شاخص S&P Global Rating در تازه ترین گزارش خود عنوان کرده است که در سال ۲۰۲۰، احتمال رکود اقتصادی در آمریکا حدودا بین ۲۵ تا ۳۰ درصد می باشد و همچنین، شاخص بلومبرگ این احتمال را ۲۹ درصد اعلام کرده است. این رکود که موضوعی نگران کننده برای تمامی کشور ها می باشد، در اواسط سال ۲۰۱۹ به بالا ترین میزان خود رسید که پس از سال ۲۰۰۸ م تا این لحظه، به این سطح نرسیده بود.
برخی از تحلیل گران بین المللی باور دارند که مهم ترین مسائلی که می توانند در افزایش و یا کاهش رکود اقتصادی تاثیر گذار باشد، به شرح زیر هستند:
- وضعیت توافق تجاری بین آمریکا و چین
- سیاست های پولی بانک های مرکزی بزرگ جهان
رکود اقتصادی:
اگر بخواهیم تعریف مشخص و راحتی را برای این عبارت اقتصادی تعریف کنیم باید بگوییم که رکود اقتصادی به ضعیف شدن وضعیت اقتصادی یک کشور گفته میشود که در آن تقاضای داخلی بیشتر از عرضه است اما بنا به دلایل زیادی نیروی تولید کاهش پیدا میکند. این کاهش تولید به دنبال خود گرانی، بیکاری و سقوط شرکتها در بازارهای سرمایه را به همراه دارد. رکود برخلاف رونق است و برای یک کشور ناخوشایند است.
پیامد های رکود اقتصادی:
اگرچه رکود ممکن است به کاهش قیمت کالاها و خدمات مفید کمک بسیاری کند ولی میتواند اثرات مهلکی بر اقتصاد داشته باشد.
- بیکاری: با کاهش قیمتها ، سود شرکت کاهش پیدا میکند و برخی از شرکتها ممکن است با کاهش نیروهای خود، هزینهها را کاهش دهند.
- بدهی: نرخهای بهره در دورههای رکود افزایش پیدا میکند که باعث گرانقیمتتر شدن بدهیها میشود.
- مارپیچ رکود: این یک اثر دومینویی است که با هر قطعه رکود این همپوشانی رخ میدهد. کاهش قیمتها به کاهش تولید منجر میشود. کاهش تولید به کاهش دستمزد منجر میشود. کاهش دستمزد به کاهش تقاضا منجر شده و درنهایت کاهش تقاضا به کاهش سنگین قیمتها منجر میشود و این موضوع به همین شکل ادامه پیدا میکند. این موضوع باعث بدتر شدن یک اقتصاد مریض میشود.
.
بخش های اقتصادی متاثر از رکود:
اثر رکود اقتصادی، به اندازه ای است که در بخش های مختلف اقتصاد تاثیر گذار است. از جمله:
- رشد تولید نا خالص داخلی
- اشتغال
- درآمد های واقعی
- تولید صنعتی
- قیمت های عمده و خرده فروشی
نکته: رکود اقتصادی به علت کاهش میزان تقاضا در بازار به وجود می آید.
در علم اقتصاد، رکود از شوک قیمتی در بازار و سیاست های تورمی و یا عدم تعادل در تولید و تقاضا به وجود می آید که اقتصاد دانان این رکود را ناشی از تورم منفی و یا تحریم یا ضعف اقتصادی کشور ها می دانند.
زمان رخداد رکود اقتصادی
اولین نشانه رکود اقتصادی اختلال در میان عرضه و تقاضا است. اگر میخواهیم متوجه شویم که رکود چیست و اصلا رکود یعنی چه کافی است به میزان عرضه و تقاضا توجه داشته باشیم. در این حالت، میزان خدمات و کالای ارائه شده و از طرف دیگر تقاضای مصرف کنندگان یکسان نیست و کم بودن قدرت تولید به کاهش رشد اقتصادی منتهی میشود. این اتفاق میتواند قیمت کالاها و هر گونه خدمات را بالا ببرد و توازن را به هم بریزد.
اما گاهی هم پیش میآید که این کسادیها طولانی میشوند و با عبور از حد معمول موجب رکود اقتصادی سنگینی میشوند که عواقب گستردهای دارد. در شرایط رکودی، سرمایه گذاران به خاطر ترسی که دچار شدهاند برای سرمایه گذاری و مصرف ذخایر خود در تولید و حرکت چرخه اقتصاد دچار تردید میشوند و از سرعت سرمایه گذاری خود کم میکنند. به این ترتیب اگر هم قرار باشد درصد کمی از رکود اتفاق بیافتد، بی شک با وجود چنین ترسی اوضاع خراب میشود و رکود سرعت میگیرد. اما برویم به سراغ دلایل به وجود آمدن رکود اقتصادی که کمابیش با آنها آشنا هستیم و از مهمترین ابعاد پاسخ به سوال رکود چیست به حساب میآید.
دلایل رکود اقتصادی در ایران:
- وجود تحریم های چند سال اخیر
- شوک امنیت خرید که از نظارت ضعیف بر قیمت گذاری ها و کیفیت عرضه و همچنین کیفیت مبحث خدمات پس از فروش در مراکز تولید و عرضه ناشی می گردد
- عدم وجود هماهنگی سازمانی در کالا ها و خدمات که نقش حمایت از مصرف کننده را به عهده دارد
تفاوت بین کسادی بازار و رکود اقتصادی:
روند نزولی در رشد اقتصادی، نمایان گر وضعیت اقتصادی می باشد که در چند دوره سه ماهه ادامه دارد و زمانی که این دوره بیشتر شود، اصطلاحا می گویند رکود اقتصادی اتفاق افتاده است.
زمانی که رشد اقتصادی در مدت کوتاهی، آهسته و غیر منفی باشد، گفته می شود که توقف رکودی رخ داده است.
رکود، توقف رکودی و کسادی بازار را به عنوان بحران مالی طبقه بندی نمی کنند زیرا این موارد، سایر بازار ها را را نیز تحت تاثیر قرار می دهند و فقط مختص بازار های مالی نمی باشند.
اقتصاد دانان زیادی باور دارند که این سه مورد ذکر شده، تحت تاثیر بحران های مالی شکل می گیرند که نمونه های زیادی از آنها در تاریخ کشور ها رخ داده است.
پیشنهاد می کنیم، مقاله تاثیر کرونا بر اقتصاد دنیا را مطالعه کنید.