در سال پیش‌رو اقتصاد ایران با تداوم و حتی تشدید تحریم‌های ظالمانه بین‌المللی، در کنار کاهش قیمت جهانی نفت و همه‌گیری ویروس کرونا با مشکلات و تنگناهای فراوانی رو به رو است.
از سوی دیگر با توجه به شیوع ویروس کرونا و همه‌گیری جهانی آن پیش‌بینی نهادهای معتبر بین‌المللی حکایت از افت شدید تولید اقتصاد جهانی در سال پیش رو دارد. این مسئله نیز اثر منفی خود را هم بر فضای کسب‌وکار کشور و هم بر طرف عرضه و تقاضای اقتصاد بر جای خواهد گذاشت و بر شدت اثر تحریمها و شرایط نامساعد کنونی اقتصاد کشور خواهد افزود. لذا در چنین شرایطی که پیش‌بینی‌های معمول تصویر مبهمی را از اقتصاد کشور مخابره می‌کند؛ دستیابی به جهش در تولید نیازمند اتخاذ سیاستهای بهینه و بعضاً متفاوت از سیاستهای معمول گذشته است.
تولید ناخالص داخلی (GDP): عبارت است از مجموعه ارزش محصولات نهایی تولیدشده توسط واحدهای اقتصادی مقیم کشور در یک دوره زمانی معین.
نرخ رشد اقتصادی: منظور از رشد اقتصادی تغییر ارزش حقیقی تولید ناخالص داخلی در یک دوره زمانی مشخص نسبت به دوره زمانی قبل است.
رشد اقتصادی کوتاه‌مدت: هنگامی‌که اقتصاد از وضعیت همراه با ظرفیت بیکار و پایین‌تر از سطح منحنی امکانات تولید به سمت منحنی امکانات تولید حرکت می‌کند گفته میشود که اقتصاد در مسیر رشد کوتاه‌مدت قرار دارد (شکل ۱: حرکت از نقطه صفر به سمت نقطه A).
نکته‌ای که در مورد رشد کوتاه‌مدت وجود دارد این است که این نوع رشد نمی‌تواند مستمر باشد، زیرا بعد از تجربه رشد کوتاه‌مدت و قرار گرفتن اقتصاد بر روی منحنی امکانات تولید و روند رشد بلندمدت، به‌دلیل پر شدن ظرفیت‌ها و بهرهبرداری کامل از عوامل تولید، اقتصاد فقط به اندازه رشد عوامل تولید مثل نیروی کار، سرمایه و پیشرفت فنی و تکنولوژی می‌تواند رشد کند.
روی نقدینگی تمرکز کنید
برای حسابدارها مهم است که در این اقتصاد نوسانی و حداقل در کوتاه‌مدت تمرکزشان را از صورت سود و زیان به جهت دیگری تغییر دهند. ضرب‌المثل قدیمی «وجه نقد پادشاه است» در این موقعیت کاملا صدق می‌کند درنتیجه حسابدارها باید وقت و کارشان را روی بهبود نقدینگی متمرکز کنند و در عین اینکه وجه نقد فعلی را حفظ می‌کنند به حساب‌های دریافتنی و پرداختنی هم رسیدگی کنند.
تمرکز باید روی ترازنامه باشد تا اطمینان حاصل شود که تصمیم‌های استراتژیک گرفته می‌شوند. دارایی‌ها باید ارزیابی مجدد شوند و منابع مالی جایگزین کوتاه‌مدت هم باید در نظر گرفته شوند. علاوه بر این، تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های بلندمدت یا انتخاب گزینه اجاره باید با دقت انجام شود.
تنها نکته مهم در کوتاه‌مدت، نقدینگی و حفظ جریان وجه نقد است. سایر اقدامات مهم حسابداری شامل زمان‌بندی کارها، تمدید اجاره‌ها و ارزش‌گذاری مجدد دارایی‌ها است.
از تغییرات و ملاحظات قانونی ناشی از کرونا آگاه باشید
در هنگام نوسان اقتصادی ناشی از یک بیماری همه‌گیر، ممکن است تغییرات قانونی زیادی به وجود بیاید و پرداخت و یا تسلیم بسیاری از قبوض و صورتحساب‌ها قانونا به تاخیر بیافتند یا گزارش‌های متمم درخواست شوند. درنتیجه حسابدارها باید از این تغییرات قانونی آگاه باشند و در صورت لزوم با اقدامات اضافه‌شده هماهنگ شوند.
تغییرات پرشتاب دنیای کسب‌وکار به همراه تغییرات قانونی احتمالی، توسعه کسب‌وکارها و مهندسی روند کارها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. حسابدارها باید به‌صورت فعالانه با این تغییرات همگام شوند و همه ملاحظات قانونی به نفع کسب‌وکارشان را بشناسند برای اینکه روی کار روزانه آن‌ها تاثیر می‌گذارد.
پیشنهاد میشود مقاله تاثیر کرونا بر اقتصاد دنیا را مطالعه کنید
از دیدگاه اجاره، فسق احتمالی قرارداد یا تمدید اجاره باید به‌عنوان یک تصمیم‌گیری فرا سازمانی آنالیز شود و حسابدارها باید در این تصمیم‌گیری مستقیما درگیر باشند.
انبارگردانی هم به دلیل خطرات سرایت کرونا یا انجام نمی‌شود یا با تاخیر انجام میشود که حتی ممکن است بدون حضور حسابرس باشد که باید توسط ممیزان مالیاتی در نظر گرفته شود و راه‌های جایگزین قابل‌قبول پیشنهاد شوند.
حوزه گردشگری بیشترین تاثیر از بحران کرونا در حسابداری را داشته است که کل بودجه را به‌هم‌ریخته است. به همین دلیل کمک‌های احتمالی دولت روی جریان وجه نقد و اظهارنامه مالیاتی تاثیر مستقیم دارند.
بحرانی مانند کرونا یک رویداد تعدیلی محسوب میشود که روی صورت‌های مالی و اظهارنامه مالیاتی تاثیر می‌گذارد و ظاهرا جامعه حسابداران رسمی ایران این موضوع را به سازمان‌ها و نهادهای ذی‌ربط مانند وزارت دارایی و سازمان تامین اجتماعی اعلام کرده است تا تعدیلات و جرایم، باملاحظه این چالش محاسبه شوند.
هدف نهایی دریافت اطلاعات است درحالی‌که افشای گزارش‌های مالی هم تابع قانون و مشمول ملاحظات قانونی است.
جهش تولید به چه معناست؟
جهش در تولید لازم است از دو جنبه کمی و کیفی بررسی شود. جهش کمی در تولید به معنای جهش در مقدار تولید ناخالص داخلی کشور در قیاس با روند بلندمدت آن است که خود را در رقم رشد اقتصادی نشان می‌دهد. ولی اینکه آیا این نوع جهش، جهش مطلوبی است و اقتصاد را در تعادل و شرایط بهینه قرار می‌دهد باید در سیاستهای اجرا شده و تبعات و پیامدهای آن جستجو کرد.
هدف اصلی از جهش در تولید ناخالص داخلی کشور، بهبود شاخص‌های رفاهی جامعه است و مقدار کمی تولید به خودی خود نمی‌تواند مد نظر باشد. در تحقق جهش تولید خصوصاً پویایی و پایداری آن که جزء اهداف اولیه اقتصاد مقاومتی است، جهش کیفی تولید به اندازه جهش کمی و مقداری آن اهمیت دارد. از این رو جهش تولید صرفاً به معنای رشد کمی تولید ناخالص داخلی کشور نخواهد بود و لازم است در کنار کمیت تولید، شاخص‌های مرتبط با کیفیت آن نیز جهش پیدا کنند.
امروزه نتیجه پارادایم‌های سنتی رشد، که در آن رشد و توسعه را به هر قیمتی تجویز میکرد خود را به‌صورت تخریب بیش از اندازه محیط زیست، رشد نامتوازن بخشها و مناطق و گسترش نابرابری در بین و درون جوامع نشان داده است. برای تحقق جهش کیفی در تولید لازم است در رشد بخشهای مختلف اقتصادی، در بهرهبرداری از عوامل تولید و محیط زیست و در نهایت در تقسیم تولید ناخالص داخلی بین آحاد جامعه تعادل و تناسب وجود داشته باشد ضمن اینکه رشد ایجاد شده به اندازه کافی پویا و پایدار باشد. لذا سیاست‌گذار نمی‌تواند از هر ابزار و وسیله و با هر پیامدی در دستیابی به جهش تولید استفاده نماید و لازم است ضمن استفاده از ابزارها و سیاستهای بهینه، راهکارهایی برای توزیع عادلانه آن در جامعه نیز بیندیشد.
پیشنهاد میشود مقاله ۴ درس مهم که حسابدارها باید از بحران کرونا یاد بگیرند را مطالعه کنید
از تکنولوژی مدرن استفاده کنید
احتمالا یکی از مهم‌ترین تغییرات اخیر برای حسابدارها، دورکاری در بحران کرونا با استفاده از نرم‌افزار حسابداری ابری است! جلسات حسابرسی به‌جای اینکه حضوری باشند آنلاین برگزار می‌شوند و متأسفانه تجهیزات اداری، دسترسی به VPN و اینترنت پرسرعت هم آمادگی لازم برای این موقعیت غیرمترقبه را نداشته‌اند که نگرانی‌هایی به وجود آورده است برای اینکه مسئولیت بیشتری به حسابدارها تحمیل میشود.
به همین دلیل حسابدارهای امروزی باید خلاق باشند و راه‌های مدرن دورکاری در بحران کرونا را در نظر بگیرند. مطابق یک گزارش که توسط Gartner انجام‌شده، 70 درصد شرکت‌های خدمات مالی دنیا در فکر استفاده از نرم‌افزار حسابداری ابری هستند تا بازده کارکنان را بالا ببرند. ابزارهای اتوماسیون، هوش مصنوعی، نرم‌افزار حسابداری ابری و SaaS همگی می‌توانند بازده، شفافیت و انعطاف‌پذیری را برای امور حسابداری بیشتر کنند. قبل از بحران کرونا در حسابداری هیچ فرصت دیگری با این ابعاد وجود نداشته است تا حسابدارها فعالانه به نوآوری بپردازند و از نرم‌افزار حسابداری ابری استفاده کنند. اتوماسیون برخی از کارهای حسابداری می‌تواند جریان اطلاعات را با همه افراد درگیر بهبود ببخشد و کسب‌وکارها را قادر کند تا نیازهای روزانه حسابدارها را از طریق دورکاری در بحران کرونا سریع و آسان تامین کنند.
مثل یک مدیر کسب‌وکار فکر کنید
در مواجه با بحران کرونا در حسابداری معمولا بازبینی دارایی‌ها، استفاده از گزینه‌های تامین مالی و سرمایه‌گذاری یا فروش سرمایه بیشتر اتفاق می‌افتند. به همین دلیل حسابدارها باید مراقبت‌ها و روندهای بیشتری را در نظر بگیرند تا از فردی منفعل به شخصیتی فعال تبدیل شوند؛ مثلا در صورت مشاهده کاهش موجودی نقد و نیاز به تامین مالی، ارائه گزارش تحقیق و آنالیز همه گزینه‌های در دسترس کمک فراوانی به‌شتاب دادن به تامین موجودی نقد می‌کند که می‌تواند حتی قبل از درخواست مدیریت انجام شود.
به دلیل تغییر احتمالی شرایط اقتصاد پس از کرونا، افرادی که در واحد مالی و حسابداری کار می‌کنند باید مانند یک رهبر کسب‌وکار فکر کنند و تعاملات را در اولویت قرار دهند و با تیمشان تعامل کنند تا کسب‌وکارشان را قادر کنند که با سرعت و بازده بالا به شرایط غیر پایدار بازار پاسخ دهد در عین اینکه برای توسعه پایدار هم با استراتژی برنامه‌ریزی می‌کند.
برای حسابدارها مهم است که کسب‌وکارشان را جدای از سمت خود ببینند. آگاهی از چگونگی جریان اطلاعات از واحدهای مختلف درون سازمانی مانند واحد عملیاتی و یا تامین کالا به واحد حسابداری برای بهبود امور مالی در زمان بحران مهم است.
