بنگاه‌های اقتصادی حضور اثربخشی در عرصه اقتصادی دارند. این اثربخشی به لحاظ مالی با دو شاخص قدرت نقدینگی و سودآوری تعیین می‌شود. سودآوری نشانه سلامت بنگاه و قدرت نقدینگی علامت ادامه حیات بنگاه اقتصادی است. اگر شرکتی سودآور نباشد، بیمار است، ولی اگر نقدینگی نداشته باشد، بقای آن در خطر است. گرچه هر دو این عوامل بااهمیت هستند، ولی نقدینگی از اهمیت بیشتری برخوردار است. هدف این پژوهش، بررسی رابطه مدیریت سرمایه در گردش و اهرم مالی و تأثیر آن بر سودآوری و شاخص عملکرد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار سرمایه ایران است.
مدیریت سرمایه در گردش:
مدیریت سرمایه در گردش به دارایی های جاری شرکت گفته می شود که شامل موجودی کالا و بدهی های جاری سازمان مورد نظر می گردد. مدیریت سرمایه در گردش ضمانت کننده ادامه فعالیت شرکت می باشد که کار آن شناسایی دریافت ها و پرداخت های وجوه نقد است. این نوع مدیریت در حقیقت یک استراتژی در حسابداری مدیریت به شمار می رود که تمرکز بر روی آن باعث تامین موارد مورد نیاز از جمله دارایی ها و بدهی های جاری می گردد.
مدیریت سرمایه در گردش از نگاه مدیر مالی:
پیاده سازی یک سیستم مدیریت سرمایه در گردش یه راه عالی برای بسیاری از شرکت ها می باشد تا بتوانند از این طریق درآمد را افزایش دهند. این مدیریت دارای دو جنبه اصلی زیر می باشد:
- تجزیه و تحلیل نسبت سرمایه در گردش
- مدیریت اجزای جداگانه تشکیل دهنده سرمایه در گردش
عملکرد های کلیدی سیستم سرمایه در گردش:
- نسبت سرمایه در گردش: شناسایی مدیریت موجودی ها، مدیریت وجوه نقد، مدیریت حساب های دریافتی و پرداختی
- گردش موجودی
- نسبت وصول
سرمایه در گردش:
سرمایه در گردش به مجموعه مبالغی گفته می شود که در دارایی های جاری سرمایه گذاری می گردد که سرمایه در گردش خالص پس از کسر بدهی های جاری سازمان از دارایی های جاری آن، حاصل می گردد.
اهرم مالی:
اهرم مالی یک درجه بندی می باشد که درصد تغییرات را نشان می دهد. در واقع می توان گفت در اهرم مالی به ازای هر یک درصد تغییر در سود قبل از بهره و مالیات، در سود هر سهم EPS اتفاق می افتد. به بیان دیگر می توان گفت که اهرم مالی نسبت بدهی های شرکت را به جمع حقوق صاحبان سهام محاسبه می نماید.
عملکرد:
واژه عملکرد در این مبحث در واقع به معنی حالت یا کیفیت کارکرد می باشد که در واقع می توان گفت که عملکرد سازمان یک نوع سازه می باشد که اشاره به چگونگی انجام عملیات آن سازمان دارد. معروف ترین عملکرد فرآیند تبیین کیفیت و اثر بخشی می باشد که به دو جز دسته بندی شده است:
- کارایی: نشان دهنده چگونگی استفاده سازمان از منابع در تولید کالا یا خدمت
- اثر بخشی: نشان دهنده درجه میزان رسیدن به هدف های مورد نظر سازمان مربوطه
سود آوری:
سرانجام هر فعالیت و برنامه در تصمیم های مالی سازمان ها منجر به سود آوری آن می شود. سود آوری در واقع به درآمد خالص یا سود خالص سازمان اشاره دارد که تنها معیار اندازه گیری سود آوری محسوب می گردد.
پیشنهاد می‌شود مقاله ضرورت مشاور مالی در کسب و کار را مطالعه کنید
تحقیق و پژوهش:
در یک پژوهش که انجام شد با استفاده از آمار و روش های آن و همچنین با استفاده از چند فرضیه و کسب دیتای شرکت ها از بورس اوراق بهادار تهران به نتایج زیر دست یافتند.
فرضیه های پژوهش:
این پژوهش شامل فروض زیر می باشد:
فرضیه اول:
بین ترکیب سرمایه در گردش و اهرم مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنا داری وجود دارد.
فرضیه دوم:
بین ترکیب سرمایه در گردش و نسبت بازده حقوق صاحبان سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنا داری وجود دارد.
فرضیه سوم:
بین ترکیب سرمایه در گردش و ارزش افزوده اقتصادی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنا داری وجود دارد.
فرضیه چهارم:
بین اثر تعاملی ترکیب سرمایه در گردش و اهرم مالی بر ارزش افزوده اقتصادی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنا داری وجود دارد.
روش تحقیق:
این تحقیق بر اساس همبستگی بین متغیر ها صورت گرفت که در آن به حدود تغییر های یک یا چند متغیر از جمله، مدیریت سرمایه در گردش و اهرم مالی و تاثیر بر سود آوری و شاخص عملکرد، پرداخته می شود.
اهداف پژوهش:
این تحقیق برای دو هدف عمده از روش همبستگی استفاده می کند.
- هدف اول: کشف همبستگی میان متغیر ها
- هدف دوم: پیش بینی یک متغیر از روی یک یا چند متغیر دیگر
ویژگی شرکت های مورد پژوهش:
- اطلاعات شرکت ها برای دوره زمانی این تحقیق در دسترس باشند.
- سهام شرکت ها در بورس توقف معاملاتی بیش از سه ماه نداشته باشد.
- جز شرکت های سرمایه گذاری نباشد.
- جز شرکت های بیمه، بانک و هلدینگ نباشند.
- سال مالی شرکت ها به ۲۹ اسفند ختم شده باشد.
نتایج به دست آمده:
برای هر کدام از فرضیه های در نظر گرفته شده در بالا، نتایجی کسب شد که در ادامه شرح داده می شوند:
نتیجه فرضیه اول:
بین ترکیب سرمایه در گردش و اهرم مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنا داری وجود دارد.
نتیجه: عدم رد
فرضیه دوم:
بین ترکیب سرمایه در گردش و نسبت بازده حقوق صاحبان سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنا داری وجود دارد.
نتیجه فرضیه: عدم رد
فرضیه سوم:
بین ترکیب سرمایه در گردش و ارزش افزوده اقتصادی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنا داری وجود دارد.
نتیجه فرضیه: عدم پذیرش
فرضیه چهارم:
بین اثر تعاملی ترکیب سرمایه در گردش و اهرم مالی بر ارزش افزوده اقتصادی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنا داری وجود دارد.
نتیجه فرضیه: عدم پذیرش
نتیجه گیری کلی:
پس از اتمام پژوهش، نتایجی گرفته شد که در زیر به آنها اشاره می گردد: رابطه معنا دار بین ترکیب سرمایه در گردش و نسبت بازده حقوق صاحبان سهام وجود ندارد. رابطه معنا دار بین ترکیب سرمایه در گردش و ارزش افزوده اقتصادی وجود دارد و با افزایش سرمایه، ارزش افزوده اقتصادی آن شرکت افزایش می یابد.
رابطه معنا دار بین اثر تعاملی ترکیب سرمایه در گردش و اهرم مالی ارزش افزوده وجود دارد که این اهرم نقش واسطه بین متغیر های ترکیب سرمایه در گردش و ارزش افزوده اقتصادی را بر عهده دارد. پس می توان نتیجه گرفت که با تاثیر اهرم مالی در این رابطه، تاثیر مثبت سرمایه در گردش بر روی ارزش افزوده اقتصادی، منفی می گردد. بنابراین باید برای بهبود وضعیت ارزش افزوده سازمان، میزان بدهی را کاهش داد.
