنیم، مقاله ارزش اسمی سهام را مطالعه کنید

واحد اندازه گیری حجم معاملات (لات):

در بازار معاملات فارکس ، به واحد اندازه گیری حجم معاملات، لات (Lot) می گویند. در اکثر معاملات، هر لات برابر با ۱۰۰ هزار واحد ارز پایه می باشد.

این میزان در بیشتر معاملات معادل با ۱۰ دلار سود یا زیان در هر پیپ می باشد که حداقل حجم معامله در بروکر ها، یک صدم لات است.

محاسبه سود و زیان حساب معاملاتی:

سود و زیان حساب های معاملاتی در لحظه، بر اساس تغییرات قیمت جفت ارز ها و بر پایه حجم پوزیشن های معاملاتی مشخص می گردد.

اصل توجه به مدیریت سرمایه و حجم معاملات، به این موضوع بستگی دارد زیرا، مشخص نکردن حد ضرر دارای ریسک زیادی برای معامله گر می باشند هر چند که تحلیل وی از روند میان مدت یا بلند مدت، کاملا صحیح بوده باشد.

نکته: مهم است که معامله گر در نظر داشته باشد که، در فارکس انجام معامله بدون قرار دادن حد زیان، مانند پریدن از یک هواپیما بدون چتر نجات عمل می کند.

معایب فارکس

محدودیت های معاملات در بازار معاملات فارکس :

از آنجایی که بازار معاملات فارکس بزرگ ترین بازار جهان از نظر حجم معاملاتی می باشد، امکان ورود و خروج هر ارز در کسری از ثانیه وجود دارد. قدرت نقدینگی آن بالاست و بانک ها و کارگزاری های بازار معاملات فارکس به مشتریان خود اعتبار می دهند که بتوانند با سرمایه اندک نیز اقدام به معامله نمایند. مبادله ارز در بازار معاملات فارکس ، فعالیتی در حزه کلان می باشد.

سازمان بورس و بانک مرکزی ایران هیچ حمایت قانونی از فارکس و کاربران فارکس نمی‌کنند. بنابراین اگر یک بروکر فارکس با ترفند سرمایه شما را تصاحب کند، شما نمی‌توانید در ایران به طور قانونی شکایت کرده و پول خود را پس بگیرید.

بارها و بارها پیش آمده که کاربران ایرانی بدون توجه و تحقیق کافی در کارگزاری‌های نامعتبر فارکس سرمایه‌گذاری کرده و کارگزاری‌ها به بهانه‌های مختلف که رایج‌ترین آن‌ها ضرر در بازار فارکس است، تمام سرمایه کاربر را تصاحب کرده‌اند.

دلایل نامشروع بودن بازار معاملات فارکس در ایران:

•  بیشتر مواقع اساساً تبادلات ارزی به صورت واقعی صورت نمی پذیرد و صرفاً یک معامله صوری انجام می پذیرد.
• به دلیل ضعف زیر ساختهای فنی در کشور و سرعت پایین اینترنت امکان رقابت معامله گران با سرمایه گذاران کشورهای خارجی که معمولاً به صورت بانک های بزرگ می باشند وجود ندارد.
•  ربوی بودن بازار معاملات فارکس

قاعده لاضرر:

در احکام اسلامی یک قاعده فقهی وجود دارد به نام «قاعده لاضرر»، این قاعده بر اساس فرمایش پیامبر اسلام می باشد که می فرمایند:

“لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام”

ربوی بودن معاملات بازار فارکس:

در بازار معاملات فارکس، کارگزار اعتباراتی را به معامله گر می دهد و پس از کسب سود توسط معامله گران، علاوه بر دریافت اصل اعتبار، در بخشی از سود آنان سهیم می گردد که به ربا شباهت دارد.