بر اساس ماده 104 قانون مالیات های مستقیم، کارفرمایان برای عملیات پیمانکاری، خدمات و حق الزحمه موظف می باشند که در زمان پرداخت صورت حساب، 5% آن را به عنوان مالیات کسر کنند و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کند.
تعریف مالیات مکسوره
مالیات مکسوره همان مالیات تکلیفی است که وظیفه پرداخت و کسر آن بر عهده افراد پرداخت کننده و مشمول این مالیات است. بر اساس قوانین مالیاتی، مالیات مکسوره مبلغی است که کارفرما در زمان پرداخت مبلغ صورت حساب از اصل مبلغ کالا کسر می‌کند و به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می‌نماید. مالیات مکسوره همان مالیات تکلیفی است.
اشخاص حقوقی و حقیقی برای توسعه و ساخت زیرساخت‌های کشور، مکلف به پرداخت مالیات مکسوره هستند. این نوع مالیات خود به چند دسته تقسیم می‌شود. در مورد مفهوم مالیات مکسوره، نحوه محاسبه و پیامدهایی که پرداخت نکردن آن برای مودیان مالیاتی به همراه خواهد داشت، در ادامه صحبت خواهد شد. نکته قابل توجه آن است که پرداخت کننده مالیات موظف است ، رسید پرداخت صورتحساب را همراه با مشخصات هویتی و اقامتی کامل صاحبان صورتحساب به اداره سازمان امور مالیاتی ارسال نماید.
انواع مالیات مکسوره
مالیات‌های مکسوره در واقع پیش پرداخت‌هایی برای مالیات عملکرد مودیان است؛ از مهم‌ترین موارد پرداخت مالیات‌های مکسوره می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- مالیات حقوق (مواد قانونی 85 و 86 اصلاحی)
- قرارداد مضاربه (102 ق.م.م)
- قرارداد حق الوکاله (103 ق.م.م)
- قرارداد با موسسات بیمه (109 ق.م.م)
- منافع بلاعوض اموال (123 ق.م.م)
- نقل و انتقال سهام (143 ق.م.م)
- تکلیف مدیران تصفیه اشخاص حقوقی (116 ق.م.م)
- مسئولیت آخرین مدیران شخص حقوقی و مدیران تصفیه و ضامنها (118 ق.م.م)
- مالیات تکلیفی اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج (107 ق.م.م)
- حق الزحمه پزشکان برای کار در مراکز درمانی
- مالیات اجاره موجران در اجاره ملک به اشخاص حقوقی (تبصره 9 ماده 53 ق.م.م)
مالیاتی است که وظیفه پرداخت و کسر آن بر عهده افراد پرداخت کننده وجوه است.
نحوه محاسبه مالیات مکسوره اجاره چیست؟
بر اساس قوانین مالیات مستقیم ، در صورتى که مستأجر شخصی حقوقى (اعم از دولتى ، خصوصى ، عمومى و غیردولتی) باشد، هنگام پرداخت اجاره بها باید مبلغی را تحت عنوان مالیات از آنها کسر و ظرف مدت ده روز پس از کسر، به حساب اداره مالیاتی محل وقوع ملک پرداخت کرد و رسید آن را به صاحب ملک تحویل داد.
نکته قابل توجه آن است که در قرارداد اجاره به صورت رهن کامل بسته شده باشد ، مالیات مکسوره به مستأجر تعلق نمی‌گیرد. اما اگر قرارداد اجاره به صورت رهن و اجاره باشد ، مستأجر باید به میزان اجاره پرداختی‌اش ، مالیات مکسوره را به حساب سازمان امور مالیاتی واریز کند.
پیشنهاد می‌شود مقاله مالیات بر درآمد املاک را مطالعه کنید
نحوه محاسبه مالیات مکسوره مشاغل پزشکی
به استناد بند “ح” تبصره 6 قانون بودجه سال 1400 و همچنین طی دستور العمل ابلاغی توسط سازمان امور مالیاتی کشور به تاریخ 1399/2/15، کلیه مراکز درمانی مشمول این قانون موظف هستند 10% از حق الزحمه یا حق العمل پزشکی، پزشکان را که به موجب دریافت وجه صورت حساب های ارسالی به بیمه‌ها و یا نقدا که از طرف بیمار پرداخت می‌شود، به عنوان علی الحساب مالیات کسر و به نام پزشک مربوط تا پایان ماه بعد از وصول مبلغ به صورتحساب به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
مراکز درمانی مشمول این قانون عبارتند از:
- دولتی
- خصوصی
- وابسته به نهادهای عمومی، نیروهای مسلح خیریه‌ها و یا شرکت‌های دولتی
نکات
1- مالیات علی‌الحساب این بند، شامل کلیه پرداخت‌های که مشمول مالیات بر درآمد حقوق هستند نظیر حقوق و کارانه دریافتی، نخواهد بود.
2- در صورتی که پزشکان در استخدام مراکز درمانی مرکز فعالیت خود باشند، مشمول کسر مالیات تکلیفی برای حق الزحمه یا حق العمل خود نخواهند بود. در واقع کلیه وجوه دریافتی آنها، مشمول مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق است.
مالیات مکسوره مشاغل پزشکی چگونه محاسبه می‌شود؟
به استناد قوانین بودجه سال 1401 و همچنین طی دستورالعمل ابلاغی توسط سازمان امور مالیاتی کشور، کلیه مراکز درمانی مشمول مالیات مکسوره ، موظف‌اند 10% از حق‌الزحمه یا حق‌العمل پزشکی پزشکان را که به موجب دریافت وجه صورت‌حساب‌های ارسالی به بیمه‌ها و یا نقداً که از طرف بیمار پرداخت می‌گردد، به عنوان علی‌الحساب مالیات کسر و به نام پزشک مربوط تا پایان ماه بعد از وصول مبلغ به صورتحساب به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
مراکز درمانی مشمول مالیات مکسوره عبارت‌اند از:
دولتی
خصوصی
سازمان‌های وابسته به نهادهای عمومی، نیروهای مسلح خیریه‌ها و یا شرکت‌های دولتی
نکته مهم اینکه مالیات علی‌الحساب این بند، شامل کلیه پرداخت‌های که مشمول مالیات بر درآمد حقوق هستند نظیر حقوق و کارانه دریافتی، نخواهد بود.
در صورتی که پزشکان در مراکز درمانی استخدام شده باشند، مشمول مالیات مکسوره برای حق‌الزحمه یا حق‌العمل خود نخواهند بود. در واقع کلیه وجوه دریافتی آنها، مشمول مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق است.
مالیات مکسوره در صورت معاملات فصلی
سازمان مالیاتی بنابر اطلاعیه‌ای در تاریخ 1398/08/13، از امکان ثبت مالیات مکسوره در گزارش معاملات فصلی خبر داد. بر این اساس، فیلد کسور مالیاتی بابت اصل مالیات حسب مورد در سرفصل‌های خرید، فروش، واردات، صادرات و اجاره در سامانه فهرست معاملات ایجاد شده است؛ این مالیات قابل کسر از اصل مبلغ کالا یا خدمت در صورتحساب ثبت شده در اطلاعات معاملات است.
جرائم عدم پرداخت مالیات تکلیفی مکسوره
بر اساس ماده 199 ق.م.م، هر شخص حقيقی يا حقوقی که به موجب مقررات اين قانون مکلف به کسر و ايصال ماليات موديان ديگر باشد، در صورت تخلف از انجام وظايف مقرره، علاوه بر مسئوليت تضامنی که با مودی در پرداخت ماليات خواهد داشت، مشمول پرداخت جرائم زیر خواهد بود:
- جریمه‌ای معادل ده درصد (10%) مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر
- جریمه‌ای دو و نیم درصد (2.5%) مالیات به ازای هر ماه نسبت به مدت تاخیر از سررسید پرداخت
کلام آخر
مالیات مکسوره یا مالیات تکلیفی یکی از روش‌های مالیات ستانی سازمان مالیاتی از مودیان است؛ که به تازگی امکان ثبت آن در سامانه معاملات فصلی نیز ایجاد شده است. لازم به توضیح است مالیات مکسوره برای مستاجران حقوقی به اجاره پرداختی بستگی دارد و نرخ مالیات مکسوره پزشکان نیز 10 درصد است. آموزش مالیات و آشنایی با به روزترین بخشنامه‌ها و قوانین مالیاتی، موجب بهبود سطح عملکرد شغلی و دستیابی به موقعیت‌های شغلی بهتر و درآمد بالاتر خواهد بود.
