اهداف قواعد حقوقی، به‌صورت سنتی، اغلب به دو عنوان عمدة نظم و عدالت تعلق گرفته است؛ در حقوق امروز، با توجه به نیازهای جدید و تجربیات نظام‌های حقوقی دیگر، مبانی و اهداف دیگری مانند قطعیت حقوقی و کارایی نیز برای قواعد حقوقی مطرح شده است. کارایی با ساختار و مبانی عقلایی آن، در کنار عدالت، در انجام وظایف نظام حقوقی بسیار مؤثر و مفید است. کارایی با نگاه عقلایی و عدالت با مبنای عمدتاً معنوی و ایده‌آلیستی، به تنظیم قواعد و روابط مختلف اشخاص در جامعه می‌پردازند. کارایی، در کنار مبانی سنتی قواعد حقوقی، مانند عدالت، سبب تکمیل نقش نظام حقوقی و در عین‌حال، ایجاد تعارض میان آنها می‌شود. کارایی می‌تواند در مرحلة ایجاد حقوق و تعهدات، اجرای اختیاری یا اجباری آنها و همچنین در حل‌وفصل اختلافات استفاده شود
کارایی اقتصادی و کمبود
اصول کارایی اقتصادی بر این مفهوم استوار است که منابع کمیاب هستند. بنابراین، منابع کافی برای اطمینان از اینکه همه جنبه‌های اقتصاد در تمام زمان‌ها در بالاترین ظرفیت خود عمل می‌کنند، وجود ندارد. در عوض، منابع کمیاب باید توزیع شوند تا نیازهای اقتصاد را به شیوه ای ایده آل برآورده کنند و در عین حال میزان ضایعات تولیدی را نیز محدود سازند. حالت ایده آل به رفاه جمعیت با حداکثر کارایی مربوط است که بر اساس منابع موجود بالاترین سطح رفاه ممکن را به همراه دارد.
روش های استفاده از منابع محدود برای تولید محصول:
- تخصیص منابع کمیاب
- استفاده از منابع کمیاب به صورت کارا
عوامل موثر بر کارایی اقتصادی:
کارایی اقتصادی به دو عامل مهم زیر برای کارایی درست نیاز دارد:
- هزینه تولید کننده
- منفعت مصرف کننده
کارایی اقتصادی و رفاه
اندازه‌گیری کارایی اقتصادی اغلب به صورت ذهنی انجام می‌شود و بر فرضیات مربوط به کالای عام‌المنفعه یا رفاه ایجاد شده و میزان خدمت‌رسانی بهینه آن به مصرف‌کنندگان متکی است. در این راستا، رفاه به استاندارد زندگی و آسایش نسبی تجربه شده توسط افراد در اقتصاد مربوط می شود. در اوج کارایی اقتصادی (زمانی که اقتصاد در کارایی تولیدی و تخصیصی قرار دارد)، رفاه هیچ فردی را بدون کاهش رفاه فرد دیگری نمی‌توان بهبود بخشید. این نقطه را کارایی پارتو می نامند.
حتی اگر کارایی پارتو محقق شود، ممکن است سطح زندگی همه افراد در اقتصاد برابر نباشد. کارایی پارتو مسائل مربوط به انصاف یا برابری در میان افراد حاضر در یک اقتصاد خاص را شامل نمی شود. در عوض، تمرکز این مفهوم صرفاً بر رسیدن به نقطه ای از عملیات بهینه در مورد استفاده از منابع محدود یا کمیاب است. این مفهوم بیان می کند که کارایی زمانی حاصل می شود که توزیعی منابع به نحوی باشد که در آن نتوان وضعیت یک طرف را بدون بدتر کردن وضعیت طرف دیگر بهبود بخشید.
